"BARBARLIK, EN KUDRETLÄ° SENSÄ°N!" "Mimmy, SAVAÅž'tan korkuyorum..."Mimmy, Zleta'nın günlüÄŸünün ismi. SAVAÅž ise, Saraybosna'yı "Bosnalı olma" ruhunu mahveden,

"BARBARLIK, EN KUDRETLÄ° SENSÄ°N!" "Mimmy, SAVAÅž'tan korkuyorum..."Mimmy, Zleta'nın günlüğünün ismi. SAVAÅž ise, Saraybosna'yı "Bosnalı olma" ruhunu mahveden, güzelim Mostar Köprüsü'nü yerle yeksan eden o hunhar SAVAÅž! Zleta, 5 Nisan 1992'de düştüğü bir nottan sonra, 13 Mayıs'ta, savaşın ne olduÄŸunu "çocuk aÄŸzı" ile anlatıvermiÅŸ."Sevgili Mimmy,"YaÅŸam devam ediyor. GeçmiÅŸ çok gaddar. Zaten, bu nedenle, onu unutmamız gerekiyor. Bu an da gaddar, ama onu unutamıyorum."SavaÅŸla ÅŸaka olmuyor. Åžu andaki gerçeÄŸim, kiler, korku, top mermileri ve yangın."Ne yazık ki, savaÅŸan taraflar, gözü kandan baÅŸka bir ÅŸey görmezler, 25 Mayıs'ta Zleta'yı tekrar çıldırtmışlar:"SavaÅŸ sevgi tanımıyor. Bir ÅŸeyleri kurtarmak isteÄŸinden anlamıyor. Sadece, yok etmeyi, yakıp yıkmayı biliyor."Zleta'nın günlüğünü, bana çok sevdiÄŸim ve çok baÅŸarılı genç bir gazeteci arkadaşım hediye etmiÅŸti. Bu pasajı okuduÄŸumda, "SavaÅŸ, bir ÅŸeyleri kurtarmak isteÄŸinden anlamıyor" sözleri, beni periÅŸan etmiÅŸti. DoÄŸru olduÄŸu için deÄŸil sadece, o yaÅŸta bir yeni yetme kız çocuÄŸuna, böylesine derin sözler ettirecek ne gibi acılar çektirmiÅŸlerdi acaba?Zleta, savaşın o sadece "ölüm ve ıstırap heceleyen kara kalemi" ile günlük tutmayı sürdürdü. Sonra, ÅŸans yüzüne güldü: sesi Avrupa'da duyuldu. Kendini ve ailesini Bosna cehenneminden kurtardı. Günlüğü yayınlandı, yok sattı.Peki, sonuna kadar ÅŸehirlerine, o güzeller güzeli Saraybosna'ya sahip çıkanlar?O, Saraybosna'nın güzelliÄŸinde, ortak kültürlerine, geleneklerine, tebessümlerine, kendi aralarında evlenmelere, tüm dünyaya örnek oluÅŸlarına sahip çıkanların içinde, her türden insan vardı. BoÅŸnak'ı, Hırvat'ı, Sırp'ı, Arnavut'u, her dinden deÄŸerli insanlar.Åžimdi, içinizden birileri, "Kızım, sen de amma uzattın. Bosna'da iÅŸler duruldu. Kuytu köşelere gizlenen keskin Sırp niÅŸancılar artık okula giden minicik çocukları vurmuyor, Pazar yerinde ekmek kuyruÄŸunda beklemekten baÅŸka kabahati olmayan insanların bir bomba infilakiyle bağırsakları dışarı uÄŸratılmıyor" diyecektir.DoÄŸru, BoÅŸnak kız ile Sırp delikanlı, iki âşık, elele tutuÅŸup köprüye yürüdüklerinde, tüm dünyaya, hele o Sırp katillere, bir mesaj vermek istiyorlardı. Olamadı... Sırp niÅŸancılar büyük bir keyifle ikisini de vurdular. Böylesine güzel bir günde böyle trajediler yazmak ne acı! Genç sevgililerin cansız bedenlerinin fotoÄŸrafı arÅŸivimde...Bir ÅŸair, "Her insanın ölümü, insanlıktan bir ÅŸey eksiltir" demiÅŸ. Özünde doÄŸru... Ama, bence abartılı. Zira, yeni gelenler, ümitlerle doÄŸanlar var. DoÄŸum kadar, ölüm de doÄŸal, kaçınılmaz. Hele, insanın eceli ile, sevdiklerinin arasında olursa, ne bahtiyarlık!Fakat, o melûn Sırp niÅŸancılar, genç sevgilileri düz ovada keklik misali -çünkü, silahsızdılar, sadece, "elele tutuÅŸmuÅŸ" idiler- avlarken, kendi kültürlerini yok ettiklerini bilemediler.Her insan tek'tir. Yine de, yeni nesiller yetiÅŸir. Azıcık da olsa, tesellidir. Ama, yok olan bir kültürün yeniden inÅŸası asırlar istiyor, keÅŸke ÅŸu iÄŸrenç beton evler gibi hemencecik kültür kurabilseydik. Heyhat... Gitti mi, gidiyor... Bu sabaha karşı, bir TV kanalındaki belgeselde, bir Kanadalı ihtiyar delikanlı aÄŸlaşıyordu: "Çok deÄŸil, yirmi ya da otuz sene evvel, buraları ton balığı kaynardı. Hepsi gitti, yok oldular..." Ä°nanın, adamın o duru