Çankaya'ya 'by-pass' hazırlığı

Komisyonda TBMM’deki karar sayıları, kanunların yayınlanması ve TBMM’nin yetkileriyle ilgili bazı maddeler görüşüldü. Birçok fıkra dört parti yerine üç partinin uzlaşmasıyla yazılırken, azınlıkta kalan parti önerilerini paranteze aldırdı. Komisyon bu yöntemle genel taslağı oluşturmaya devam edecek. Ön taslak üzerinde kesin uzlaşma ikinci tur görüşmelerde aranacak.

YETKİ MECLİS BAŞKANI’NA

Yazılan taslağa göre Cumhurbaşkanı’nın kanunları yayımlama yetkisi sınırlandı. Mevcut Anayasa’da 15 gün olan kanunları inceleme süresi 10 güne düşürüldü. Ayrıca “Cumhurbaşkanı’nın geri göndermediği veya süresinde yayınlamadığı kanunlar Meclis Başkanı tarafından yayınlanır” hükmü eklendi. Böylece Cumhurbaşkanı’nın onaylamak zorunda olduğu kanunları uzun süre Resmi Gazete’ye göndermeyerek bekletme olasılığı kaldırıldı. Komisyon üyeleri, geçmişte Ahmet Necdet Sezer’in Cumhurbaşkanlığı döneminde bu konuda yaşanan bir kriz nedeniyle önlem alındığını, böylece “sümenaltı” olarak değerlendirilebilecek bu yolun kapatıldığını belirttiler. AK Parti ise taslakta “Cumhurbaşkanı” yapılan bütün atıfları “başkan” ifadesiyle parantezli öneri olarak metne koydurdu. Başkanlık konusunun müzakere edilmeden geçildiği konusunda özel not da her maddenin altına yine düşüldü.

TORBA KANUNA SON

Diğer fıkralara göre, genel ve yerel seçimler, halkoylaması, siyasal partiler, yerel yönetimler, olağanüstü yönetim usulleri, yargı organı ve bağımsız idari kurullar konusunda çıkarılacak kanunlarda Meclis’te 276 çoğunluk aranacak. Anayasa ve soruşturma önergeleri gibi gizli oylamalarda bakanlar vekaletle oy kullanamayacak. Muhalefetin talebiyle maddeye “Kanun teklif ve tasarılarının TBMM’de görüşülmesi demokratik müzakere anlayışı ve muhalefetin söz hakkının etkili biçimde kullanılması esasları gözetilerek İçtüzükte düzenlenir. Konu ve içerik bakımından birbiri ile bağlantılı olmayan hükümler ya da bu tür hükümlerde yapılan değişiklikler tek bir kanunda düzenlenemez” hükmü eklendi. Böylece AK Parti’nin son yıllarda sıklıkla kullandığı “torba kanun” uygulamasının kaldırılması öngörüldü.

SAVAŞ YETKİSİ TARTIŞMASI

Meclis’in savaş yetkisiyle ilgili maddede BDP, savaş ilanı yerine “güç kullanımına izin verme” kavramını önerdi. BDP’li üyeler uluslararası hukukta artık ilan edilerek savaş çıkarılmasından söz edilmediğini, uygun kavramın bu olduğunu savunurken, diğer partiler bu öneriyi kabul etmedi. BDP ayrıca güç kullanma yetkisinin “uluslararası hukukun meşru saydığı hallerde ya da uluslararası anlaşmalar gereğince ortak savunma yükümlülüğü halinde” kullanılabilmesi şartını önerdiler. CHP ve MHP de uluslararası anlaşmaların Anayasa Mahkemesi’nce Anayasa’ya uygunluk konusunda ön incelemeden geçirilmesini istediler. AK Parti ve BDP’li üyeler de bu öneriyi kabul etmediler.