Dr. Yanıt
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Ocak 07, 2006 00:00
Hayvanları klonlamak neye yarar?
Soru: Derginizde ve gazetelerde durmadan hayvanların klonlandıkları haberlerini okuyoruz. Neden hayvanlar klonlanıyor veya kopyalanıyor, bu neye yarayacak?
Dana, domuz, tavşan, maymun, at, balık... Koyun Dolly’nin 1996 yılında Edimburgh’da doğmasından beri binlerce hayvan klon dünyasıyla tanıştı.Hayvan klonlamasının amacı hem tıp ve biyolojideki araştırmaları geliştirmek hem de yeni ticari uygulamalar keşfetmek. Ancak klonlamanın gündeme getirilmesinde asıl hedef genetik yapısı değiştirilmiş hayvanların yaratılması sürecinin mükemmelleştirilmesiydi.
Bu alanda uygulanan klasik yöntemde embriyona gen enjekte edilir; ama bu yöntemin başarılı olma olasılığı yalnızca yüzde 1 ila 4’tür. Klonlanarak çift hale getirilen bu gen kültür hücresine enjekte edilir; bu kültür hücresi de daha sonra genetik yapısı değiştirilmiş embriyonu yaratmak üzere klonlanır.
Keçi sütü ve ilaç
Keçi sütünde bu şekilde üretilen, pıhtılaşmayı önleyici bir protein olan ilaç halen ABD’de satışa sunulmak için onay bekliyor. Fransa’da Ulusal Agronomi Enstitüsü mide - bağırsak iltihabına karşı aşı "üreten" tavşanlar üzerinde çalışıyor.
Ancak hayvan klonlamanın en çarpıcı yönü, internet üzerindeki bazı Amerikan firmalarının ilanlarında görüldüğü gibi ev hayvanlarının "diriltilmesi". Nitekim 2004 yılında bu şekilde doğan ilk klon kedi olan Little Nicky sahibine tam 50 bin dolara mal oldu!
Aslında klonlanan hayvan sanıldığının aksine, ölen hayvanın tıpatıp benzeri olmuyor. Klon basit bir biçimde orijinalin "fotokopisi" değil.
Nitekim 2001 yılında Houston’da doğan zayıf, beyaz üzerine sarı ve kahverengi benekli kedi, tombul, beyaz üzerine gri çizgili kedinin klonuydu! Yani genler beklenen mucizeyi yaratmak için yeterli değil!
Şampiyon atlar
At yetiştiriciliğinde ise doğrudan uygulama söz konusu: Hadım edilmiş şampiyon atların klonlanması. Şimdiye kadar daha uysal olmaları için hadım edilen bu atların üreyememesi sorun oluyordu.
Ancak bundan böyle bunların klonlarından damızlık olarak yararlanılabilecek. 2003 yılından beri Fransız Cryzootech kuruluşu bu değerli genlere sahip, taşıyıcı taylar üretiyor. Besicilik alanında da klonlama sayesinde, bir çiftçi çok süt veren ineğini klonlayabiliyor.
Öte yandan, klonlamada bugünkü yöntemlerin "randımanı" oldukça zayıf: Bir klon elde etmek için yüzlerce yumurtacık gerekiyor. Bunlardan bazı embriyonlar taşıyıcı dişilere aktarılıyor ama aralarından bir ya da ikisi verimli olabiliyor.
Klonlama ucuzlayacak
Ancak bilim adamlarına göre, üç dört yıl içinde bir hayvanı klonlamak yapay döllemeden daha pahalı olmayacak. Nitekim Japonya gibi bazı ülkeler şimdiden, klonlanmış hayvandan et ve süt tüketimini planlıyorlar. Ama bu planlar şimdilik sadece düşünce aşamasında; hiçbir ülke bu tür girişimlere izin vermiyor.
Bununla birlikte, temel düzeyde bu tür çalışmalar çok değerli bir bilgi kaynağı oluşturuyorlar. Klonlanmış embriyonların gözlemlenmesi, mevcut mekanizmanın deşifre edilmesi bilim açısından son derece heyecan verici bir süreç.
Üstelik klonlama onucunda çoğu kez oluşum bozukluğu gözlenen embriyonlar ya da insanlarda rastlanabilecek patolojik vakalarla karşı karşıya kalındığından bu yöntem insan sağlığına yararlı bilgiler de sunabilecek.
Tıbbi ve ticari uygulamalar
Sırada klonlanmış hayvan eti mi var?
Japonya’da birgün klonlanmış hayvan etinin satılması umut ediliyor. Nitekim bu yöntemin denenmesi amacıyla şimdiden her yıl yüzlerce inek kopyalanıyor.
İlaç fabrikası
Genetik yapısı değiştirilmiş bu keçinin sütü bazı hastalıklara iyi gelen, pıhtılaşmayı önleyici bir protein olan antitrombin III içeriyor.
Bilime adanmış kobaylar
Bazı farelerde klonlama tıp araştırmaları için ilginç olabilecek patolojilere yol açıyor.
Şampiyon genleri
Hadım edilmiş eski bir dünya şampiyonu atın bu genetik kopyası damızlık olarak kullanılacak.
