ABD’den Cem’e uçuş desteği

Dışişleri Bakanı İsmail Cem'in, Irak ile ABD arasındaki gerginliği çözmek için Bağdat'a yapmayı planladığı gezi, ne Washington'ı, ne de Arap dünyasını memnun etti.

ABD'nin geziye soğuk bakması nedeniyle, Cem'in, hava ambargosu uygulanan Bağdat'ta doğrudan gitmesi konusu bile krize dönüştü. Kriz son anda, Dışişleri Bakanı Cem'in, öğleden sonra ABD Genelkurmay İkinci Başkanı Orgeneral Joseph Ralston ve Dışişleri Bakan Yardımcısı Marc Grossman ile yaptığı görüşmede aşıldı. Daha önce Konsey'de sorun çıkaran Washington yönetimi, ABD heyetinin Cem'le yaptığı görüşmenin ardından, Washington, Dışişleri Bakanı'nın Bağdat'a doğrudan uçuşuna ‘zoraki destek’ verdi. Grossman'ın Cem'e bildirdiği bu desteğin ardından da, akşam saatlerinde Konsey'den doğrudan uçuş için olumlu işaret geldi.

ABD, Cem'in ziyaretini onaylamadığını dün Ankara'daki görüşmelerde ifade etti. Ralston ve Grossman, ABD'nin menuniyetsizliğini görüşmelerde ‘‘Bu gezi ile Saddam'ı cesaretlendiriyorsunuz’’ diyerek ifade ettiler.

Edinilen bilgiye göre, ABD heyeti, Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in geçmişte verdiği hiçbir sözü tutmadığını, ikna edilmesinin de mümkün görünmediğini ifade ettiler. Cem'in gezisini ‘anlayışla karşıladıklarını’, ancak ‘başarısı konusunda kuşku duyduklarını’ vurgulayan Grossman, ‘‘Geçmiş deneyimlerimizden Saddam'ı tanıyoruz. Ancak her kim Saddam'ı ikna etmeyi başarırsa, ilk önce kutlayan da biz oluruz‘‘ dedi. Grossman, Cem'in Bağdat'a götüreceği mesaj konusunda ise, ‘‘Bu mesaj, BM kararlarına uyun, uyun, uyun olmalıdır’’ dedi. ‘‘Henüz askeri operasyon konusunda karar alınmış değil’’ diyen ABD heyeti, özellikle Saddam'ın elindeki kitle imha silahlarının bölge için tehlikesine dikkat çektiler. Olası bir askeri operasyonun bu silahları imha etmek için gerçekleştirileceğini anlattılar.

Türk tarafı ise buna karşı, şimdiye kadar ABD'nin Irak'a yönelik giriştiği tüm operasyonlarda zarar gören tarafın Türkiye olduğuna dikkat çekti. Genelkurmay Başkanı Orgeneral İsmail Hakkı Karadayı, askeri operasyonun Kuzey Irak'taki durumu olumsuz etkileyeceğini, bunun da Türkiye'nin güvenliğine büyük zarar vereceğini vurgulayarak, ‘‘Irak'ın kitle imha silahları, bu ülkenin komşusu olarak bizi de rahatsız ediyor. Ancak biz yine de diplomatik çözümü tercih ediyoruz’’ dedi. Türkiye'den, başta İncirlik üssünün kullanımı olmak üzere, hiçbir askeri talepte bulunmayan ABD heyetinin Türkiye'nin bu yaklaşımına cevabı ise şu oldu:

‘‘Körfez krizinin başından beri Türkiye ile Körfez koalisyonunda birlikteydik. Şimdi de birlikte olmak istiyoruz. Desteğinizi çekmeyin...’’

ABD heyeti ayrıca, Keşif Güç uçuşlarının da sürdürülmesini istedi. Cem'in planladığı Bağdat gezisine ABD'nin yanı sıra, Arap dünyasından da destek gelmedi. Ürdün ve Suudi Arabistan münferit girişimlerin bir işe yaramayacağını, Cem'in ziyareti yerine İslam Konferansı Örgütü'nün girişiminin daha etkili olacağını bildirdiler. Suriye ve İran'dan henüz yanıt gelmedi. Bu arada Irak da Dışişleri Bakanı Cem'in ziyaretini ‘memnunlukla karşılayacağını' dün sabah resmen Türkiye'ye bildirdi.