Beyaz Saray’da Türkiye tartışması

TÜRKİYE’nin ABD’nin itirazlarına rağmen Rusya’dan S-400 füze savunma sisteminin almasının ardından ABD basını, Başkan Trump’ın Cumhuriyetçi Senatörleri ‘Türkiye’ye yaptırımları’ görüşmek üzere salı günü Beyaz Saray’a davet ettiğini yazmıştı.

İşte o toplantı önceki gün yapıldı. Toplantı sonrasında resmi bir açıklama yapılmazken bazı senatörler içeriğine dair ABD basınına açıklamalar yaptı.

CESUR VE SERT TARTIŞMA

Washington Post gazetesine göre, bazı senatörler, NATO üyesi Türkiye’nin Rusya’dan füze savunma sistemi alması nedeniyle yaptırım uygulanmasını isterken Trump ve özellikle de Senato Dış İlişkiler Komitesi Başkanı James Risch arasında güçlü tartışmalar yaşandı. Risch, Trump’ı, Türkiye’ye yönelik “uygulanması zorunlu yaptırımlardan geri adım atmaması konusunda uyardı.” Bunun NATO’nun güvenliğini ve F-35’lerin radara yakalanmama özelliğini tehlikeye atacağını söyledi. Risch’in sözcüsü Suzanne Wrasse, “Odadaki herkes birçok seçeneğin mevcut olduğunu biliyordu ve bu sebeple cesur ve sert bir tartışma oldu” dedi. Trump’ın bir ara konuya ilgisi kaybetmiş gibi göründüğü, konuyu sağlık sistemi, göç ve bütçe gibi konulara kaydırdığı, ancak senatörlerin mevzuyu yine ‘Türkiye’ye olası yaptırımlara’ getirdiği belirtiliyor.

YAPTIRIM YERİNE MÜZAKERE

Trump’ın yaptırımlar yerine Türkiye ile sürecin müzakere edilmesinden yana bir tavır takındığı aktarıldı. Toplantıya katılan Senatör John Hoeven’in verdiği bilgiye göre, toplantıda yaptırımlardan ziyade “Cumhurbaşkanı Erdoğan’la nasıl müzakere etmeliyiz” konusu üzerinde duruldu. Senatör David Perdue ise “Başkan bu konuya çok daha geniş bir bakış açısıyla yaklaşmaya çalışıyor” dedi. Perdue, ağır yaptırımların, ‘Türkiye’nin sadece şu an ne yaptıklarına bakınca mantıklı görünebileceğini’ söyleyerek “Ancak önce tüm bölgeyi ilgilendiren daha geniş kapsamlı konulara, ardından daha büyük ülkelerde olan bitene bakarsak, kendimizi farklı bir konumda bulabiliriz. Dünyada müttefikler kazanmaya çalışıyoruz” ifadesini kullandı.

TİCARET MÜZAKERELERİ

Perdue, yaptırımlar yerine bazı ticaret anlaşmalarının yeniden gündeme gelebileceğini, çünkü bu tip anlaşmaların Türkiye için önemli olduğunu söyledi. Perdue, “Rusya’yı da Ortadoğu’daki pozisyonlarının ne olduğuna dair bir görüşmeye çekebilirsiniz, onlar da bizimle ticaret, bir şekilde alışveriş istiyor” yorumunda bulundu. Bloomberg’e konuşan Senatör John Cornyn’e göre, Trump, S-400’lerin teslimatı başlamış olduğu için ellerinde fazla seçenek olmamasından rahatsızdı. Senatör Ted Cruz da senatörlerin Türkiye’nin öneminin farkında olduğunu söyleyerek “Ama Türkiye’nin aynı anda S-400 ve F-35’leri alması da tamamen çelişkili bir durum. Toplantıdaki senatörler de Başkan’ın Erdoğan’a S-400 programını uygulamaması konusunda kesinlikle baskı yapması gerektiği kanısındaydı” dedi.

DEMOKRATLAR’DAN TRUMP’A MEKTUP

BEYAZ Saray’daki ‘Türkiye toplantısı’na davet edilmeyen Demokrat senatörler de bazı Cumhuriyetçi senatörler gibi Türkiye’ye yaptırım uygulanmasından yana. Demokrat senatörler Trump’a bir mektup yazarak “Hukuka uygun olarak Türkiye’ye yaptırımların uygulanması gerektiği konusunda Dışişleri Bakanı [Mike] Pompeo ve birçok Cumhuriyetçi senatörle aynı fikirdeyiz” dedi. Senato Dış İlişkiler Komitesi’nden Demokrat senatör Robert Menendez öncülüğünde yazılan mektupta, “ABD kararlı adımlar atmazsa, NATO’daki pozisyonumuz ve Rusya’ya yönelik yaptırım rejimimizin gücü zarar görür” denildi.