Müzakereler durur
Güncelleme Tarihi:
Zeynel LÜLE/BRÜKSEL
Oluşturulma Tarihi: Haziran 30, 2006 00:00
Türkiye’nin Kıbrıs Rum kesimine liman va havaalanlarını açmama konusunda direnmesi, Avrupa Birliği ile gerginliği artırıyor.
AB Temsilcisi Rehn: Müzakereleri askıya almak mümkün. Gerekirse başvururuz.
AB Başkanı Finlandiya: Limanların açılmaması tüm müzakere sürecini etkiler.
KIBRIS Rum Kesimi’ne liman ve havaalanlarının açılması Türkiye ile Avrupa Birliği arasındaki tansiyonu giderek artırıyor. Önceki gün Başbakan Tayyip Erdoğan’ın Strasbourg’ta açıkça "limanların karşılıksız açılmayacağını" söyleyip "Kıbrıs konusunun müzakere başlıklarıyla ne alakası var" diye sormasının ardından dün AB üyelik görüşmelerinin durdurulabileceği yönündeki açıklamaların dozunu artırdı. Dün Brüksel’den bu yönde iki mesaj çıktı.
AB Komisyonu’nun Genişlemeden sorumlu Temsilcisi Olli Rehn, Türkiye’nin Rumlara limanlarını açmaması halinde üyelik müzakerelerinin askıya alınabileceğini belirtti. Rehn, Finlandiya’nın STT Haber Ajansı’na verdiği demeçte, Türkiye’nin Rum Kesimi konusunda harekete geçmeyi reddetmesi halinde müzakerelerin durdurulup durdurulmayacağına yönelik bir soruya şöyle yanıt verdi: "Bu tamamen mümkün. Buna başvurmak zorunda kalmayacağımızı umuyorum. Ancak bunu gerektirecek zeminler varsa, bu yola başvurmamak için nedenimiz yok".
Benzer bir mesaj da, 1 Temmuz’dan itibaren AB Dönem Başkanlığını devralacak olan Finlandiya’dan geldi. Dışişleri Bakanı Erkki Tuomioja, limanların açılmamasının tüm müzakere sürecini etkileyebileceğini belirterek, "Türkiye’ye yıl sonuna kadar süre verildi. Dramatik bir sonuçtan kaçınmak için elimizden geleni yapacağız" dedi. Türkiye’den limanlarını açması yönünde beklentisi olduğunu dile getiren Bakan Tuomioja, "Aksi takdirde bunun bazı olumsuz sonuçları olacaktır" diye konuştu. Finli Bakan, bunun bir tehdit olarak görülmemesi gerektiğini söyledi ve "Bu durum tüm müzakere sürecini etkileyebilir. Bunu zaten belirtmiştik. Türk Hükümeti de bunun farkında" ifadesini kullandı.
Askıya almak kolay değil
AVRUPA Birliği yetkilileri her fırsatta Türkiye’ye yönelik "müzakereleri askıya alırız" kartını oynarken, siyasi gözlemciler görüşmeleri durdurmanın kolay olmadığına dikkat çekiyor. AB’nin müzakereleri durdurabilmesi için "nitelikli çoğunlukla" karar alması gerekiyor. Süreç şöyle işleyecek:
AB Komisyonu’nun 24 Ekim’de yayınlayacağı ilerleme raporunda Türkiye ile müzakerelerin "durdurulması" yönünde tavsiyede bulunması gerekiyor.
Raporda bu tavsiyenin olmaması halinde bile AB ülkelerinin üçte birinin, yani 9 ülkesinin bu öneriyi getirmesi de olanak dahilinde.
AB ülkeleri "müzakerelerin durdurulması" kararını, nitelikli çoğunlukla almak zorunda. Nüfuslarına göre ülkelerin oy hakkı değişiyor. 25 ülkenin 15 ya da 16 ülkesinin onaylaması, nitelikli çoğunluğu oluşturabiliyor.
