Dünya değişti...

KARİKATÜRİSTLERİMİZ demokrasimize bir önemli hizmet daha yaptılar. Bir politikacının -somut örnekte Başbakan’ın- örneğin kedi kimliği içinde karikatürünü çizmek suç mudur, değil midir konusunu gündeme taşıdılar.

Meselenin kısa hikáyesi şu:

Cumhuriyet Gazetesi Karikatüristi Musa Kart'ın 9 Mayıs 2004 tarihli gazetede Başbakan Tayyip Erdoğan"kedi" şeklinde gösteren bir karikatürü yayınlanır. Bunu Başbakan kendisine yapılmış bir hakaret olarak görür ve mahkemeye başvurur. Ankara Sekizinci Asliye Hukuk Mahkemesi de iddiayı kabul eder ve Kart'ı, 5 milyar TL tazminat ödemeye mahkum eder.

Öte tarafta aynı karikatürü Eskişehir'deki Sakarya Gazetesi de 12 Mayıs 2004 tarihinde yayınlar. Başbakan Erdoğan bu nedenle de dava açar, ancak Eskişehir Üçüncü Asliye Hukuk Mahkemesi, "Devlet yönetimine talip olan siyaset adamlarının politikaya atılırken haklarında verilecek haberlerin ve yapılacak eleştirilerin sert ve acımasız olacağını önceden görmeleri gerekir.(...)" gerekçesiyle "hakaret" iddiasını reddeder. Kısaca Musa Kart, aynı eylemden Ankara'da kaybettiği davayı Eskişehir'de kazanır.

Henüz karar kesinleşmediği için somut olay üzerinde yorum yapmayacağız. Ancak yargının çağdaş, demokratik ve adil sonuca ulaşacağına güveniyoruz.

Kaldı ki bu tür olayların gelişmiş demokrasilerde nasıl değerlendirildiğine bakınca Eskişehir Üçüncü Asliye Hukuk Yargıcı Mithat Ali Kabaali'nin görüşünün yaygın olduğunu görüyoruz.

Son bir örneği yakın günlerde yaşadık. ANAP iktidarı dönemi bakanlarından Prof. Dr. Ekrem Pakdemirli anımsayacağınız gibi o dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'i eleştirirken bir ara kantarın topuzunu kaçırıp "Hayali ihracatın mucidi yeğenine engel olmadı. Otoyollara iftira etti. Şimdi de 'Mahkeme akladı ben ne yapayım' diyor. Elinin körü, utanman lazım" cümlelerini de içeren sözler söylemişti (15 Nisan 1995, gazeteler).

Bu nedenle Demirel'e 5 milyar TL tazminat ödemeye mahkum edilen Pakdemirli konuyu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne taşıdı ve söylediklerinin kamusal görev üstlenmiş bir kimseye haraket sayılmayacağını orada hükme bağlattı. Hatta bu yüzden devletin kendisine 38 bin Euro (yaklaşık 46 bin ABD Doları) ödemesine karar verildi.

Bir örnek de dışarıdan verelim:

The New York Times Gazetesi'nin 24 Mayıs 2004 tarihli sayısında eski Başkan Ronald Reagan'dan söz edilirken kendisinin en ağır karikatürlerle ve sözlerle eleştirilmesine rağmen tüm siyasi yaşamı boyunca hiçbir gazeteci hakkında dava açmadığı vurgulanıyor ve şimdiki Kalifornia Valisi Schwarzenegger'e örnek gösteriliyordu. Gazete Schwarzenegger'e, "Sen artık kendine değil halka aitsin. Özellikle de seninle alay etmek istediği zaman" diyordu.

Gerçekten artık cumhurbaşkanları, başbakanlar ve diğer yetkililer ya hakaret sınırına varan saldırılara dayanacaklar, yahut o sıfatı taşımaya soyunmayacaklar. Kusura bakmasınlar ama dünya değişti...
Yazarın Tüm Yazıları