AB’den ‘askeri Schengen’ adımı
Güncelleme Tarihi:
Avrupa Birliği, artan Rusya tehdidine karşı askeri işbirliğini güçlendirmek için harekete geçti. Rusya’nın geçen eylül ayında düzenlediği tatbikatta kısa sürede binlerce asker ve ekipmanı Avrupa sınırına yığdığını gören AB, üye ülkeler arasında askeri hareketlilik kabiliyetini arttırabilmek için ‘askeri Schengen’i hayata geçiriyor.
SAVUNMA alanında daha etkin bir rol ve yapılanmayı hedef haline getiren Avrupa Birliği (AB), son yıllarda Rusya’nın endişe kaynağı olmaya başlamasının da etkisiyle ‘askeri Schengen bölgesi’ oluşturuyor. Askeri ekipman ve birliklerin bir AB ülkesinden diğerine geçişlerde çok sayıda bürokratik işleme tabi olması ve askeri hareketliği kolaylaştıracak altyapı eksikliği üzerine harekete geçen AB Komisyonu, kontrolsüz serbest dolaşıma olanak sağlayan Schengen sistemini askeri alana uyarlama amaçlı önerilerde bulundu. Üç ayaklı bir yaklaşıma dayanan uygulamada, askeri hareketliliği kısıtlayan fiziki, yasal ve prosedürle ilgili engellerin ortadan kaldırılması hedefleniyor.
AB Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, Birlik içindeki askeri hareketliliğin kolaylaştırılması sayesinde krizlerin daha etkili şekilde önlenmesinin ve zorluklar karşısında daha hızlı hareket edilmesinin sağlanacağını söyledi.
TAM İŞBİRLİĞİ GEREKLİ
‘Askeri Schengen’ fikrinin hayata geçirilebilmesi için NATO ile AB arasında tam işbirliği gerekiyor. Ana hedefler arasında, gerekmesi halinde trenlerin gerekli ekipmanı hızlı şekilde bir bölgeden saldırı noktasına aktarmasına olanak verecek, tank ve benzeri araçların her ülkede fiziki engellere takılmaksızın ilerlemesini sağlayacak köprü, yol ve tünelleri içeren bir altyapı oluşturulması yer alıyor. Bürokratik işlemelerin en alt seviye düşürülmesi de hedefler arasında. Geçen yıl bir ABD gücünün, ikisi de NATO üyesi olan, Romanya ve Bulgaristan sınırında pasaport ve silah kontrolü için iki saat bekletilmesi, ‘askeri Schengen’ gerekliliğine örnek gösteriliyor. Yetkililer, tehditlere karşı gerekli tepkiyi vermek için NATO güçlerinin en az Rus birlikleri kadar hatta onlardan daha hızlı hareket edebilmesinin öneminin altını kalın şekilde çiziyor. Öneriler hayata geçirildiğinde askeri birlik ve ekipmanlar, bir AB ülkesinden diğerine ya da sınır bölgelerine şu ankinden çok daha hızlı ulaşacak. Şu an AB içinde 9 ulaşım koridoru planlanmış durumda.
ÜÇ AYAKLI PLAN
Avrupa Komisyonu tarafından açıklanan önerilerin hayata geçirilmesi için üç ayaklı bir yaklaşım izlenecek. Öncelikle AB ülkeleri askeri ihtiyaç ve gerekliler ile bunlara bağlı altyapı gereksinimlerini belirleyecek. Ardından bu talepler doğrultusunda öncelikli altyapı projeleri listesi oluşturulacak. Son aşamada ise gümrük işlemleri ve bürokratik işlemler en aza indirilecek, yasal düzenlemeler uyumlu hale getirilecek.
RUSYA TEHDİDİ ETKİLİ OLDU
‘Askeri Schengen’, Soğuk Savaş sonrası dönemde komuta yapısında radikal değişikliğe giderek küçülen, Kırım’ın işgalinden bu yana da olası bir Rusya saldırısı endişesi her geçen gün daha da artan NATO’nun talep ettiği ve desteklediği bir uygulama. NATO’nun bu fikri desteklemesinin ardında Rusya’nın birliklerini NATO sınırlarına çok hızlı şekilde aktarabilmesine rağmen, çoğu üyesi aynı zamanda AB üyesi olan, İttifak’ın bu kapasiteye sahip olmaması yatıyor.
Rusya’nın geçen yıl eylülde düzenlediği tatbikatla binlerce asker ve ekipmanı, çok kısa sürede NATO’nun doğu sınırlarına yığması ‘askeri Schengen’ uygulamasını kaçınılmaz kıldı. NATO, askeri hareket kabiliyetinin caydırıcılık ve savunma için kilit önemde olduğu görüşünde. NATO yetkilileri, doğru güçlerin, doğru ekipmanla, doğru yerde ve doğru zamanda olmasının ittifak için çok önemli olduğunun altını çiziyor.