Papa’nın Fener şifreleri
Güncelleme Tarihi:
Nerdun HACIOĞLU MOSKOVA
Oluşturulma Tarihi: Aralık 02, 2006 00:00
Papa 16.Benedikt’in Türkiye ziyareti İslam alemine yönelik jestlerin yanı sıra, Rus Ortodoks Kilisesi’ne de bir mesaj vardı. Papa ile Patrik’in Fener’de el ele tutuşarak doğu-batı kiliselerinin güç birliği mesajını vermesi Rus Kilisesi’ne çok dokundu. 115 milyon Ortodoksu temsil eden Rus Kilisesi, Fener’i Ortodoksluğun merkezi değil, eşiti olarak tanıyor.
Üçüncü Roma’ya darbe
1054 yılında bölünen doğu ve batı kiliselerinin asla birleşmeyeceğini kabul eden Rus Ortodoks Kilisesi, Moskova merkezli "Üçüncü Roma" kavramını işlemeye başlamıştı. Hatta Stalin bile bu kavramı siyasileştirmeye çalıştı. Ancak Papa-Patrik buluşması, yani birinci ve ikinci Roma’nın buluşması, üçüncü Roma fikrine darbe indirdi.
PAPA 16. Benedikt’in dört günlük tarihi Türkiye ziyaretinde verdiği mesajlar tüm dünyada olduğu gibi Rus Ortodoks Kilisesi tarafından da mercek altında incelemeye alındı. Vatikan ile Rus Ortodoks Kilisesi arasındaki problemlerin ışığında Rus Patrikhanesine en çok dokunan an Papa’nın Rum Fener Patriği 1. Bartholomeos ile el ele tutuşarak birinci ve ikinci Roma olarak tanımlanan Vatikan ile İstanbul arasındaki kardeşlik ilişkisine yeniden tam güç başlanması oldu.
![/images/100/0x0/55ea9fe0f018fbb8f88c334e]()
Rus Ortodoks Kilisesi, 16. yüzyıldan bu yana Hıristiyan aleminin bir daha birleşemeyeceğini kabul ederek, Moskova merkezli "Ücüncü Roma" kavramını işledi. 20. yüzyılda dünyanın iki siyasi kutba bölünmesiyle kendisinin Hıristiyanlığın son kalesi olacağı kuramını da işledi.
Üçüncü Roma düşüncesi Rus Ortodoks dünyasında öylesine derin kök salmıştı ki 1940 yıllarında, Jozef Stalin tarafından Komünist Enternasyonal’in yanı sıra yeni bir ideoloji silahı olması bile tasarlandı. 1917 Bolşevik Devrimi tarafından kitlelerin afyonu ilan edilen kilise, İkinci Dünya savaşı sırasında bir anda Hitler’in gamalı haç sembolüne karşı üçüncü Roma haçı olarak ortaya çıktı. Stalin’in Ortodoks dinini siyasileştirme düşüncesi hayata geçirilemedi, ancak Rus Ortodoks Kilisesi’nde günümüze kadar "tatlı hayal" olarak yerini korudu.
Papa 16. Benedikt’in Türkiye ziyaretinden bir ay önce Rus televizyonunda özel hazırlanmış belgesel "Stalin ve Üçüncü Roma" gösterildi.
FENER-MOSKOVA EŞİTTİR
Son kriz birkaç ay önce Sırbistan’ın başkenti Belgrad’da, kilise temsilcilerinin toplantısında yaşandı. Rus Ortodoks Kilisesi’ne "üçüncü Roma olamadığını" hatırlatan gündemin 45. maddesinde "Ortodoks dünyası öncelik merkezi Kostantinopol (İstanbul) Rum Patrikhanesidir" ifadesi ortalığı karıştırdı. Rus Ortodoks Kilisesi temsilcisi "Biz kimseye bağlı ve kimsenin altında değiliz. Moskova Patrikhanesi’yle Konstantinopol Patrikhanesi arasındaki ilişki ancak eşitler arasındaki diyalog şeklinde olur" itirazında bulundu.
Papa 16. Benedikt’in İstanbul ziyareti sırasında Vatikan ile Fener’in ortak bildiri yayınlaması Moskova Patrikhanesi’nin elbette hoşuna gitmedi. Papa’nın Rusya’ya yapacağı bir ziyaret ise ufukta bile görünmüyor.
