Bir edebiyat hanımefendisi

Dünyayı bir meslekle kuşatmanın tutkusu hiçbir varlıkla, zenginlikle değiştirilemez.
Zeynep Kerman Kitabı’nı okurken, yıllar boyunca, edebiyat için çalışan, onun daha geniş kapsamlı, herkes tarafından anlaşılan ve donanımlı bir biçimde tanınması için çabalayan bir portreyi bulacaksınız.
Bırakın edebiyatçıları, uzmanları, şairleri, yazarları, edebiyata biraz ilgi duyan okurlar bile Zeynep Kerman’ın kitaplarını okumuştur.
Handan İnci’nin hazırladığı Zeynep Kerman Kitabı’nın başında, hayat hikâyesi ve bibliyografya yer alıyor. Ardından Zeynep Kerman için yazılan yazılar ve son bölümde ise akademik makaleler var.
Doğduğu 31 Ocak 1942’den bugüne kadar hayat hikâyesinin içinde fotoğraflar da yer alıyor.
Hayat hikâyesinin bu bölümü, ileriki çalışmalar konusunda bilgi verdiğinden yazıma aldım.
Türk edebiyatı çalışmaları, edebiyat tarihiyle tanınan, bir başka değerli ad İnci Enginün ile yakınlaşmaları, gerçekten birlikte çalışmaya güzel bir örnek olarak vurgulanmalı.
“Meslek hayatı boyunca birçok çalışmayı birlikte yaptıkları Prof. Dr. İnci Enginün’le de bu dönemde yakınlaşırlar. Zeynep Kerman, ekip çalışmalarına çok rastlanmayan, akademik çevrelerin gıptayla baktığı bu yardımlaşma ve dayanışmayı şöyle anlatmaktadır:
‘Akademik kariyer çok kıskançtır ve insanlar yardımlaşmayı pek sevmez. Doktoraya başladığım sırada bana ilk yardım yapan da İnci Hanım’dır. Bana içinde Victor Hugo ile ilgili çeşitli künyelerin bulunduğu bir zarf verdi. Böylece nerelere bakmak lâzım geldiği konusunda önümde bir ufuk açıldı. Böyle yetişirseniz verirsiniz. Ben de doktora yaptırdığım talebelere veya isteyenlere, elimde ne kadar doküman varsa verdim.”
Bu tür kitapların önemine ve işlevine inanıyorum.
Kitapları ile tanınsa da, bir hayatın bütün ayrıntısını, eserlerini toplu biçimde kamuoyuna sunmak, bir okur olarak da hepimizin görevidir.
Hakkında yazılmış yazıların bazılarından alıntılar yaptım.
Böylece onu daha yakından tanımanız için.
Her edebiyat severin kitaplığını süsleyecek bir toplam.

KİTAPTAN

Çok değerli Zeynep Kerman (Selim İleri)

Türkiye’nin kayıp zamanlarından biriydi. Yolun başındaydım. İlle yazar olmak istiyordum. Edebiyat çevreleri ikiye bölünmüştü, üçe, dörde, beşe: İlericiler-muhafazakârlar, solcular-sağcılar, Tahirîler-Eyyubiler, filan dergilerde-falan dergilerde yazanlar... Bir etiketlemeden öteye gidemeyen bu bölünmeler, gerçek edebiyat değerlerinin gözden ırak kalmasına yol açıyor, başkaca hiçbir anlam taşımıyordu. (...) Büyük şairimiz Behçet Necatigil dışta tutulursa; görüştüklerim, usta bildiklerim, çoğu kez Mehmet Kaplan’ı sağın edebiyat kuramcısı sayıyorlardı. Aziz dostum, çok değerli Zeynep Kerman’ı bir dönem için galiba böylece kaybediyordum. Çünkü Kerman, Kaplan’ın çevresindeydi. Oysa biz aynı semtin çocuklarıydık. Zeynep Hanım’ın kardeşi sevgili Ayşe, benim oyun arkadaşımdı. Kadıköy’ün en şık genç hanımlarından biriydi. (...) Oysa, 1970’lerin anlamsız çağında şurda burda karşılaşıyor, uzaktan selamlaşıyorduk. Edebiyat tarihimizin iki büyük emekçisi, İnci Enginün ile Zeynep Kerman için -ne yazık ki- ancak 1980’den sonra bir şeyler yazmaya çalıştım, onların emeğine teşekkür etmeye çalıştım. İnci Hanım’la tanıştım, Zeynep Hanım’la yeniden görüşmeye başladık. Kimin emeğinin, “ileride” kime ışık tutabileceğini git gide daha açık seçik gördüm.

DOĞAN HIZLAN’IN SEÇTİKLERİ

Osman Necmi Gürmen / Neydi Suçun Zeliha! / Everest
Jean Baudrillard / Nesneler Sistemi / Boğaziçi Üniversitesi Yayınları
Aslı Tohumcu / Şeytan Geçti / İthaki
James Hawes / Hayatınızı Mahvetmeden Önce Kafka Okumalısınız / Sel
Yakup Almelek / Armağan / Arion