Dünya onsuz kederli bir yer

Doğan HIZLAN

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan, çağımızın büyük müzikçilerinden, keman virtüozu Yehudi Menuhin'in ölümünden sonra beni hüzünlendiren bir söz söylemiş:

‘‘Dünya onsuz kederli bir yer.’’

Bazı ölümlerden sonra hepimiz, dünyadan ve kendimizden bir yerin kopup gittiğini farkederiz. Siyah rengin hakim olduğu bir gökyüzü, çok zor grileşir, belki de eski maviliğini bir daha bizim gözümüzde kazanamaz.

Her müzikçinin ölümü benim için dünyanın biraz daha çöl sessizliğine bürünmesi demektir.

Yahya Kemal Beyatlı, ölüm simgesini müzikte yaratmış:

‘‘Bir tel kopar ve ahenk ebediyen kesilir.’’

Kimi ölümlerde içimizdeki müzik susar, uzaklarda yankılanır.

Yehudi Menuhin'de de böyle oldu. Onun CD'lerini çalarak, ruhuna dualarımı gönderiyorum.

Bach'ın keman konçertolarını dinlerken, o insan ılıklığını hissediyorum.

Hem kemancıydı hem de orkestra şefi.

Müziğin barışı sağlayacak en önemli sanat dalı olduğuna iman etmişti.

Müzik onun için sınırsız bir coğrafyaydı, bir gün Stephane Grappelli ile cazın ezgilerinin özgürlüğüne kapılır, bir gün Ravi Shankar ile doğunun müzikteki gizemini yaşardı.

Her plağının kapağındaki gülen fotoğrafında, müziğin insana verdiği huzur herkese sirayet ederdi.

* * *

YAZIMIN ikinci paragrafı; hüzünlü ve sitemkár olacak.

Belki duyduğum acı, Menuhin'in ölümünden daha derin.

Menuhin'in ölümünden sonra, dünya devletlerinin liderleri üzüntülerini belirtmişler.

Listedeki bazı adları anmalı ki, siyasetçi-sanatçı ilişkisinin dünyadaki boyutunu görebilelim.

İngiltere Başbakanı Tony Blair, Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac, Fransa Başbakanı Lionel Jospin, UNESCO Genel Diretörü Federico Mayor, Rusya Başbakanı Yevgeni Primakov ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan.

Bir gerçeği anladım. Cumhurbaşkanımız başta olmak üzere, devlet(imiz) ve hükümet(imiz), edebiyatçıları sanatçı sınıfından saymıyor.

Zaten hep devleti, hükümeti eleştirmişler, politikacıları rahat çalıştırmamışlar.

Saláh Birsel'in ölümü bu gerçeği bana bir kez daha hatırlattı. Onun ardından devlet ve hükümet büyüklerinin tek söz söylediklerini duymadım. Okumadım.

Onlara yapılmasın demiyorum ama Zeki Müren ile Barış Manço'ya gösterilen ilginin derecesini gazetelerden biliyorsunuz.

Saláh Birsel neden bundan yoksun bırakıldı? Müzik, sinema, tiyatro mu sadece sanat. Bana kalırsa politikacılar, onun popülaritesinden yararlanıyorlar. Sanatı kullanıyorlar.

* * *

DÜNYA liderlerinin bir müzikçinin ardından söylediklerini okuyunca daha da üzüldüm, ülkemin politikacıları adına.

Demek ki dünyayı yönetenlerle Türkiye'yi yönetemeyenler arasındaki fark buymuş.