Ortadoğu'da dengeleri değiştirecek diplomasi trafiği
Güncelleme Tarihi:
Türkiye, dış politikasını “komşularla sıfır sorun” ekseninde yürütürken, önümüzdeki günler Ortadoğu için kritik bir diplomatik sürece sahne olacak. İran’ın nükleer programıyla ilgili uyuşmazlığın sürdüğü ve Rusya’nın da Ortadoğu’daki varlığını artırmak istediği bir dönemde peş peşe çok önemli temaslar yapılacak.
Öncelikle Türkiye-Rusya-Suriye üçgeninde diplomatik trafik belki de tarihte hiç olmadığı kadar hızlanıyor. Önümüzdeki hafta Türkiye'ye gelecek olan Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev Ankara ziyareti öncesi Suriye'ye tarihi bir ziyaret gerçekleştirecek.
Şam'da Pazartesi günü Devlet Başkanı Esad'la görüşmesi planlanan Medvedev, yaklaşık 100 yıl sonra Suriye'ye giden ilk Rus devlet başkanı olacak. Çok sayıda işadamını da beraberinde götüren Medvedev’in Şam'da birçok ekonomik anlaşmaya imza atması bekleniyor.
Tarihi ziyaret, ekonomik boyutunun yanı sıra Ortadoğu'da yaşanan son gelişmeler ve bölgesel konuların görüşülecek olmasıyla önem kazanıyor.
Bu kritik ve tarihi ziyaretin ardından Türkiye de, peş peşe her iki lideri de konuk etmeye hazırlanıyor. Esad yarın; Medvedev de Suriye ziyaretinin ardından 11 Mayıs Salı günü Türkiye’ye geliyor.
AKDENİZ’DE STRATEJİK İŞBİRLİĞİ
Medvedev’in Suriye temaslarında ele alacağı konulardan Türkiye’yi en çok ilgilendirenlerden birisi de uzun süredir gündemde olan üs meselesi.
Rusya’nın bir süredir Ceyhan'a yakın, Suriye'nin Tartus kentinde kalıcı ve her türlü hizmet veren bir deniz üssü kurmak istediği biliniyor. Bu üs planının Moskova’nın istediği şekilde işlemesi durumunda, Rusya Akdeniz’e inmiş olacak.
Medvedev'in ziyaretinde dikkat çeken bir diğer nokta da ABD'nin, "terörist" grupları desteklemekle suçladığı Suriye ve İran üzerindeki yaptırımların süresini uzatma kararı aldığı döneme denk gelmesi.
Rusya'nın 2008'deki Gürcistan savaşını destekleyen ender ülkelerden biri olan Suriye, Moskova'nın Sovyet döneminden bu yana en yakın müttefiklerinden ve en önemli silah alıcılarından biri.
"ESKİ DOSTLAR"
AFP haber ajansına konuşan Suriye Büyükelçiliğinden bir Rus yetkili, "Eski dostlarımızla kayba uğrayan ilişkilerimizi tekrar düzeltmek istiyoruz" diye konuşurken, ziyaret sırasında İran'a uygulanması düşünülen yeni yaptırımlar ve Suriye üzerindeki ABD baskısının Medvedev ve Esad arasındaki görüşmelerin ana maddelerini oluşturması bekleniyor.
Uzmanlar, Ortadoğu'daki nüfuzunu artırmayı hedefleyen Rusya'nın bu amacına ulaşmasının Suriye ile ilişkilerini geliştirmesine bağlı oluğunu belirtiyor.
Uzmanlar tarafından yapılan yorumlarda, önemi giderek artan bir bölgesel oyuncu olduğu ifade edilen Suriye'nin İran, Lübnanlı militan grup Hizbullah ve siyasi merkezi Şam'da bulunan Hamas ile sıkı ilişkilerine vurgu yapılıyor. Ayrıca Moskova'nın da Batılı devletlerin temas kurmayı reddettiği Hamas'la yakın ilişkilerine dikkat çekiliyor.
KRİTİK VİZE ADIMI
Medvedev, Ortadoğu'da baş aktör olmaya çalışan Rusya adına yaptığı temaslarına Suriye'den sonra Türkiye'de devam edecek. Rus lider, iki günlük Şam ziyaretinin ardından Ankara'da Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'la görüşecek.
Ankara'daki görüşmelerde Dağlık Karabağ sorunu, Türk-Ermeni süreci, Kafkaslardaki son gelişmeler, başta İran olmak üzere Ortadoğu gibi konular üzerinde durulacak.
Medvedev’in ziyareti sırasında atılması beklenen bir diğer adım da Rusya ile Türkiye arasında vize uygulamasının karşılıklı olarak kaldırılması. Böylelikle Türkiye, üyelik müzakereleri yürüttüğü Avrupa Birliği’nin giderek vize uygulamalarını sıkılaştırdığı bir dönemde bölgesinde serbest dolaşıma yeni bir halka eklemiş ve kritik bir adım atmış olacak.
ESAD DA ANKARA’DA
Önümüzdeki hafta başında Medvedev'i ağırlayacak olan Esad ise yarın Cumhurbaşkanı Gül'ün davetlisi olarak Türkiye'ye iki günlük bir ziyarette bulunacak.
Görüşmelerde, İsrail'in 2008'in sonundaki Gazze operasyonu sebebiyle kesilen Türkiye aracılığındaki İsrail-Suriye barış müzakerelerinin ele alınması bekleniyor. Son dönemde Suriye ile ikili ilişkilerini geliştiren Türkiye'nin, İsrail'in "Dökme Kurşun" operasyonun ardından Tel Aviv'le dostluğu da bozulmuştu.
İsrail-Suriye ilişkileri de son günlerde medyada yer alan bir iddiayla gerildi. İsrail, Şam'ı Hizbullah'a Scud füzeleri sağlamakla suçlarken, Şam bu iddiaları şiddetle reddediyor.
Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezi'nden Esad'ın Türkiye ziyaretiyle ilgili yapılan açıklamada, "Sayın Cumhurbaşkanımızın, Cumhurbaşkanı Sayın Esad'la yapacağı görüşmelerde her alanda memnuniyet verici bir düzeyde gelişmekte olan ikili ilişkilerimizin bütün boyutlarıyla ele alınması, ayrıca güncel bölgesel ve uluslararası gelişmeler hakkında istişare ve görüş alışverişinde bulunulması öngörülmektedir” denildi.
Bu baş döndürücü diplomasi trafiği arasında bugün de İstanbul çok önemli bir konuk ağırlayacak. İran Dışişleri Bakanı Manuçehr Mutteki bugün Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile bir görüşme yapacak.