Bir de bakmışsınız kriz bitmiş

AÇ tavuk rüyasında, kendini darı ambarında görürmüş. Bizimki de o hesap. Düşünüyorum; neden küresel kriz, dünyada sona ermeden önce, bizde bitmesin? Bizim onlardan farklı bir yapımız varsa, bal gibi kriz her yerden önce Türkiye’de bitebilir. Gelin birlikte durumu değerlendirelim.

* * *

Kriz Amerika’dan çıktı. Zahiri çıkış sebebi, ipotekli kredilerin kısman batmasıydı. Bunun da nedeni, borcun teminatı olarak gösterilen gayrimenkullerin fiyatlarının düşmesiydi. Avrupa Birliği’ne geçelim. Kriz en kötü İrlanda’yı ve İspanya’yı vurmuş durumda. Son yılların mucize ekonomisi İrlanda feci çuvallamış vaziyette. Milli geliri yüzde 10 düşecek. İspanya’da ise işsizlik yüzde 20’ye gidiyor. Bu kötü sonuçlara yine aynı şey, yani emlak fiyatlarının düşmesi sebep oldu deniyor. Emlak fiyatları niye düştü diye sorunca, fiyatlar balon yapmıştı, sonunda balon patladı deniyor. Gelelim ülkemize. Bizim emlak-inşaat sektörümüze maşallah vallahi! Ülkemiz bir uçtan diğer uca şantiyeye döndü.(Bu ifadenin orijinali 1950 ile 1960 arasında başbakanlık yapan Adnan Menderes’e aittir) Sayılar inşaat sektöründe işlerin yavaşladığını söylüyor. Ama bizde emlak balonu patlaması diye bir şey olmadı. Yayımlanan bilgilere göre, rezidanslar (apartmanın pahalısı), villalar, alışveriş merkezlerindeki mağazalar hálá müşteri buluyor. Gazeteler emlak reklámlarından geçilmiyor. Yap-satçı veya sat-yapçı inşaatçı iş adamlarımız, hamle üzerine hamle tazeliyor. Zaten inşaat ve enerji konusuna girmeyen iş adamı kalmadı. İkinci olarak, dışarıda krizin büyüme sebebi olarak gösterilen "bankaların acze düşmesi" gibi bir sorun bizde yok. Hatta tam tersi var. Bizim bankalar maşallah taş gibi. Üstelik son dönemde kár patlaması yaptılar. Krizi gerçekten fırsata dönüştürdüler. Biraz da şaka bir öneri: Amerikan ve Avrupa bankaların patronları, bankalarını kurtarmak için niçin bizden yönetici transfer etmiyor; hiç olmazsa yöneticilerini buraya staja yollamıyor acaba?

* * *

Yazdıklarımı dönüp okudum. Sorunu hafife almışım gibi olmuş. Aslında böyle bir niyetim yok. Küresel ekonomiyi canlandırmak için, büyük devletler ne yapmak gerekiyorsa yaptı ve yapıyor. Mali sisteme durmadan para şırınga ediyor. Bu para bolluğu para sıkışıklığını mutlaka bitecektir. Vergi indirimleriyle yurtiçi talebi uyarıyorlar. İhracatımız için iyi haber. Bereketli yağmurlar sayesinde bu yıl tarım rekoltemiz yüksek olacak. Kaldı ki, "Genç Türkiye"nin krizlerden çıkma refleksi ezelden beri güçlüdür. Bunlardan, kriz önce bizde bitebilir sonucunu çıkarıyorum. Tabii kanıtım yok. Benimki bir sezgidir. Yine de iyimserlik, kötümserlikten iyidir. Böylece toparlanmada ilk olmasak da sonuncu olmayız.

Son Söz: Kriz küreselse, dış önlemler iç önlemlerden etkindir.
Yazarın Tüm Yazıları