Bu sergi suça davet ediyor

10 Ekim’e kadar açık kalacak sergide resimden, enstalasyona; videodan, heykele yok yok. Suç kavramından yola çıkan serginin küratörü Halil Altındere, antimilitarizmden, antimilliyetçiliğe; soran, sorgulatan bir yolculuğu anlatıyor. Eskiden tütün deposu olan, Depo İstanbul’dan içeri girdiğinizde karşınıza iki polis kalkanı çıkıyor. Sergiyi gezmenin başka yolu yok; o kalkanlardan geçeceksiniz. Sanatçı Ahmet Öğüt’ün tasarladığı polis kalkanlarından geçtiğinizde farkında olmadan suça dahil oluyorsunuz. İçeride, 40’ın üstünde yapıt var. Serginin küratörü Halil Altındere’yle ‘düşünce suçluluğunu’ konuştuk.

Böyle karma bir sergi yapma fikri nereden çıktı?
- Bu benim beşinci kişisel sergim. Bugüne kadar hep, 2000 sonrasında yetişen genç sanatçıları sergilerimde buluşturmayı hedefledim. Ben zaten sergilerimi, bir konsept belirleyip eser arayarak değil; eserlerden yola çıkıp konsept belirleyerek gerçekleştiriyorum. Buradaki yapıtlar arasında 30 yıllık olanı da var, bir ay önce yapılanı da. Suç göreceli bir kavram. Masum suç da var, adi suç da var ve bu herkese göre değişiyor. Çok da iyi eserlerle karşılaştım. Ve böyle bir çatı altında toplamaya karar verdim.

Bu sergiyle ne anlatmayı amaçlıyorsunuz?
- Siyasetin, düşünce suçluluğunun, masum suçların belleğini tutuyoruz. İktidardan, toplumsal cinsiyet politikalarına bir çok olguya eleştiri var. Birey hem kendine hem topluma karşı suç işleyebilir. Bunun baskısıyla da yaşayabilir. Ama sanatçının “Acaba şunu söylesem suç mu olur” otokontrolüyle yaşamaması gerekiyor.

NEW YORK’TAN DİYARBAKIR’A

Bu serginin düşünce suçuna bakış açısı nedir?
- Aslında Burak Delier’in “Son General” adlı heykeli, iyi bir özet. Burada kapana kısılmış bir general görüyoruz. Tüm bu Ergenekon sürecinden tutun da, geçmişteki darbelere her şeyden bir iz bulabilmek mümkün. Düşünce suçluluğunun bir sanatçı için kabullenilemez olduğu vurgulanıyor her eserde.
Serginin ismi neden Fikirler Suça Dönüşünce?
- Tarihsel bir referans almak istedim. 1969 yılında, bağımsız küratörlüğün öncülerinden Harald Szeeman’ın “Tavırlar Biçime Dönüşünce” sergisinin başlığından esinlenerek, “Fikirler Suça Dönüşünce” sloganı altında, farklı kuşak, tutum ve dillerden gelen genç güncel sanat enerjisini ortaya çıkarmayı amaçladık. Bu sergide New York’tan, Diyarbakır’a dünyanın her yerinden Türkiyelilerin eserleri var. Ve görüyoruz ki, nerde olurlarsa olsunlar, fikir ve suç kavramlarına bakış açısı değişmiyor.
Eserler satışa çıkarılacak mı?
- Hayır, burada hiçbir şey satılık değil. Sergi 1 Eylül’de açıldı, Dünya Barış Günü’nde. 10 Ekim’e kadar ücretsiz gezilebilir. Açılışın üzerinden kısa bir zaman geçmesine rağmen, 1000’in üzerinde seyirci kazandık. İlgiden çok memnunum.

DİKENLİ TELLERDEN HAMAK YAPTI

Fotoğrafçı Murat Gök, eski bir köy öğretmeni. Öğretmenlik yaptığı bölgede çektiği “Sınır” adlı fotoğrafını açıklıyor: “Bu fotoğraf, Mardin’de sınırın geçtiği bir yerde çekildi. Oradaki çocuk da, bölgenin yerlisi. Sınırdan hamak yaptık, böylece o ‘geçilmez’ sınır, hamak bir sağa bir sola sallandıkça geçildi. Burada o gencin sınır tanımazlığı var. Sınır bana komik gelen bir olgu. Oradaki çocuklar, topları kaçtığında bile gidip toplarını alamıyorlar. Ben de bununla dalga geçmek istedim.”