Bir haftada içme suyu nasıl arındı

SAĞLIK Bakanlığı, geçtiğimiz hafta Hürriyet’in Tüketici Köşesi’nde yer alan ‘4 milyarlık su bulandı’ başlıklı haberle ilgili açıklama gönderdi. Açıklamada, 20 damacana su firmasının üretimini durdurup, markaların isim isim teşhir edilmesinin gerekçesi de ‘sudan sebepler’ değil, aksine dolum tesislerinden alınan numunelerde sağlık açısından ciddi risk oluşturabilecek ‘E.Coli bakterisinin üremesi’ne bağlandı.

Dışkı bulaşması

E. Coli bakterisinin de sağlık açısından pek çok tehlikeli türü bulunuyor. Ancak, bazı türleri çok güçlü zehir ya da toksin üretebiliyor. Bu bakteri türü, büyük baş hayvanların bağırsaklarında yaşadığı gibi yonca filizi, marul, salam, pastörize edilmemiş süt ve meyve sularının yanı sıra, damacanada olduğu gibi içme sularında da görülebiliyor. İnsanlarda ise E.Coli bakterisi, bulaştığı kişilerin dışkılarında yer alıyor. Ellerin iyi yıkanmaması durumunda temasla diğer kişilere kolayca bulaşabiliyor. Özellikle henüz tuvalet alışkanlığı olmayan bebeklerle temas eden kişiler büyük risk grubunu oluşturuyor. Ayrıca, dışkı bulaşmış ya da sızmış içme suları da enfeksiyona neden olabiliyor. Semptomlarını ise mide bulantısı, şiddetli kramp, sulu veya kanlı ishal, aşırı yorgunluk, kusma ve düşük derecede ateş oluşturuyor.

Bu da akıllarda pek çok soru işaretinin oluşmasına yol açıyor. Uzmanlara göre, e.coli bakterisi kaynak sularında üremesinin iki ana nedeni bulunuyor. Bunun ilkini kaynağın çevresinde yoğun yapılaşma, diğerini de kanalizasyon sistemindeki sızmalar oluşturuyor.  Kaynak sularındaki üretim tesislerinin kapatılmasına, markaların teşhir edilmesine yol açan bu sızmaların bir hafta gibi kısa sürede önüne geçmek mümkün olabiliyor mu?  Uzmanlara göre, bu mümkün değil. Ambalajlı Su Üreticileri Derneği Başkanı İsmail Özdemir bile üretim proseslerinden kaynaklanan sorunların kolayca giderilmesinin mümkün olamayacağını söylüyor. Sızmaların önüne geçilebilmesi için sorunlu kaynakların mutlaka yeniden yapılandırılarak, koruma altına alınması gerekiyor. Bu da aylarca sürecek çalışmalar gerektiriyor. Uzmanlar, aşırı klorlama gibi geçici çözümlerle sorunun sadece üstünün örtülebileceği görüşünü de savunuluyor.

Bir haftada temizlik

Peki, 4 milyar liralık dev pazardan 2 milyar 680 milyon liralık aslan payını alan damacana suda dengeleri alt üst eden, tüketiciyi panikleten 20 firmanın teşhir edilip, tesislerinin kapatılmasının ardından ne değişti de bir hafta geçmeden bu tesislerde üretilen sular pürü pak hale geldi. Bakanlık, nasıl oldu da kapattığı bu 20 tesisten 15’inde yeniden üretim izni verdi?

Değirmenci: Temizlemek çok zor

CUMHURİYET Üniversitesi Öğretim Üyelerinden Prof. Dr. Mustafa Değirmenci’nin yaptığı araştırmaya göre, Türkiye’deki içme suyu kaynaklarının yüzde 70’i yerleşim birimleri içinde bulunuyor. Bu oran ihtiyacının bir kısmını yeraltı sularından karşılayan illerde yüzde 87’lere çıkıyor. Kirlenmiş yeraltı sularını temizlemek ise çok zor veya imkânsız. Değirmenci topraksuenerji.org adlı internet sitesindeki araştırmasında da yeraltı su kaynaklarının korunmasının titizlikle yürütülmesi gerektiğine dikkat çekiyor.

Dışkıyla suya bulaşır

GENELDE E.coli kısaltması ile veya koli basili olarak bilinen Escherichia coli, memeli hayvanların kalın bağırsağında yaşayan faydalı bakteri türlerinden biri. E.coli’nin çevresel sularda varlığı dışkı kirlenmesinin belirtisidir. Gıdaların yıkanması patojen E. coli enfeksiyonun yeme yoluyla yayılmasını engeller. E. coli bulaşmış yiyeceklerin ve suyun kaynatılması etkilidir.

Zıt karar almadık mevzuatı uyguladık

GEÇTİĞİMİZ hafta Hürriyet Gazetesi’nde  “4 milyarlık su bulandı” başlığıyla yayınlanan yazıyla ilgili olarak Sağlık Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada şunlar belirtildi:  “Damacana sularla ilgili birbirine zıt kararlar almadık, ilgili mevzuat çerçevesinde denetim sırasında ve sonrasında işlemesi gereken doğal süreç içerisinde gereken çalışmaları yürüttük. Bakanlığımızca Temmuz ayında yapılan denetimler ve analizler neticesinde öncelikle dolum tesisinde sorun olduğu tespit edilen 20 firma ile sahadan alınan numunelerde uygunsuzluk tespit edilen ancak dolum tesisinde herhangi bir problemle karşılaşılmayan 76 firmaya ait 114 numune, numune alımı yapılan adres ve su markası kamuoyu ile paylaşılmıştı. Firmalar eksikliklerini gidermeye yönelik faaliyette bulunmuşlar, faaliyetlerini tamamlayanlardan kontrol amaçlı ikinci numuneler alınmıştır.

Kontrol incelemelerinde 20 firmanın 15 inin eksikliklerini giderdiği ve alınan numunelerin analizlerinde herhangi bir uygunsuzluğa rastlanmadığından tekrar tüketime uygun damacana su üretimine devam edebileceği kanaatine varılmıştır. Köşe yazınızda ifade edildiği gibi Bakanlığımız birbirine zıt karar almamış, ilgili mevzuat çerçevesinde denetim sırasında ve sonrasında işlemesi gereken doğal süreç içerisinde gereken çalışmalar yürütülmüştür. Bu kapsamda halkın temiz su içmesinin sağlanması amacı karşısında, analizinde E. coli üreyen su markasının imajının zedelenmesi hususunu ise ka-muoyunun takdirine bırakıyoruz.”