Bellek nasıl güçlenir ?

Nedeni güvenilir bir gözlemim: Biliyorsunuz, hafta içi her sabah saat 11.30’da Star TV’de sevgili Melek Baykal ile birlikte sağlık sohbetleri yapıyoruz. Bu hafta, pazartesi ve salı sohbetlerimizin konusu “bellek sorunları ve önlemenin yolları”ydı. İnanmak güç ama reyting patlaması oldu...
Araştırmalar, yaşı 50 civarında olan çoğu kişinin belleğini kaybetmekten korktuğunu gösteriyor. Bu korkunun biraz fazla abartıldığı kesin. Çünkü yine aynı araştırmalar “Belleğimde sorun var” diyenlerin yüzde 90’ının belleğinin sağlam olduğunu kanıtlıyor.
Güçlü bir belleğe sahip olmayı hepimiz isteriz. Güçlü bir belleğe sahip olmanın yolu, öncelikle güçlü bir sağlığa sahip olmaktan geçiyor. Yani o ünlü atasözümüz son derece doğru: “Sağlam kafa sağlam vücutta bulunur.”
Eğer sağlığınız yerinde değilse, güçlü bir belleğe sahip olmayı pek düşünmeyin. Ayrıca tıpkı vücut zindeliği gibi “beyin zindeliği” kavramına da önem verin. Belleğinizi -dolayısıyla beyninizi- daha çok çalıştırmaya, güçlendirmeye, yenilemeye özen gösterin. Bunun için de kendinizi sürekli bir “öğrenme süreci” içinde tutun.

SİSTEM NASIL ÇALIŞIYOR?

Bir şey hatırlamanın yolu öncelikle o bilgiyi -şeyi- doğru ve dikkatli bir biçimde beyne kaydetmekten, yani “edinmekten” geçiyor. Bir bilgiyi doğru ve düzgün biçimde edinmediğinizde, o bilgi daha kısa süreli belleğe kayıt halindeyken aklınızdan uçup gidiyor.
İkinci nokta da şu: Eğer o bilginin daha sonra belleğinizde kalmasını istiyorsanız, bilgiyi pekiştirmeyi de ihmal etmeyin. Bilgiyi pekiştirmenin en etkili yardımcısı o bilgiyi tekrarlamak, sık sık kullanmak,  pekiştirme sürecinde stresten uzak durmaktır. Belleğin üçüncü aşaması, o bilginin ya da anının anımsanması yani “geri çağırılması” dönemi oluyor. O dönem de zannettiğiniz kadar kolay bir süreç değil. Bilginin geri dönüş yolları bazen tıkanabiliyor ve siz başlıyorsunuz telaşlanmaya: “Dilimin ucunda ama söyleye-miyorum! Vallahi çok iyi hatırlıyorum ama nedense o şeyi söyleyemiyorum.”
Bellek konusuna yarın da devam edeceğim.

Daha iyi hatırlamak için...

Eğer daha sağlam, daha güçlü bir bellek ile yaşamınızı sürdürmek istiyorsanız, aşağıdaki önerileri dikkate almalısınız. Belleği korumak, geliştirmekten daha kolay ve daha güvenilirdir.

AKTİF OLUN

Düzenli fiziksel egzersizler, size bellek takviyesi de yapabilir. Yapılan bir çalışmada düzenli aerobik egzersiz yapanların yapmayanlara göre bellek testinde daha başarılı oldukları görülmüştür. Aerobik egzersizler beyinde oksijen verimliliğini artırır.

ODAKLANIN

Bu, en basit ve en çok unutulan bellek yardımıdır. Başka bir müşteriyle konuşurken diğer müşterinizin adını zberlemeyi beklemeyin. Çok basit bir kuralı en az üç kez hatırlayın: Odaklanın, odaklanın, odaklanın. Eğer bir şey gerçekten belleğinize girmezse, onu hatırlamanız imkânsızdır.

HER ŞEYİ HATIRLAMAYA ÇALIŞMAYIN

İnsanoğlu; telefon rehberini, adres defterini, bilgisayar dosyalarını, kalemi, post-itleri keşfetmiş. Bunların hepsini hatırlamak için kullanın.

PLANLAYIN!

Yapacağınız işleri “zamanında ve unutmadan” yapmak istiyorsanız, işlerinizi de zamanınızı da iyi planlayın. Masanızın yanına asacağınız bir takvimden “yaşamınızı ve işinizi planlama” konusunda yararlanın.

LİSTE YAPIN!

Gününüzü iyi planlamanın ve “unutmadan” sürdürmenin en kolay yolu, bir “yapılacak işler listesi” oluşturmaktır. Tamamlamayı düşündüğünüz işler için bir görev listesi oluşturun. Yaptıklarınızın üstünü çizin ve hemen unutun. Birkaç gün sonra hâlâ tamamlanmamış olanlar varsa bunları yeni listenize geçirin. Strese girmeden, gününüzü iyi planlayarak bu görev listesini tamamlamayın.

GÜZEL UYUYUN

İyi bir akşam uykusu, belleğiniz için mucizeler yaratır. Araştırmalar, rüya görürken uyanan insanların bellek testinde başarısız olduklarını göstermiştir. Düzenli uyku aynı zamanda vücudu yeniden şarj eder, ayrıntılara dikkatinizi yoğunlaştırır.

YERİNİZİ UNUTMAYIN!

Belirli eşyalarınızı belirli yerlere koyma alışkanlığı edinin. Anahtarlarınızı, randevu defterinizi, kaleminizi koyduğunuz yerleri değiştirmeyin.

ÖZETLEYİN!

Yeni öğrendiklerinizle ilgili kısa notlar alıp bu bilgileri yeniden kullanılmak üzere kayıt tutma, dosyalama ve saklamaya özen gösterin. Not almak, özetler yapıp muhafaza etmek, yeni bilgileri belleğimize kayıt etmeyi de kolaylaştırır.