ıstırabını taa yüreÄŸimde hissettim.Ne denir?Millet, "Anneler Günü'nde, uslu uslu gidip muhterem validesinin elini öpüyor. Ertesi günü de, öldürmeye devam ediyor?????"Europe is dying in Bosnia..."Tarık Günersel, genç kuÅŸak ÅŸairlerimizin hassas ruhu kadar ince, ÅŸeytani zekâsıyla da sivrilen bir ismi."Avrupa, iÅŸkence arayışını, ırzına geçiliÅŸini, katlediliÅŸini seyrediyor" diyor. Ve, hemen iÅŸkenceye uÄŸrayıp boÄŸazlananlardan af diliyor."Barbarlık" diyor, "En kudretli sensin. Dünyaya sen hükmediyorsun. Ä°stikbal senindir.""DoÄŸru söze ne denir? Misali, "DoÄŸru tespite ne denir?" Daha geçen hafta sonu, Ä°srail polisinin nümayiÅŸ yapan Filistinli gençleri öldürmesine ramak kaldı. Güya, OrtadoÄŸu'da "barış rüzgârları" esiyor. Rüzgâra gel, rüzgâra...Filipinler'de "Allah, Allah..." avazeleri arasında kaçırılan Batılı rehinelerin periÅŸan görüntüleri, insanda uyku bırakmıyor. (Gerillaların ismini telaffuza cüret ettiÄŸi Allah'ın nasıl bir ÅŸey olduÄŸunu da anlayabilmiÅŸ deÄŸilim.)Sierra Leone'de sekiz senelik iç savaÅŸ, tam duruldu derken, gene ortalığı kan götürüyor. Batılıların yapabildiÄŸi tek ÅŸey ise - BM Genel Sekreteri, bir yandan, "Büyük devletlerin bu ataleti de neyin nesi?" diye sızlana dursun- kendi vatandaÅŸlarını bir an evvel ülkeden tahliye etmek. Hani, ÅŸu Çernobil infilakinden sonra, radyoaktif bulutlar aklına estiÄŸi yerde dolanırken, Avrupa ülkelerinin "Åžu lanet olası bulutlar bize gelmesin de, nereye defolup gidecekse, gitsin" deyiÅŸi gibi... Hep aynı iÄŸrenç zevahiri kurtarma numarası.Yutan, yutuyor...Tarık, 1988'de, "Uzay Ä°tirafları" ÅŸiirinin giriÅŸinde,"İÇİMDE BÃœYÃœK BÄ°R BOÅžLUK HÄ°SSEDÄ°YORUM" demiÅŸ.Ä°mza, Tanrı.Benim, ÅŸiirini okuyunca 1995 Ocak ayında düştüğüm not ise, bence, daha katmerli:"YüreÄŸimde büyük bir utanç hissediyorum."HissettiÄŸim, mensup olduÄŸumu inkâr edemeyeceÄŸim insanoÄŸlunun iÅŸlediÄŸi suçlardan ötürü. "Utanç" ile baÅŸa çıkılabilir.Fakat, "BOÅžLUK" ile nasıl baÅŸa çıkılır, hiç bilemiyorum.Mesele, derin. Bırakalım Tanrı, en iyisi, kendi sorunuyla nasıl baÅŸa çıkacaksa çıksın.Peki, ben baÅŸkalarının iÅŸlediÄŸi insanlık suçlarının utancının üstesinden nasıl geleceÄŸim? Ömrümde bile bile kimseye kötülük etmedim; haram bilmedim; karıncaezmezim; yalanım yoktur, hep inandığımı yazdım. Bunlar beni kurtarır. Gönlümün herdaim kanamasını engellemez tabii...Sizleri, Tarık Günersel'in ÅŸiiri ile baÅŸ baÅŸa bırakıyorum.EUROPE IS DYING IN BOSNIAEurope is watching herself being tortured,Raped and killed.Sarajevo and Gorajde are Warsaw.And this is no face.Or is it?Long live Barbarity! You are almighty.The future, too, is yours.Long live Barbarity! The future will alsoBe your obedient servant-like today's angels of free enterprise or state-like today's workers of the world-like today's believers and non-believers.We are your obedient servants, Barbarity.You are the ruler of the world.Thank us: Thanks to us.Forgive us, children-born or yet to be bornForgive us Jesus, forgive us MarxForgive us Bruno, Mother Teresa, Mme. CurieForgive us the Unknown Resistance FighterForgive us all those who lived for humanLiberation and peace!Forgive us, children!For we cannot forgive ourselves.Forgive us those who've been tortured and killedForgive us those who're being tortured and killedForgive us those who will be tortured and killedMay Hitler rest in peace.Europe is dying in Bosnia.The rest is... easy. More and more.Tarık GünerselJülide ERGÃœDER - 12 Haziran 2000, Pazartesi Â