İran'la nükleer görüşmelerde son safha

Lozan'da devam eden görüşmelerde varılmak istenen anlaşmanın ana hatlarını belirleyebilmek için konulan son tarih 31 Mart Salı.

Ortaya çıkmakta olan anlaşma, İran'ı tek bir nükleer silah için gereken nükleer yakıtı üretecek seviyeden bir yıl geride tutmak üzerine yoğunlaşıyor.

Taraflar, uranyum zenginleştirmede kullanılan santrifüjlerin sayısı ve tıbbi araştırmalar için nükleer zenginleştirme çalışmalarının da aralarında olduğu alanlarda ödün verip veremeyeceklerini görüşüyor.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi temsilcisi ABD, İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin'in yanı sıra Almanya'dan oluşan ve kısaca P5+1 olarak adlandırılan grup, İran'ın nükleer programının kontrol altına alınması karşılığında Tahran'a yaptırımları azaltmayı öngören bir plan üzerinde çalışıyor.

Günlerdir süren görüşmelerde dün dışişleri bakanları önceden belirlenen programlarını iptal ederek Lozan'da kalmaya karar vermişti.

Anlaşmazlık noktaları
Lozan'da görüşmeleri takip eden BBC muhabiri Barbara Plett Usher, İran'ın nükleer çalışmaları üzerindeki kısıtlamanın en az 10 yıl daha sürmesi ve sıkı denetimler karşılığında yaptırımların kaldırılmasının konuşulduğunu söylüyor.

Her ne kadar ilerleme sağlansa da, İran'ın kısıtlamalara ne kadar uymak zorunda olacağı ve yaptırımların kalkış hızı konusunda anlaşmazlıklar sürüyor.

Alman Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier "son saatlerde bazı ilerleme ve gerilemelerin olduğunu" söyledi.

Basına konuşan bakan "Bu müzakerelerde başka krizlerin çıkma olasılığını göz ardı edemem " dedi.

Kim, ne istiyor?
ABD, İngiltere, Fransa, Almanya, Rusya ve Çin; İran'ın en hassas nükleer çalışmasının 10 yıldan fazla bir süre ile durdurulmasını istiyor.

İranlı müzakereci Hamid Baydinejad "15 yıllık sürenin tartışma dışı olduğunu" ancak "10 yılın tartışıldığını" söyledi.

İran yaklaşık 10 bin santrifüjü çalışır halde tutmak istiyor.

ABD Kasım ayında 6 bin sayısının kabul edilebilir olduğunu söylemişti.

İranlı yetkililer 6500-7000 sayısında ısrar ediyor.