Afganistan'da ABD ile Rusya arasında 'barış' yarışı

ABD'nin eski Kabil Büyükelçisi Zalmay Halilzad, Eylül 2018'de ABD'nin Afganistan Özel Temsilciliği görevine getirilmesinin ardından 4 kez Taliban temsilcileriyle görüştü ve bu görüşmelerden şu ana kadar gözle görülür bir sonuç elde edilmedi.

Uzmanlara göre, ABD'nin, Taliban'ın bazı isteklerini kabul etmediği için barış görüşmeleri uzuyor.

Siyaset uzmanı Ahmad Saeedi, AA muhabirine, Taliban'ın, ABD birliklerinin Afganistan'dan çekilme tarihinin belirlenmesi talebine olumlu yanıt verilmediği için sürecin uzadığını belirtti.

Taliban'ın, Afganistan'da geçici bir hükümetin kurulmasını istediğini belirten Saeedi, buna hem ABD hem de Afgan hükümetinin karşı çıktığını söyledi.

RUSYA'NIN BARIŞ ÇABASI

ABD-Taliban görüşmeleri sürerken Rusya, Taliban yetkilileriyle Afgan makamlarının kendi aralarında anlaşmasını sağlamak için uğraşıyor.

Saeedi, "Benim tahminime göre Rusya, ezeli rakibi olan ABD'nin barış çalışmalarını sekteye uğratmak istiyor veya bölgede söz sahibi olan Rusya da barış konusunda katkısının olduğunu göstermek istiyor." diye konuştu.

Rusya, iki kere Taliban görüşmelerine ev sahipliği yapmıştı. Bunlardan ilki Kasım 2018'de başkent Moskova'da Taliban temsilcileri ile Afgan temsilcilerinin katılımıyla gerçekleşirken, ikincisi de geçen günlerde, Taliban temsilcileriyle Afgan siyasetçilerin katılımıyla yine Moskova'da yapılmıştı. Bu görüşmeye Afgan hükümeti adına kimse katılmamıştı.

AFGANİSTAN KALICI BARIŞ İSTİYOR

Afgan siyasi analist Erfanullah Erfan, ABD'nin, Taliban ile kısa vadeli ateşkes ilan ederek geçici barış başlatmak istediğini belirtti.

Afganistan halkının kalıcı barış istediğini dile getiren Erfan, geçici barışın Taliban'ı daha da güçlendireceğini kaydetti.

Erfan, ABD'nin Taliban üzerinde daha çok baskı kurması halinde örgütün barışa ikna olacağını ifade ederek "Afganistan'da herkes artık barış ve huzur istiyor. Her iki taraf da artık bu konuda uzlaşmalı." dedi.

TALİBAN'IN ŞARTLARI

Taliban örgütü, ABD ile masaya oturmasının ön şartı olarak ülkedeki yabancı askerlerin çekilme tarihinin belirlenmesi, tutuklu örgüt üyelerinin serbest bırakılmasını ve 1997'den bu yana kendilerine uygulanan yaptırımların kaldırılmasını istiyor.

Örgüt temsilcilerinin koştuğu şartların içerisinde ülkede geçici hükümetin kurulması ve anayasanın yeniden gözden geçirilmesinin yer aldığı belirtiliyor.

BARIŞ GÖRÜŞMELERİ

Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani yönetimindeki hükümet için büyük tehdit unsuru olan Taliban örgütü, hala ülkenin birçok bölgesinde hakimiyetini koruyor.

Bazı bölgeleri Taliban'ın kontrolündeki ülke, ciddi güvenlik sorunuyla karşı karşıya bulunuyor.

Hükümetin geçen yıllarda defalarca Taliban ile barış görüşmelerine başlamak için çaba sarf etmesi ve bu kapsamda Barış Konseyi kurmasına rağmen henüz bir sonuca ulaşılamadı.

Eski Cumhurbaşkanı Hamid Karzai döneminde Afganistan yönetimi ile Taliban arasındaki temasların, Katar'ın başkenti Doha'da, Haziran 2013'te yapılması planlanıyordu ancak Taliban'ın ofise "Afganistan İslam Emirliği" tablosunu ve sözde bayrağını asması üzerine Afgan hükümeti müzakerelerden vazgeçmişti.

Ofis bir aydan kısa süre sonra kapanmış ve böylece barış müzakereleri askıya alınmıştı.