Borsada kaybedenlere vergi iadesi

Yabancıların durumu biraz farklı... Borsadaki hisse senetlerinin yüzde 70’ine sahip olan yabancılar, geçen yıl dolar cinsinden yüzde 60-70’i bulan bir kazanç sağlarken, bu kazançları nedeniyle, yüzde 1 dahi vergi ödemediler.

Nedenini biliyorsunuz, 27 Haziran 2006 Tarih ve 5527 sayılı Kanun ile, yabancıların borsa kazançlarındaki stopaj (vergi kesintisi) oranı 1 Ekim 2006’dan itibaren "yüzde sıfır" olarak belirlendi (GVK Geçici Md. 67/1-d). O gün bu gün, yabancılar, Türkiye’de elde ettikleri borsa kazancı nedeniyle, hiç vergi ödemediler.

Yabancılara yüzde sıfır olan stopaj, Türklere yüzde 10 olarak uygulandı.

YABANCILARA YOK

Başlıkta sözünü ettiğimiz, borsada kaybedenlere vergi iadesi, yabancılara yok.

Nedeni belli; adamlar vergi ödemediler ki iadesi olsun!..

İade, bizim yerli yatırımcılara...

Yerli yatırımcılardan, bir yıl içinde elden çıkarttıkları hisse senetlerinin kazancı üzerinden yüzde 10 stopaj yapıldı.

Şimdi elden çıkartılanlarda, "zarar" söz konusu olacağı için, stopaj yapılmayacak.

Zarar eden yerli yatırımcılara sağlanan "vergi avantajı" iki şekilde uygulanıyor.

1- Zarar Mahsubu ve Daha Az Vergi:

Yıl sonuna kadar yapacakları alım-satımlar nedeniyle kazanç sağladıklarında, örneğin Mart ayındaki zararları, sonraki ayların kazancından mahsup edilecek ve kalan tutar üzerinden, stopaj yapılacak (Bkz. 257, 258 ve 263 No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğleri, www.yaklasim.com). Örneğin, Mart 2008’de, hisse senedi satışı nedeniyle 80 bin YTL zarar eden bir borsa yatırımcısı, Mayıs 2008’deki hisse senedi satışından 100 bin YTL kazanırsa, bu kazancından 80 bin YTL zarar düşülecek ve kalan 20 bin YTL üzerinden, yüzde 10 stopaj yapılacak.

2- Beyanname Verilince Vergi İadesi:

Yıl içinde hisse senedi satışı nedeniyle, borsadan sağladığı kazançtan, yüzde 10 stopaj yapılan bir yatırımcı, daha sonra yaptığı işlemlerde zarar etmiş ve bu zararını da yıl sonuna kadar mahsup edememişse "ihtiyari beyan" yani isteğe bağlı beyan hakkını kullanabilir.

BİR ÖRNEK

Hisse senedi satışı nedeniyle, 2007 yılının ilk 3 aylık döneminde 300 bin YTL (kazanç), ikinci 3 aylık döneminde 450 bin YTL (kazanç), üçüncü üç aylık döneminde 50 bin YTL (zarar), son üç aylık döneminde 600 bin YTL (zarar) eden bir yatırımcı, 25 Mart 2008 akşamına kadar, yıllık gelir vergisi beyannamesi verdiğinde;

- 750 bin YTL kazancından, 650 bin YTL zararını mahsup eder.

- Kazancı olan 100 bin YTL’nin stopajı, 10 bin YTL’dir.

- 750 bin YTL kazancından kesilen 75 bin YTL stopajdan, bu 10 bin YTL mahsup edilir ve kalan 65 bin YTL kendisine iade edilir (Bkz. 257 No.lu Tebliğ, ’2.4.1.12. ihtiyari beyan’ bölümü).

Verdiğimiz örnek, 2007 yılı ile ilgili...

2008 yılında sözgelimi Mart ayında borsadaki zararı 500 bin YTL olan bir yatırımcının, izleyen aylarda elde ettiği kazancından bu zarar mahsup edilir ve (varsa) kalan tutar üzerinden stopaj yapılır.

Kuşkusuz, 2008 yılında, kazancı üzerinden yüzde 10 stopaj yapılan ve daha sonra ortaya çıkan zararlarının tamamını mahsup edemeyenler de, 2009 yılı Mart ayında, yıllık beyanname verip (varsa) vergi iadesi alabilirler.