Brüksel, limanlar konusunun "müzakereleri durdurulabilecek" bir faktör olduğu ısrarını sürdürecek. Ekim ayında reformlar konusunda "eksiklik" bulunması halinde bu kararın uygulanması için "önemli gerekçe" bulunacak.
Ancak sadece limanlar konusunun buna yeterli olmayacağı düşünülüyor. Bunu Kıbrıs Rum Kesimi’nin bile isteyebileceği konusunda şüpheler var. Bu durumda İngiltere’nin önerisinin gündeme gelebileceği ve Türkiye’ye 2007 yılının sonuna kadar süre verilebileceği belirtiliyor.
AB Komisyonu’nun Genişlemeden sorumlu Temsilcisi Olli Rehn, Türkiye’nin Rumlara limanlarını açmaması halinde üyelik müzakerelerinin askıya alınabileceğini belirtti. Rehn, Finlandiya’nın STT Haber Ajansı’na verdiği demeçte, Türkiye’nin Rum Kesimi konusunda harekete geçmeyi reddetmesi halinde müzakerelerin durdurulup durdurulmayacağına yönelik bir soruya şöyle yanıt verdi: "Bu tamamen mümkün. Buna başvurmak zorunda kalmayacağımızı umuyorum. Ancak bunu gerektirecek zeminler varsa, bu yola başvurmamak için nedenimiz yok".
Benzer bir mesaj da, 1 Temmuz’dan itibaren AB Dönem Başkanlığını devralacak olan Finlandiya’dan geldi. Dışişleri Bakanı Erkki Tuomioja, limanların açılmamasının tüm müzakere sürecini etkileyebileceğini belirterek, "Türkiye’ye yıl sonuna kadar süre verildi. Dramatik bir sonuçtan kaçınmak için elimizden geleni yapacağız" dedi. Türkiye’den limanlarını açması yönünde beklentisi olduğunu dile getiren Bakan Tuomioja, "Aksi takdirde bunun bazı olumsuz sonuçları olacaktır" diye konuştu. Finli Bakan, bunun bir tehdit olarak görülmemesi gerektiğini söyledi ve "Bu durum tüm müzakere sürecini etkileyebilir. Bunu zaten belirtmiştik. Türk Hükümeti de bunun farkında" ifadesini kullandı.
Askıya almak kolay değil
AVRUPA Birliği yetkilileri her fırsatta Türkiye’ye yönelik "müzakereleri askıya alırız" kartını oynarken, siyasi gözlemciler görüşmeleri durdurmanın kolay olmadığına dikkat çekiyor. AB’nin müzakereleri durdurabilmesi için "nitelikli çoğunlukla" karar alması gerekiyor. Süreç şöyle işleyecek:
AB Komisyonu’nun 24 Ekim’de yayınlayacağı ilerleme raporunda Türkiye ile müzakerelerin "durdurulması" yönünde tavsiyede bulunması gerekiyor.
Raporda bu tavsiyenin olmaması halinde bile AB ülkelerinin üçte birinin, yani 9 ülkesinin bu öneriyi getirmesi de olanak dahilinde.
AB ülkeleri "müzakerelerin durdurulması" kararını, nitelikli çoğunlukla almak zorunda. Nüfuslarına göre ülkelerin oy hakkı değişiyor. 25 ülkenin 15 ya da 16 ülkesinin onaylaması, nitelikli çoğunluğu oluşturabiliyor.
Brüksel, limanlar konusunun "müzakereleri durdurulabilecek" bir faktör olduğu ısrarını sürdürecek. Ekim ayında reformlar konusunda "eksiklik" bulunması halinde bu kararın uygulanması için "önemli gerekçe" bulunacak.
Ancak sadece limanlar konusunun buna yeterli olmayacağı düşünülüyor. Bunu Kıbrıs Rum Kesimi’nin bile isteyebileceği konusunda şüpheler var. Bu durumda İngiltere’nin önerisinin gündeme gelebileceği ve Türkiye’ye 2007 yılının sonuna kadar süre verilebileceği belirtiliyor.