Bugün Dünya Tiyatro Günü

Tiyatrocu dostlarımdan öğrendiğime göre, bu yıl Türkiye'de gün dolayasıyla bir bildiri yayınlanmamasına karar verilmiş.

Bence sorunların dile getirildiği, tiyatronun yerinin anlatıldığı bir bildiri yayınlanması gerekirdi.

Özel tiyatroların küçük devlet yardımından başka geliri yok.

Hiç kuşkusuz bizim sorunlar listemize özel tiyatrolar giriyor, ödenekli tiyatroların, orada çalışanların ekonomik bir derdi yok.

Varsa da onlara oranla sanırım sözü edilecek kadar değil.

Dünya Tiyatro Günü, 1961 yılında Uluslararası Tiyatro Enstitüsü'nce (ITI) alınan bir kararla her yıl bugün kutlanıyor.

Her yıl bildiri tiyatro dünyasının önemli ve ünlü bir adı tarafından yazılır ve sahnelerde okunur.

Girish Karnad, bu yılın bildirisini yazmış.

Karnad, 1938 yılında Matheran'da (Hindistan) doğdu, oyun yazarı ve yönetici olarak dünya çapında bir ünü var.

* * *

KARNAD bildirisinde; tiyatronun, gösteri sanatının içinde gerçekleri barındıran ortaya çıkış efsanesine yer veriyor:

‘‘Dünyanın ahlaki çöküntü içinde olduğu bir zamandı. İnsanlar akıl dışı tutkuların kölesi olmuşlardı. İnsanlığı yüceltecek (gözlere ve kulaklara hoş gelecek, bir yandan da eğitici olacak) bir yol bulunmalıydı.

Böylece Brahma, Yaratan, dört Veda'nın kutsal yazılar bölümünü bir araya topladı ve beşinci Veda'yı, Gösteri Vedası'nı oluşturdu.’’

Tiyatronunu barışçı, insana mesaj ileten yanını bu efsane de göstermektedir.

‘‘İlk Gösteri Efsanesi tiyatroda oyun yazarı, oyuncular ve seyircilerin bir bütün oluşturduğunu ama bu bütünün, değişkenliğinden ötürü patlamaya hazır bir gizilgüç barındırdığını belirtir.’’

Dünya Tiyatro Günü'nde tiyatro için ne düşündüğünü sorduğum dostum Ali Poyrazoğlu da oyuncu, seyirci beraberliğinin altını çizdi:

‘‘Artık bütün tiyatrocular kabul etmeliler ki, seyirciler bizim meslektaşımızdır. Yüzde elli oyuncu, yüzde elli seyirci. Çünkü tiyatro bir suç ortaklığıdır.’’

Tiyatro neler kazandırır bize?

Ali Poyrazoğlu'na göre tiyatro bütün okullarda okutulmalıdır, çünkü, hem uygulamalı biçimde ana dillerini hem de takım çalışmasını öğreneceklerdir.

Tiyatro Günü nedeniyle bir de Amatör Tiyatrolar Çevresi (ATÇ) bildirisi yayınladı, altında yılların tiyatrocusu Orhan İyiler'in imzası var.

İyiler'in bildirisi şöyle noktalanıyor:

‘‘Amatör tiyatrolar, Prometheus'un ateşini yeniden insanlığın buyruğuna teslim edeceklerdir. Amatör Tiyatrolar Çevresi'ne 27 Mart Dünya Tiyatro Günü bildirisi yazdığım için onurlandırıldığımı biliyorum.’’

* * *

BUNCA soruna rağmen perdelerini açan bütün tiyatroculara saygılar, sevgiler.