Dimitri (İvanoviç) Mendeleyev kimdir?

Google bugün ünlü kişiler ve özel günler için özel olarak tasarladığı Doodle tasarımında Dimitri Mendeleyev'i konuk etti. Peki; Dimitri Mendeleyev kimdir?

Dimitri İvanoviç Mendeleyev, 8 Şubat 1834 yılında Rusya'nın Tobolsk bölgesinde dünyaya gelmiştir. Dmitriy İvanoviç Mendeleyev, Rus kimyager ve mucittir. Periyodik tabloyu sıralamak için Periyodik Kanun'u bulmuş, bunun sayesinde o zamana kadar bulunmuş olan bazı elementlerin özelliklerini düzeltmiş, henüz bulunmamış 8 elementin özelliklerini de tahmin etmiştir.

Ailesinin 17 çocuğundan en küçüğü olan Mendeleyev'in büyük babası Sibirya'nın ilk gazetesini çıkarıyordu; babası ise bir lise müdürüydü. Mendeleyev, ilköğretimini sürgünde yaptı; babası ölünce annesi ona daha iyi öğrenim koşulları sağlamak amacıyla batıya göçtü.

Mendeleyev, St. Petersburg (Leningrad) Üniversitesi'nde kendini tanıttı ve doktorasını ilginç bir konu olan "alkol ve suyun birleşmesi" tezi üzerinde yaptı. Fransa ve Almanya'daki incelemeleri, ona, 1858 Karlsruhe Kimya Konferansına katılma olanağını sağladı. Bu konferansta Avogadro Hipotezi üzerinde ateşli tartışmalar yapılmıştı. Daha sonra, ilk petrol kuyusunu görmek için Pennsylvania'daki petrol bölgelerini gezdi. Rusya'ya döndükten sonra yeni bir ticari damıtma yöntemi geliştirdi.

Daha 32 yaşında iken St. Petersburg Üniversitesi'nde kimya profesörü oldu. Düzenlilikleri araştırmak için, elementleri özeliklerine göre sıraladı. Böylece kimyacıların sessiz bilgisayarı olan periyodik cetveli elde etti. Bu cetvelden yola çıkarak o zaman henüz bilinmeyen bazı elementlerin bulunacağını ve onların bazı özelliklerini öngördü. Varlığını bildirdiği elementlerden bazıları birkaç yıl sonra bulununca periyodik tablonun önemi anlaşıldı ve Mendeleyev, büyük bir bilgin olarak tanındı.

Periyodik tablo, Mendeleyev'in yorumculuğu ve kaşifliğinin bir ürünüdür. Mendeleyev'in çalışmaları 25 büyük kitaptan oluşur. O'nun izomorfizm hakkındaki bilgileri organize etmesi, jeokimyanın gelişmesini sağlamıştır. Ayrıca, kritik kaynama noktasını bulup, çözeltilerin hidrat teorisini geliştirmesi onun büyük bir fizikokimyacı olarak anılmasına sebep olmuştur.

Mendeleyev, 70 kadar akademi ve ilim topluluğunun üyesi idi. Kendi deyimiyle onun birinci hizmeti ilmi araştırmaları, ikincisi ise öğretmenlikti. Mendeleyev toplumsal konularla da ilgiliydi. Hükümetin işlerine karışmaması için, verilen emri dinlemektense profesörlükten istifa etmeyi uygun buldu. Liberal düşünceleri destekliyor, saçlarını kestirmeyi reddediyor ve Çar'ın isteklerine karşı koyuyordu. Buna karşın "Ağırlıklar ve Ölçüler Bürosu" müdürlüğüne atandı.

Mendeleyev, ilk periyodik cetveli bastırdığı zaman henüz 63 element biliniyordu. Ölümünden bir yıl sonra bilinen element sayısı 86'ya çıkmıştı. Bu hızlı artış, kimyanın en önemli genellemesi olan periyodik cetvel yoluyla sağlanmıştır. 1955 yılında Glenn Seaborg başkanlığındaki ABD'li fizikçiler tarafından sentezlenen 101 atom numaralı elemente, Dimitri Mendeleyev onuruna "mendelevyum" adı verilmiştir.

İzomorfizm hakkında yaptığı çalışmalar sayesinde jeokimyanın gelişmesine önayak olan Mendeleev aynı zamanda, geliştirdiği hidrat teorisi ile de önemli bir fizikokimyacı olduğunu kanıtladı.

1907 yılında, St. Petersburg'ta yakalandığı grip yüzünden hayatını kaybeden Mendeleev, periyodik tabloyu oluşturduğu sırada henüz sadece 63 element biliniyordu. Ölümünden sonra bu sayı 86 oldu ve çalışmalarının önemi bir kez daha anlaşıldı. Mendeleyev adı Ay'daki bir kratere ve periyodik tablonun 101 numaralı elementine verilerek, bu isim onurlandırıldı.

Eşi: Anna Ivanova Popova (e. 1882–1907), Feozva Nikitichna Leshcheva (e. 1862–1882)

Çocukları: Lyubov Dmitrievna Mendeleeva, Vasily Mendeleev,

Diğer Ebeveynleri: Maria Dmitrievna Mendeleeva, Ivan Pavlovich Mendeleev

Kardeşleri: Masha Mendeleeva

Dimitri İvanoviç Mendeleev, 2 Şubat 1907 tarihinde Rusya, St. Petersburg’da 73 yaşında ölmüştür.