Aziz Nesin öykülerinin Aziz Nesin öyküsüne dönen TRT macerası
Güncelleme Tarihi:
Banu TUNA
Oluşturulma Tarihi: Şubat 20, 2005 00:58
Hikayenin başlangıcı, TRT’nin bundan önceki yönetimine uzanıyor. Kurum 2002’de, Aziz Nesin’e ait 50 öykünün telif hakkını Nesin Vakfı’ndan satın aldı. Projeye göre, eserler filmleştirilecek ve bir Aziz Nesin Öyküleri dizisi oluşturulacaktı.
İlk müdahale, TRT’nin Repertuvar Kurulu’ndan geldi. Kurul, senaryolaştırılan öykülerden sadece 15’ini filme çekilmeye değer buldu. Onay alınanlardan sekizi filmleştirildi. Öykülere ödenen 50 bin dolar telif hariç, filmlerin toplam maliyeti yaklaşık 655 milyar
lirayı buldu. Geçen yıl TRT’de gösterime girecekleri açıklanmasına karşın filmlerden hiçbiri yayımlanmadı. Konuyu CHP milletvekili Feridun Baloğlu, soru önergesiyle TBMM’ye taşıdı. ‘Çekimlerin durdurulmasıyla ilgili çıkan haberler doğru değildir. Çekilen bölümlerin yayına girmesinden sonra izlenme oranına göre karar verilecektir’ cevabını aldı. Şimdi filmlerin bu yıl ekrana geleceği söyleniyor. Ancak iddialara göre TRT yönetimi Nesin’den pek hazzetmiyor. O yüzden bunlar oluyor.
TRT, eski genel müdür Yücel Yener döneminde, Aziz Nesin eserlerinin tüm haklarına sahip olan Nesin Vakfı’yla bir sözleşme yaptı. Eylül 2002 tarihli sözleşmeye göre kurum, yazarın 50 öyküsünü oyunlaştırıp, filme çekme hakkını satın almıştı. Öykü başına vakfa bin dolar, toplamda 50 bin dolar telif ücreti ödendi.
Düşünülen projeye göre, telif hakları satın alınan öyküler oyunlaştırılacak ve her biri yaklaşık 30’ar dakikalık filmler halinde yayımlanacaktı. 50 hikayeden oluşan liste, TRT Repertuvar Kurulu’na sunuldu. Kurul 11 Ağustos 2003’te bunlardan ancak 15 tanesinin değerlendirilebileceğine karar verdi. TRT içinden ve dışarıdan yönetmenlerle anlaşıldı ve sekiz filmin çekimine başlandı.
Bu arada işin başka bir ilginç yanı, TRT kendine uygun 50 öykü seçmişti ama bu öykülerin hangileri olduğunu Nesin Vakfı’na bildirmemişti. Vakfın yöneticisi Ali Nesin; ‘Seçilen 50 filmin listesini en geç altı ay içinde vakfa bildireceklerini söylediler, ancak liste hiçbir zaman vakfa ulaşmadı’ diyor.
Tam o sıralarda dönemin TRT Genel Müdürü Yücel Yener, 25 Mart 2003’te görevinden istifa etti. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, aylarca boş kalan genel müdürlük koltuğuna, iki kez veto ettikten sonra 2004 Ocak ayında, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültürel ve Sosyal İşler Dairesi Başkanı Şenol Demiröz’ü atadı.
Şenol Demiröz’ün atandığı sıralarda, öyküleri filmleştiren yönetmenlerden Ömer Kavur, kendi payına düşen filmleri bitirip TRT’ye teslim etti: ‘Benden üç öyküyü filme çekmemi istediler: Beş Kollu Avize, Koltuk ve Patroniçe. Aslında yarımşar saatlik olmaları gerekiyordu ancak o kadar güzel öykülerdi ki, benim filmlerin süresi 45-50 dakika arasında oldu. Hepsini geçen sene bu zamanlar teslim ettim. TRT’den neden yayınlanmadıklarına ilişkin bir bilgi almadım.’
GÖSTERİLMEYEN FİLMİN REYTİNGİ Mİ OLUR?
