Doğan Hızlan: Sanatçı gözüyle insan hakları

Doğan HIZLAN
Haberin Devamı

TEPEBAŞI'ndaki TÜYAP binasına girdiğinizde; çizgilerle, fotoğraflarla, yazılarla, kısacası belgelerle ve sanatla İnsan Hakları'nın ne olduğunu zihinsel biçimde algılıyor, sindirebiliyorsunuz.

İnsan Hakları haftası için SODEV'in girişimi, değişik boyutlarıyla bu kavramı kamuoyuna iletiyor.

Hiç kuşkusuz ben, bu kavrama güncel olayların kısıtlılığı içinde bakmıyorum.

Çünkü İnsan Hakları'nı tarihi perspektif içinde; her düşüncede, her dinde, her eğilimde zulüm görenleri aynı kategoride değerlendiriyorum.

Yoksa bazı insanlar gibi sadece kendi düşünce doğrultumdakiler için hak istemiyorum. Talebim herkes içindir.

Türkiye'de bu tarafsızlıktan şüpheye düşüyorum.

Tan Oral'ın karikatüründe belirttiği gibi, herkes taraftarları için hak arıyor, karşıtlarının da hakkından geliyor.

TÜYAP'a girer girmez sizi bir cam hücre karşılayacak.

F Tipi cezaevinin simgesi olarak konulmuş girişe.

Ama siz güncelin dar sınırları içine kapanmayın, bu cam hücrenin içinden çıkın, salondaki sergileri dolaşmaya başlayın.

* * *

TURHAN Selçuk'un, Tan Oral'ın karikatürlerini seyrediyorum/okuyorum, Tarih Vakfı'nın düzenlediği sergiyi geziyorum.

Dünden bugüne İnsan Hakları Tarihi'nin kanlı dönemeçlerinde donup kalıyorum.

İdamlardan katliamlara kadar geniş bir acılar panosu.

Alt katta 24 sanatçının, gelen ziyaretçiyi gerçekten etkileyen çalışmaları.

İlk bakışta şöyle bir bakıp geçebileceğiniz, durup incelediğiniz anda yüreğinizi burkan yaratılar.

İnsan Hakları'nın politikanın zigzaglı yollarında iz sürerek gerçekleştirileceğine inanmıyorum.

Günün, yönü sık sık değişen rüzgárları yerine sanatçıların keskin gözlemlerine itibar etmek.

Onların yaşanmışlıklarına saygı duymak.

İnsan Hakları, polemiğe en müsait konu. Bu yüzden de İnsan Hakları konusunda konuşanlar ve yazanlar genellikle kendi haklarını savunurlar, biraz bencillik sızar bu tür savunmalara.

Sanatçı bundan uzaktır, onun için de sanatçılara güvenin, onların eserlerini görün diyorum.

Öyle konular vardır ki, güncelin ötesinde bilgi edinemezseniz, sığ bilgilerle işin özünü, tarihi gelişimini kavrayamazsınız.

Erol Anar'ın İnsan Hakları kitabı (Çivi Yazısı Yayınları) özellikle Türkiye'deki gelişmeleri ele alması açısından başvurulabilecek bir kaynak kitap.

* * *

İNSAN HAKLARI'na inanıyorsak, sanat eserlerinden iz sürerek bunu gerçekleştirebiliriz.

Yoksa göstermelik faaliyetler, kişisel prim hanesini artırır.

SODEV'in sanata gösterdiği ilgiye teşekkür ederim.

Yazarın Tüm Yazıları