500 bin kişi göç yolunda

İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana en büyük göç

Sırp zulmünden kaçarak Kosova'yı terk edenlerin sayısının 500 bini geçtiği belirtiliyor. İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana yaşanan en büyük göç olayı, gece gündüz durmadan devam ediyor. Gözü dönmüş Sırplar, işkencelerini yollarda ve sınır kapılarında da sürdürüyorlar.

‘Hepsi, hepsi beş bin somun. Başka ekmeğimiz yok. Nasıl yetecek onca insana? Kosovalı Arnavut akını sürüyor. On binlere her saniye yenileri katılıyor’ diyor Arnavutluk'un Kukes kentinde görevli BM Mülteciler Yüksek Komiserliği(UNHCR) temsilcisi Cemil Şahu. Sırp soykırımından, vahşetinden kaçan Kosovalı Arnavutlar umuda yolculuk serüveni sonunda canlarını kurtarsa da yine perişan. Yokluk, sefalet manzaralarına açlık ekleniyor, Mültecilerin bir somun ekmek bulup bulamayacakları bile meçhul. Kosova'da tek şans, tek yol kaçmak. Başka diyarlara gitmek, göç etmek belki de bir kurtuluş. Kartpostal gibi şirin köylerde kendi hallerinde mutlu, küçük yaşamlarını bırakıp yollara dökülmek. Arnavutlar günlerdir, gecelerdir yürüyor, şanslı olan bir kamyonda yer bulabiliyor. Arnavutluk, Makedonya sınır kapıları ve Karadağ, Arnavut göçmenlerle dolup taşıyor.

On binler değil, yüz binler yollarda. Kosova'yı terkedenlerin sayısı 500 bini geçiyor. İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana en büyük göç dalgası yaşanıyor. Bol ödüllü filmlerin senaryoları savaş, soykırım, toplama kampları, mülteciler tüm dehşetiyle Avrupa'da sahne alıyor ve tarihine kara harflerle yazılıyor. Son 50 yılın unutulmaz göç dalgası dendiğinde Bulgaristan akla geliyor. 1970'lerden itibaren Sofya'nın baskı politikasına dayanamayan en az 350 bin soydaşımız akın etmiş, 100 bini geri dönmüştü. Kosova ise yarım milyonu aşkın Arnavut'un yollara dökülmesiyle Bulgaristan'ın da önüne geçiyor. UNHCR sözcüsü Kris Yanovski, Kosovalı Arnavutların akınının yoğunlaşabileceğini, yüz binlerin sınırları zorlayacağı uyarısında bulunuyor.

NATO VE ABD'A ÇARE ARAYIŞLARI

Modern zamanların insanlık trajedisine, utancına çare aranıyor. NATO, AB ve insani yardım kurumları Kosova'dan göçle gelen karmaşayı dizginlemeye çalışıyor. NATO Genel Sekreteri Javier Solana, ‘‘Göç felaketini ve Sırp katliamını durdurmaya çalışıyoruz’’ diyor. AB Komisyonu insani yardımlardan sorumlu Emma Bonino bugün Makedonya ve Arnavutluk'a gidiyor ve mülteci sorununun her saat daha kötüleştiğini belirtiyor.

AİLELER PARÇALANIYOR

Yine Kukes'teyiz. Kosova sınırının 25 km güneybatısında Kukes kent belediye binası önünde toplanan binlerce Kosovalı Arnavut dikkatle isimleri dinliyor. Çocuklar, yaşlılar, kadınlar, analar, babalar, kardeşler birbirine ulaşmaya çalışıyor. Sonu meçhul serüvene hep birlikte çıkmışlardı. Sırp yağmasıyla kimliklerini, paralarını yitirdiler. Yılmadılar, umutla yola devam ettilerse de o heyecanla, telaşla yorgunlukla en yakınlarını, evlatlarını kaybettiler. Göç aileleri parçalıyor. Kaldırımlarda, sokaklarda barınmaya çalışan, bir sığınak bile bulamayan Arnavut aileler bir araya gelemiyor. Avrupa'nın en yoksul ülkelerinden Arnavutluk on binlerce mülteciye yardım için dünyanın acil desteğini istiyor. Kukes halkı ancak 5 bin mülteciye evlerini açtı, 5 bin ise boş depolara sığındı, diğerleri ise kaderleriyle baş başa. Başkent Tiran'dan gönderilen özel güvenlik görevlileri mültecilerin otobüslerle başka kentlere gönderilmesine yardımcı oluyor. Ancak bazıları ailelerine kavuşmadan Kukes'den ayrılmak istemiyor. İşte onlardan biri 55 yaşındaki Şefki Morina, ‘‘Ailemi henüz bulamadım. Onlara kavuşmadan hiçbir yere kımıldamıyorum’’ diyor.

MÜLTECİ GEMİSİ İTALYA'DA

Arnavutluk'taki Kosovalı mültecileri taşıyan San Marco gemisi İtalya'ya ulaştı. İtalya'ya gelen bu ilk gemideki mültecilerin, sağlık kontrollerinin yapılmasının ardından kalacakları yerlere götürülme işlemleri başladı. Yetkililer, gemiye, ilk seferde binemeyen çok sayıda mültecinin ise Arnavutluk sahilinde beklediğini söylediler. İtalya ve Arnavutluk hükümetleri mültecilere insani yardım yapılmasına devam edilmesi kararını alırken, İtalyan askeri makamları tarafından yapılan bir açıklamada, mülteciler için bu saban askeri limandan bir başka geminin daha Arnavutluk'a hareket edeceği belirtildi.

ALMANYA'DA ORMANA SIĞINDILAR

Almanya'nın Hessen eyaletinin kuzeyinde bir ormanlık bölgede saklanan ve Kosovalı Arnavut oldukları belirlenen 26 kişilik bir mülteci grubu, polis tarafından yakalandı. Polisin açıklamasında, ihbar sonucu yakalanan mültecilerin arasında 2 bebeğin de bulunduğu, bu kişilerin, kimliği henüz tespit edilemeyen bir insan taciri tarafından Almanya'ya getirildikleri kaydedildi. Polis sözcüsü, temel ihtiyaçlarını karşılayacak malzemelerle yola çıktıkları anlaşılan bu kişilerin, ilk etapta otobüslerle Hessen eyaletindeki Bad Schwalbach'da bulunan mülteci kabul merkezine götürüldüklerini belirtti. Bavyera Eyaleti İçişleri Bakanı Günther Beckstein, Kosova'dan gelecek mülteci akınına hazırlıklı olmak gerektiğini söyledi.

TALİHSİZ MÜLTECİLER

NATO'nun bombardımanı sırasında Niş kentinin 60 km güneybatısındaki askeri kışlalara yakın mülteci merkezinde 9, Priştine'deki bir mülteci merkezinde 6 sivilin yaşamını yitirdiği bildirildi. Avustralya yardım kurumu Care tarafından yapılan açıklamada, ‘‘Doğrudan hedef alınmamışlar. Ancak, NATO'nun hedefleri arasında bulunan bölgelere yaklaşık, 100-200 metre uzaklıkta bulunuyorlardı ve bu mesafeden bu tip olayların meydana gelmesi oldukça yüksek bir olasılık’’ denildi.