İstanbul'daki kritik nükleer zirve başladı

AFP haber ajansına konuşan bir Türk diplomat, görüşmelerin Çırağan Sarayı'nda basına kapalı olarak gerçekleştirildiğini söyledi. Ajansa konuşan İranlı bir yetkili ise görüşmelerin olumlu başladığını ifade ederken, uranyum zenginleştirme konusunun müzakere masasında olmadığını belirtti.

İstanbul’da 2 gün sürecek toplantılarda P5+1 heyetine AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Catherine Asthon başkanlık ediyor. İran heyetinin başkanlığını ise Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Said Celili yapıyor.  �

Toplantıya Ashton'ın yardımcısı Robert Cooper, Celili'nin yardımcısı Ali Bageri, ABD Dışişleri Bakanlığının Siyasi İşlerden Sorumlu Müsteşarı William Burns, Almanya'dan Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı ve Siyasi Direktör  Emily Haber, Fransa'dan Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı ve Siyasi  Direktör Jacques Audibert, Çin'den Dışişleri Bakan Yardımcısı Wu Hailong,  Rusya'dan Dışişleri Bakan Vekili Sergey Ryabkov, İngiltere'den Dışişleri  Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı ve Siyasi Direktör Geoffrez Adams'ın da aralarında  bulunduğu 35 kişi katıldı.

Toplantı, basına kapalı olarak 2 gün sürecek.

Toplantıyı takip eden gazeteciler için Feriye Lokantası Hamdi Sever Salonu’nda bir basın merkezi oluşturuldu. Toplantı için 182'si yabancı olmak üzere 396 basın mensubu akredite oldu. Olası bir basın toplantısı için platform kurulan merkezde, simultane tercümanlar hazır bulunduruluyor.

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu her fırsatta Türkiye’nin toplantılarda arabulucu bir rol üstlenmediğini sadece ev sahibi olduğunu belirterek, “Katkı sağlamak amacıyla talep gelmesi durumunda kolaylaştırıcı rol oynayabiliriz” açıklaması yapmıştı. 

İRAN'IN NÜKLEER PROGRAMI

İran, Ağustos 2005'te İsfahan'da nükleer faaliyetlerine yeniden başlamış, 2006 yılında nükleer silahların yayılmasının önlenmesini öngören anlaşmanın (NPT)  ek protokolünü uygulamaya son vermişti.

İlk uranyum zenginleştirmesini (yüzde 3,5) yaptığını duyuran İran'a BM ekonomik yaptırımlar koymuştu. İran'ın, 2010 yılının Şubat ayında Natanz'da yüzde 20 oranında uranyum zenginleştirmeye başlaması uluslararası tepkileri artırmıştı.

Türkiye, İran ve Brezilya'nın, geçen yıl mayıs ayında Türkiye'de uranyum değiş tokuşuyla ilgili önerdiği anlaşma (İran, Türkiye ve Brezilya ile imzaladığı Tahran mutabakatında, düşük düzeyde zenginleştirdiği 1200 kilogram uranyumu Türkiye’ye göndermeyi ve karşılığında Batılı ülkelerden enerji ve tıp alanında kullanacağı 120 kilogram yakıt almayı kabul etmişti) sıcak karşılanmadı. Haziran ayında BM aldığı kararla İran'a yaptırımları genişletti.

İran ve 5 1 grubu, 14 ay kesilen görüşmelere aralık ayında Cenevre’de yeniden başlamıştı.