İlk klonlanan kedi olan Little Nikky sahibine 50 bin dolara mal oldu.
Soru: Derginizde ve gazetelerde durmadan hayvanların klonlandıkları haberlerini okuyoruz. Neden hayvanlar klonlanıyor veya kopyalanıyor, bu neye yarayacak?
Dana, domuz, tavşan, maymun, at, balık... Koyun Dolly’nin 1996 yılında Edimburgh’da doğmasından beri binlerce hayvan klon dünyasıyla tanıştı.Hayvan klonlamasının amacı hem tıp ve biyolojideki araştırmaları geliştirmek hem de yeni ticari uygulamalar keşfetmek. Ancak klonlamanın gündeme getirilmesinde asıl hedef genetik yapısı değiştirilmiş hayvanların yaratılması sürecinin mükemmelleştirilmesiydi.
Bu alanda uygulanan klasik yöntemde embriyona gen enjekte edilir; ama bu yöntemin başarılı olma olasılığı yalnızca yüzde 1 ila 4’tür. Klonlanarak çift hale getirilen bu gen kültür hücresine enjekte edilir; bu kültür hücresi de daha sonra genetik yapısı değiştirilmiş embriyonu yaratmak üzere klonlanır.
Keçi sütü ve ilaç
Keçi sütünde bu şekilde üretilen, pıhtılaşmayı önleyici bir protein olan ilaç halen ABD’de satışa sunulmak için onay bekliyor. Fransa’da Ulusal Agronomi Enstitüsü mide - bağırsak iltihabına karşı aşı "üreten" tavşanlar üzerinde çalışıyor.
Ancak hayvan klonlamanın en çarpıcı yönü, internet üzerindeki bazı Amerikan firmalarının ilanlarında görüldüğü gibi ev hayvanlarının "diriltilmesi". Nitekim 2004 yılında bu şekilde doğan ilk klon kedi olan Little Nicky sahibine tam 50 bin dolara mal oldu!
Aslında klonlanan hayvan sanıldığının aksine, ölen hayvanın tıpatıp benzeri olmuyor. Klon basit bir biçimde orijinalin "fotokopisi" değil.
Nitekim 2001 yılında Houston’da doğan zayıf, beyaz üzerine sarı ve kahverengi benekli kedi, tombul, beyaz üzerine gri çizgili kedinin klonuydu! Yani genler beklenen mucizeyi yaratmak için yeterli değil!
Şampiyon atlar
At yetiştiriciliğinde ise doğrudan uygulama söz konusu: Hadım edilmiş şampiyon atların klonlanması. Şimdiye kadar daha uysal olmaları için hadım edilen bu atların üreyememesi sorun oluyordu.
Ancak bundan böyle bunların klonlarından damızlık olarak yararlanılabilecek. 2003 yılından beri Fransız Cryzootech kuruluşu bu değerli genlere sahip, taşıyıcı taylar üretiyor. Besicilik alanında da klonlama sayesinde, bir çiftçi çok süt veren ineğini klonlayabiliyor.
Öte yandan, klonlamada bugünkü yöntemlerin "randımanı" oldukça zayıf: Bir klon elde etmek için yüzlerce yumurtacık gerekiyor. Bunlardan bazı embriyonlar taşıyıcı dişilere aktarılıyor ama aralarından bir ya da ikisi verimli olabiliyor.
Klonlama ucuzlayacak
Ancak bilim adamlarına göre, üç dört yıl içinde bir hayvanı klonlamak yapay döllemeden daha pahalı olmayacak. Nitekim Japonya gibi bazı ülkeler şimdiden, klonlanmış hayvandan et ve süt tüketimini planlıyorlar. Ama bu planlar şimdilik sadece düşünce aşamasında; hiçbir ülke bu tür girişimlere izin vermiyor.
Bununla birlikte, temel düzeyde bu tür çalışmalar çok değerli bir bilgi kaynağı oluşturuyorlar. Klonlanmış embriyonların gözlemlenmesi, mevcut mekanizmanın deşifre edilmesi bilim açısından son derece heyecan verici bir süreç.
Üstelik klonlama onucunda çoğu kez oluşum bozukluğu gözlenen embriyonlar ya da insanlarda rastlanabilecek patolojik vakalarla karşı karşıya kalındığından bu yöntem insan sağlığına yararlı bilgiler de sunabilecek.
Tıbbi ve ticari uygulamalar
Sırada klonlanmış hayvan eti mi var?
Japonya’da birgün klonlanmış hayvan etinin satılması umut ediliyor. Nitekim bu yöntemin denenmesi amacıyla şimdiden her yıl yüzlerce inek kopyalanıyor.
İlaç fabrikası
Genetik yapısı değiştirilmiş bu keçinin sütü bazı hastalıklara iyi gelen, pıhtılaşmayı önleyici bir protein olan antitrombin III içeriyor.
Bilime adanmış kobaylar
Bazı farelerde klonlama tıp araştırmaları için ilginç olabilecek patolojilere yol açıyor.
Şampiyon genleri
Hadım edilmiş eski bir dünya şampiyonu atın bu genetik kopyası damızlık olarak kullanılacak.
İlk klonlanan kedi olan Little Nikky sahibine 50 bin dolara mal oldu.