Çetenin gölgesi itibar kurumunda

Enis BERBEROĞLU

Türkiye'nin KKTC ile bütünleşme deklarasyonu üzerine bu köşede geçen hafta (22 Temmuz 1997) ‘‘Kıbrıs'ta barışı çeteler istemez, sabote ederler'' diye endişemizi dile getirdik.

Haftası dolmadan İngiliz The Observer Gazetesi Türk çetelerin İngiltere uyuşturucu pazarını ele geçirdiğini duyurdu, KKTC bankalarının soruşturma kapsamında olduğunu açıkladı.

Susurluk'ta eşkali yakalanan çetenin gölgesi İngiltere gibi tam rekabet koşullarının egemen olduğu pazarda ayakta kalmaya çalışan KKTC itibar kurumlarının üstüne düştü.

Yani çetenin Kıbrıs intikamı gecikmedi.

* * *

İngiliz gazetesinin haberinde adı geçen Turkish Bank, Kıbrıs'ta 1901 yılında kuruldu. O tarihte Rum bankerler Türklere para vermiyordu. Türk çarşı esnafı bir araya geldi, yüzlerce ortaklı bankayı kurdu.

Tanju Özyol zaman içinde hisseleri topladı, bankanın sahibi oldu. Merkezini Londra'ya taşıdı, İngiliz bankası statüsü kazandı.

Özyol ve kuzeni Hamit Beliğ Belli gibi sektörün duayen isimlerinin yönettiği banka Türkiye'de şube açma hakkı kazandı.

Bankanın Londra'daki merkezinde yedi yıllık memur Arkın İzzigil bir gün bekârlığa veda etmeye karar verdi. Evlendiği eşinin ağabeyi, İzzigil'i şaibeli havaleler yapmaya zorladı.

Genç memurun kayınbiraderi geçen yıl cinayet suçuyla yakalandı, İzzigil de polis tarafından sorgulandı, ardından tutuklandı. Turkish Bank yönetimi hemen iç teftiş başlattı, ardından İngiliz Merkez Bankası devreye girdi.

İzzigil'in havaleleri gözden geçirildi, küçük miktarda olsa para aklandığı ortaya çıktı. Zaten Turkish Bank'ın 10 milyon pound tutarındaki sermayesi ile milyonlar, hatta milyarlarla ölçülen uyuşturucu parasını aklaması fiziki açıdan mümkün değildi. Milyarlarca dolardan payını alsa, İngiliz standardında ‘‘küçük'' banka olarak kalmazdı.

* * *

The Observer'in haberine konu olan ikinci banka, Kıbrıs Kredi Bankası, Turkish Bank'tan sonra İngiliz pazarına girdi. Ancak bir süre önce İngiltere'de mevduat toplama yetkisi İngiliz Merkez Bankası tarafından kaldırıldı. Bu bankanın Türk döviz piyasasının önde gelen ismi Abdülrahim Oylumlu'ya satışı gündemdeydi.

Kıbrıs Kredi Bankası'nın sahibi Salih Boyacı, Kıbrıs görüşmelerindeki tavizsiz tutumu nedeniyle Batılı kamuoyunun hiç sevmediği KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'ın dünürü...

İlginç rastlantı değil mi?

* * *

Ada'nın kuzeyini Türk çetelerine, güneyini Rus mafyasına teslim edenler, şimdi boş yere barış hayali kuruyorlar. Kıbrıs'taki statüko en fazla çetelerin işine yarıyor.

Ve eğer çeteler temizlenmezse, aynı milliyetten bankaların, şirketlerin itibarlarını korumak zorlaşıyor, hatta imkansız hale geliyor.