Doç. Dr. Talha Köse'den ABD'ye uzun vadeli makro stratejilerinde 'miyop' benzetmesi

Betül KARABACAK/İSTANBUL, (DHA) - TÜRKİYE ile ABD arasında çıkan 'vize restleşmesi'ni değerlendiren İbn Haldun Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Doç. Dr. Talha Köse, "ABD'nin uzun vadeli makro stratejilerinde bir miyopluk var. Henüz küresel strateji açısından net bir tavır geliştirebilmiş değil" dedi.

Dün akşam itibariyle ABD ve Türkiye arasında gelişen 'vize restleşmesi'ni 'son dönemde Türk-Amerikan ilişkilerinde gelinen en dip nokta olarak niteleyen Doç. Dr. Talha Köse, "İlk kez vatandaşları da etkileyecek bir düzeye geldi. Ben açıkçası bunu Afrin ve diğer operasyonlardan ziyade FETÖ ile alakalı olarak yorumluyorum. Çünkü son yakalanan Amerikan Konsolosluğu’nda çalışan Metin Topuz isimli kişinin FETÖ'nün üst düzey yöneticileriyle ciddi bağlantıları olduğu ortaya çıktı. Ve önümüzdeki dönemde de özellikle davaların sürdüğü noktada 15 Temmuz ile bağlantılı olarak çok ciddi belgelerin ortaya çıkacağı görülüyor. Amerikalıların bu konuda belli kaygıları var. Amerika'daki belli örgütlerin bu bağlantıların ortaya çıkmasından rahatsızlık duyduğunu düşünüyorum. Diğer bir husus da tabii bölgesel politikalarda Türkiye ile ABD'nin pozisyonları tam olarak örtüşmüyor ve basında da bunlar tartışılıyor. Bu tip operasyonları bazı bürokratik  aktörlerin yapması daha rahat hale geliyor. Yani ABD ile Türkiye arasındaki S400'ler meselesi, Suriye ve Irak'ta farklı düşen pozisyonlar da operasyonların daha kolay yapılmasının önünü açıyor" diye konuştu.

"ABD'NİN DIŞ POLİTİKASI BELİRSİZ"

ABD'nin dış politika yapım mekanizması içerisinde çok ciddi bir karışıklık olduğunu söyleyen Doç. Dr. Talha Köse, "Başkan ile Dışişleri Bakanlığı, Başkan ile Savunma Bakanlığı arasında, bunların açıklamaları, attığı tweetler ve genel perspektifler arasında çok ciddi bir farklılık var. Şu anda ABD'nin dış politikaya dair karar alma mekanizmaları  arasında net bir uzlaşı olmadığını görüyoruz. Uzlaşı olmamasından dolayı özellikle kurumlar kendi kafalarına göre daha rahat pozisyon belirleyebiliyorlar. Bu da bir kafa karışıklığına neden oluyor" dedi. 

"ABD İÇERİSİNDE FARKLI KURUMLARIN VE LOBİLERİN CİDDİ REKABETLERİ VAR"

"ABD'nin güvenlikle alakalı konularda Türkiye ile iş birliği yapması daha olumlu iken daha önce FETÖ ile bağlantılı işleri yürüten kurumlar Türkiye ile işlerin daha da gerilmesinden yana tavır gösteriyor. Bu noktada Türkiye'ye dair politika geliştirme noktasında belirsizlik var" diyen Doç. Dr. Köse, sözlerini şöyle tamamladı:

"ABD'nin içinde de çok ciddi bir tartışma var. Türkiye'nin ABD'nin NATO müttefiki olduğu, uzun vadeli makro stratejileri içerisinde özellikle Ortadoğu ve Balkanlar gibi stratejilerinde ve hatta ABD'nin küresel stratejileri içerisinde de Türkiye'nin çok önemli bir yeri olduğunu, yarın öbür gün DAEŞ veya başka örgütler gitse de Türkiye'ye ihtiyaçları olacağını ve Türkiye ile ilişkilerini olumlu yönde geliştirmeleri gerektiğini düşünenlerle daha  önceki dönemlerden Türkiye ile kritik noktalarda istediğini alamayan, bundan dolayı da Türkiye'yi sopa ile dize getirmeyi düşünen başka bir ekol var. Ve bunlar arasında da bir tartışma var. Türkiye'yi sopayla dize getirmek isteyenler Obama döneminde daha hakimlerdi. Ama hala bu hakimiyetin devam ettiğini görüyoruz.  Dolayısıyla aslında ABD'nin uzun vadeli makro stratejileri konusunda bir miyopluk var. Bence henüz küresel stratejisi açısından da net bir tavır geliştirebilmiş değil. Zaten Ortadoğu'da yalnızlaşması yani sadece PYD/PKK ile iş birliği yapabilir hale gelmesi de bununla alakalı. ABD içerisinde farklı kurumların ve lobilerin ciddi ağırlıkları ve rekabetleri var.  Ve hala Obama döneminde hakim olan aktörlerin şu anda politika ve kamuoyu belirleme konusunda aktif olduğunu görüyoruz. Özellikle New York Times'ın Trump ve onun beraber çalıştığı kişilerin son derece aleyhinde olduğunu biliyoruz. Türkiye aleyhinde de devamlı surette bir anti propaganda yapıyor. Burada da bir farklılık var ama sonuçta bizi olumsuz etkiliyor maalesef. Bence FETÖ konusunda ABD'nin atacağı adımlar çok önemli. Bu konuda uzun vadede artık kafalarını netleştirmeleri lazım. FETÖ ve onların bağlantılarıyla iş yapıp yapmama konusunda bir karar verip Türkiye ile daha stratejik konularda bir uzlaşı noktasına gelmeleri gerekiyor." 

(FOTOĞRAF)