Vatikan ile Moskova’nın iktidar mücadelesi
VATİKAN ile Rus Ortodoks Kilisesi arasındaki sorunlar SSCB’nin çökmesiyle gün ışığına çıktı. Komünist rejimin sona ermesi üzerine Vatikan, din saflarını birleştirme kampanyası başlattı. İlk cephe Ukrayna oldu. 1992 yılında Katolik rahiplerden oluşan misyoner ordusu Ukrayna’ya çıkarma yaparak Rus Ortodoks Kilisesi’ne bağlı topraklarda Vatikan propagandası başlattı. Moskova’daki kilise Vatikan’ı kınadı; "Bizim Vatikan’a itaat etmemiz düşünülemez. Çünkü Papa’yı kutsal ve hata yapmayan kişi olarak kabul etmiyoruz" dedi. İşin içine maddi çıkar da girdi. Komünist rejimin çökmesiyle kilise mülkü de serbest bırakıldı. Rus Ortodoks Kilisesi’nin eski Doğu Bloku topraklarında milyarlarca dolarlık mülkü var.
1054 yılında bölünen doğu ve batı kiliselerinin asla birleşmeyeceğini kabul eden Rus Ortodoks Kilisesi, Moskova merkezli "Üçüncü Roma" kavramını işlemeye başlamıştı. Hatta Stalin bile bu kavramı siyasileştirmeye çalıştı. Ancak Papa-Patrik buluşması, yani birinci ve ikinci Roma’nın buluşması, üçüncü Roma fikrine darbe indirdi.
PAPA 16. Benedikt’in dört günlük tarihi Türkiye ziyaretinde verdiği mesajlar tüm dünyada olduğu gibi Rus Ortodoks Kilisesi tarafından da mercek altında incelemeye alındı. Vatikan ile Rus Ortodoks Kilisesi arasındaki problemlerin ışığında Rus Patrikhanesine en çok dokunan an Papa’nın Rum Fener Patriği 1. Bartholomeos ile el ele tutuşarak birinci ve ikinci Roma olarak tanımlanan Vatikan ile İstanbul arasındaki kardeşlik ilişkisine yeniden tam güç başlanması oldu.
Üçüncü Roma düşüncesi Rus Ortodoks dünyasında öylesine derin kök salmıştı ki 1940 yıllarında, Jozef Stalin tarafından Komünist Enternasyonal’in yanı sıra yeni bir ideoloji silahı olması bile tasarlandı. 1917 Bolşevik Devrimi tarafından kitlelerin afyonu ilan edilen kilise, İkinci Dünya savaşı sırasında bir anda Hitler’in gamalı haç sembolüne karşı üçüncü Roma haçı olarak ortaya çıktı. Stalin’in Ortodoks dinini siyasileştirme düşüncesi hayata geçirilemedi, ancak Rus Ortodoks Kilisesi’nde günümüze kadar "tatlı hayal" olarak yerini korudu.
Papa 16. Benedikt’in Türkiye ziyaretinden bir ay önce Rus televizyonunda özel hazırlanmış belgesel "Stalin ve Üçüncü Roma" gösterildi.
FENER-MOSKOVA EŞİTTİR
Son kriz birkaç ay önce Sırbistan’ın başkenti Belgrad’da, kilise temsilcilerinin toplantısında yaşandı. Rus Ortodoks Kilisesi’ne "üçüncü Roma olamadığını" hatırlatan gündemin 45. maddesinde "Ortodoks dünyası öncelik merkezi Kostantinopol (İstanbul) Rum Patrikhanesidir" ifadesi ortalığı karıştırdı. Rus Ortodoks Kilisesi temsilcisi "Biz kimseye bağlı ve kimsenin altında değiliz. Moskova Patrikhanesi’yle Konstantinopol Patrikhanesi arasındaki ilişki ancak eşitler arasındaki diyalog şeklinde olur" itirazında bulundu.
Papa 16. Benedikt’in İstanbul ziyareti sırasında Vatikan ile Fener’in ortak bildiri yayınlaması Moskova Patrikhanesi’nin elbette hoşuna gitmedi. Papa’nın Rusya’ya yapacağı bir ziyaret ise ufukta bile görünmüyor.
Vatikan ile Moskova’nın iktidar mücadelesi
VATİKAN ile Rus Ortodoks Kilisesi arasındaki sorunlar SSCB’nin çökmesiyle gün ışığına çıktı. Komünist rejimin sona ermesi üzerine Vatikan, din saflarını birleştirme kampanyası başlattı. İlk cephe Ukrayna oldu. 1992 yılında Katolik rahiplerden oluşan misyoner ordusu Ukrayna’ya çıkarma yaparak Rus Ortodoks Kilisesi’ne bağlı topraklarda Vatikan propagandası başlattı. Moskova’daki kilise Vatikan’ı kınadı; "Bizim Vatikan’a itaat etmemiz düşünülemez. Çünkü Papa’yı kutsal ve hata yapmayan kişi olarak kabul etmiyoruz" dedi. İşin içine maddi çıkar da girdi. Komünist rejimin çökmesiyle kilise mülkü de serbest bırakıldı. Rus Ortodoks Kilisesi’nin eski Doğu Bloku topraklarında milyarlarca dolarlık mülkü var.