Diyalog çağrısı

ANAYASA referandumunda cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin yüzde 51.4 oy oranıyla kabul edilmesi dış dünyada yankı buldu. Başta Almanya ve Fransa olmak üzere çeşitli ülke lider ve siyasetçilerinden mesajlar geldi. Açıklamalar şöyle:

m Almanya Başbakanı Angela Merkel ile Dışişleri Bakanı Sigmar Gabriel, dün ortak açıklama yaptı. Merkel ve Gabriel, Alman hükümetinin Türk halkının anayasa değişikliği için verdiği karara saygı duyduğunun altını çizdi. Açıklamada, “Çıkan sonuç Türk toplumunun nasıl ikiye bölündüğünü gösteriyor. Bu durum Türk hükümeti ve özellikle de Cumhurbaşkanı Erdoğan için büyük sorumluluk demektir. Federal hükümet, zor bir referandum kampanyası sonrasında Türk hükümetinden ülkedeki tüm siyasi ve toplumsal güçlerle saygılı diyalog aramasını bekliyor” görüşleri yer aldı.

İDAM KONUSUNDA UYARI

Bakan Sigmar Gabriel, Alman Bild gazetesine verdiği röportajda ise idam cezasının geri getirilmesinin Avrupa rüyası ve AB müzakerelerinin sonuna gelindiği anlamına geleceğini söyledi.

- Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, yayınladığı yazılı açıklamada referandumun bölünmüşlüğü gösterdiğini belirterek Türk yetkililerden muhalif seslere ve Avrupa değerlerine saygı göstermelerini istedi. Fransa Cumhurbaşkanı, “Kendi siyasi kurumlarıyla ilgili karar vermek Türklere ve sadece onlara kalmıştır” derken, Fransa’nın dış gözlemcilerin oylamanın hür ve adil olup olmadığına dair değerlendirmelerini büyük bir dikkatle izleyeceğini kaydetti. Türkiye’nin Avrupa Konseyi üyesi olduğu hatırlatılan açıklamada, “Avrupa Konseyi değerleri ve sorumlulukları çerçevesinde toplumun tüm sosyal ve siyasi bileşenleriyle açık ve samimi diyaloğun gerekliliğine” işaret edildi. İdam cezasıyla ilgili bir halk oylaması düzenlenmesinin, bu değerleri kesintiye uğratacağı da belirtildi.

- ABD Dışişleri Bakanlığı, halk oylaması sonrasında farklı görüşlere ve ifade özgürlüğüne saygı gösterilmesi çağrısında bulundu. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Vekili Mark Toner, “Demokrasiler, özellikle de zor meselelerde farklı görüşlere saygı göstererek güçlenir” dedi.     

- Belçika Dışişleri Bakanı Didier Reynders, AB’nin Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yeni yetkilerini ne şekilde kullanacağı konusunda endişeleri olduğunu söyledi. Reynders, Türkiye’deki sert yönetim tarzının cumhurbaşkanına verilen yeni yetkilerle daha ileri gitmesinden kaçınılması gerektiğini de kaydetti. 

- Danimarka Başbakanı Lars Lokke Rasmussen Türkiye’de anayasa değişikliğine yol açan referandum sonuçlarına ilişkin paylaştığı Twitter mesajında, “Demokrasinin demokrasiyi kısıtladığını görmek tuhaf. Çoğunluğun karar verme hakkı var ama, Türkiye’nin yeni anayasası ile ilgili oldukça endişeliyim” dedi.

- İtalya Dışişleri Bakanı Angelino Alfano, yazılı açıklamasında, referandumun sonucunu dikkate aldıklarını belirtirken, buna ilişkin uluslararası gözlemciler AGİT/Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Bürosu’nun (AGİT/DKİHB) raporunu beklediklerinin altını çizdi.

TÜRKİYE’NİN İÇ MESELESi

- Rusya’da Kremlin Sözcüsü Peskov, Türkiye’deki anayasa değişikliği referandumuna ilişkin olarak, “Bu, Türkiye’nin iç meselesi” yorumunda bulundu. Peskov, düzenlediği basın toplantısında, “Türkiye’de yapılan referandum bu ülkenin tamamen bir iç meselesidir. Herkesin Türk halkının iradesine saygı duyması gerektiği kanaatindeyiz” dedi.

- İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Behram Kasımi, referandumla ilgili açıklamasında, “Bu Türkiye’nin iç meselesi. Bize düşen Türk halkının verdiği karara saygı duymak” dedi. İranlı sözcü, sonucun Ankara’nın bölge politikasını nasıl etkileyeceği sorusuna karşılık, “Bunu bekleyip göreceğiz. Bu konuda acele etmemeliyiz” yanıtını verdi.

AVRUPA’DA ‘EVET’ÇİTÜRKLER HEDEF OLDU

AVRUPA’daki birçok ülkeden  Türkiye’deki ortalamanın üzerinde bir ‘Evet’ oyu gelirken popülist politikacılar ‘Evet’çi Türk seçmeni hedef aldı.
- Anayasa değişikliği referandumunda yüzde 80’e yakın “Evet” oyu çıkan Belçika’da, Türkiye kökenlilerin çifte vatandaşlığının iptal edilmesi tartışması yeniden gündeme geldi.
- Almanya’da sağ popülist AfD partisi, referandumda Almanya’dan ‘Evet’ oyu kullananların Türkiye’ye geri dönmelerini istedi. Parti, bu kişilerin Alman vatandaşlıklarının da geri alınmasını talep etti.
- Hollanda’da ana muhalefetteki aşırı sağcı Özgürlük Partisi (PVV) lideri Geert Wilders de, yüzde 75 oranında “Evet” oyu veren seçmenleri, topluca Türkiye’ye dönmeye çağırdı.