Bu sisli havalar bizleri mahvetti

Deniz SIPAHIDUNYANIN en buyuk yonetim danismanligi sirketlerinden McKinsey'in yoneticilerinden Mike Marn, guzel bir ornek veriyor... ‘‘Bir keresinde bir ekonomi gazetesi toplam pazar hacmini yanlislikla yuzde 15 fazla yazinca, elektrikli urunlerde buyuk bir fiyat savasi yasanmisti. Piyasadaki dort buyuk firma pazar paylarini kuculttuklerini sanip kaybettikleri payi ele gecirmek icin fiyatlarini dusurmuslerdi...’’ Rakiplerin algilarini sekillendirmek ve yonlendirmek stratejilerin temelini olusturur. Daha basit bir ifadeyle soylemek gerekirse... Gercek algilanandir. Kimi zaman rakiplerinizi degil, musterilerinizi veya tamamlayicilarinizi bir seylere inandirmaniz gerekiyor. Uzmanlara gore insanlarin algilarini degistiren, oyunu da degistirebilir. Algilari degistirmek ve sekillendirmek icin de bir taktiginizin olmasi gerekiyor. Yani onceden hazirlik yapmaniz, olaylari onceden tahmin edebilme yeteneginizin olmasi isteniyor. Bazi taktikler sisi dagitmak, bazilari sisli ortamin surmesini saglamak, bazilari da sisli bir ortama girilmesine neden olmak icin tasarlanmistir. Gelismelere gore bu taktiklerden birini tercih eder, kendi menfaatinize uygun bir sekilde oyuna devam edebilirsiniz. * BIR suredir kulaktan kulaga yayilan dedikodular gectigimiz hafta patliyor. Ortalik toz duman oluyor. Borsa dip yapiyor; endeks gecen yilin bile altina iniyor. Gecelik faizler 5 Nisan krizinden bu yana en yuksek seviyesine cikiyor. Dovize talep patliyor; dolarin firlamamasi icin Merkez Bankasi piyasalari surekli fonluyor. Yabancilarin getirdigi sicak para arkasina bakmadan kaciyor; rakamin 4 milyar dolari gectigi soyleniyor. Bankalarin birbirlerini yok etme, zarara sokma operasyonlari adeta bir panik havasi yaratiyor. Moraller bozuk; bir guven kapisi arayanlar klasik sozlerle karsilasinca kan kaybi suruyor. ‘‘Ekonomi yonetimi uc gunde bir bankalari toplayarak guven tazeliyor. Eger bunlar sorun degilse neden guven tazeleniyor?’’ dediginizde de en yetkili agizlar gelismeleri ‘‘Abartili dedikodular...’’ olarak yorumluyor. Bir yandan bakiyorsunuz, yurtdisindan gelen haberler olumsuz degil. IMF, Dunya Bankasi ekonomik istikrar programina tam destek veriyor; kararli tutumun devam ettirilmesi isteniyor. Kafalar karisiyor; hukumete gore iyi giden ekonominin aslinda hic de iyi gitmedigi anlasiliyor. * HERSEY bittikten; kayiplar arttiktan, yaralar derinlestikten sonra simdi dort koldan mudahale basladi. On bes gun, bir ay once yapilmasi gerekenler, toplantilar cok gec yapilmistir. Hukumet de, burokrasi de guvenirlilik sinavini gecememistir. Niyetiniz ne olursa olsun, yaptiginiz hersey digerlerine birseyler anlatir. Ancak ayni sekilde yapmadiginiz hersey de baskalarina birsey soyler. Uzuldugumuz, sisi dagitmak bir yana sisli havanin bile farkedilememesi. Algi evrenseldir. Algilari degistirmek icin de cesur, vizyon sahibi, becerikli olmaniz gerekiyor.