Temmuz 2004’te sekiz filmin montajı tamamlanmış, yayına hazır hale gelmişti. Ancak hiçbiri yayınlanmıyordu. Filmlerin akıbetine dair iddialar dolaşmaya başladı ortalıkta. Yeni yönetimin projeyi rafa kaldırdığı söyleniyordu. Olaydan haberdar olan CHP Milletvekili Feridun Fikret Baloğlu, 23 Aralık 2004’te TBMM’ye bir soru önergesi verdi: ‘Nesin Vakfı’yla sözleşmesi yapılıp filme çekilen öykülerin yayınının durdurulduğuna, projenin rafa kaldırıldığına ilişkin haberlerin doğru olup olmadığını sordum. Çünkü Temmuz 2004’te çekilen filmlerin hepsi yayına hazır durumdaymış. TRT Genel Müdür Vekili Ali Güney imzasıyla gelen cevapta anlaşma yürürlükte ve uygulanıyor dendi. Ben TRT’den sorumlu bakan Beşir Atalay’a TRT’yi şikayet ediyorum, o bana sorumlu tuttuğum yönetimin cevabını veriyor. Bana sorarsanız meseledeki en büyük saçmalık burada.’
Üç filmde rol alan Müjdat Gezen de projenin yönetim değişikliğiyle rafa kalktığını düşünüyor: ‘Ben üç ayrı filmde rol aldım. Birinde Aziz Nesin’in kendisini, birinde mahkûmu, birinde de mahkeme başkanını canlandırdım. Bize tüm ödemeler yapıldı ve filmlerin 2004’te gösterilmeye başlanacağı söylendi. Yönetim değiştikten sonra filmler rafa kalktı. Bakan, yöneltilen sorular üzerine reytinglerle ilgili bir açıklama yaptı. Kalan hikayelerin filme çekilip çekilmeyeceğine, bu sekiz filmin reyting alıp almadığına bakılarak karar verilecekmiş. Gösterilmeyen filmin reytingi nasıl ölçülür? Tam üç aydır Müjdat Gezen Sanat Merkezi’nin okul gazetesinde konuyla ilgili kampanya yürütüyoruz.’
Milletvekili Feridun Baloğlu’na göre filmlerin gösterilmeyişinin nedeni, Aziz Nesin adının yönetimi ürkütmesi. AKP tabanının Sivas olayları nedeniyle Aziz Nesin’e tepki duyduğunu, TRT’nin de bu nedenle filmleri yayınlamadığını iddia ediyor.
TRT Basın Sözcüsü Cevdet Tellioğlu’nun yaptığı açıklama ise şöyle: ‘Çekimi yapılmış olan hikayelerin süre ve format bütünlüğünün olmaması ve teknik eksiklerinin tespit edilmesi, yeni çalışmaların yapılmasını gerektirdi. Halen bu çalışmalar devam ediyor. Senaryosu Repertuvar Kurulu tarafından kabul edilmiş diğer öykülerin ise, teknik ve senaryo altyapıları ile finansman çalışmaları henüz tamamlanmadı.’
TRT yetkilileri çektiklerimizi yayınlayacağız, kalanları da izlenme oranına göre çekeceğiz diyor ama önlerinde fazla zaman yok. Nesin Vakfı’yla yapılan sözleşmeye göre, TRT’nin oyunlaştırmakta geciktiği öyküler, vakıf tarafından sözleşmenin imzalanmasından dört yıl sonra başka kanallara devredilebiliyor. Sözleşme Eylül 2002 tarihli, yani bir buçuk yıl sonra dört yıllık süre dolmuş oluyor.
İZİN ALINAN VE FİLME ÇEKİLEN ÖYKÜLER
Öykü Film Yönetmen
Patroniçe Çekildi Ömer Kavur
Koltuk Çekildi Ömer Kavur
Peki Olur Şekerim Çekildi Fide Motan
Fişgittin Bey Çekildi Fide Motan
Taşı Sıksam Suyunu Çıkarırım Çekildi Fide Motan
Deliyle Geçen Gece Çekildi Fide Motan
Damatlık Şapka Çekildi Fide Motan
Beş Kollu Avize Çekildi Ömer Kavur
Bombanın Üstüne Gidilmez -
Bir Yılbaşı Anısı -
Genel Müdürü Temsilen -
Şakacı İnsanlar -
Bir Akıl Vereyim -
Tebelleş -
Bendegörsün Asım Bey -
lirayı buldu. Geçen yıl TRT’de gösterime girecekleri açıklanmasına karşın filmlerden hiçbiri yayımlanmadı. Konuyu CHP milletvekili Feridun Baloğlu, soru önergesiyle TBMM’ye taşıdı. ‘Çekimlerin durdurulmasıyla ilgili çıkan haberler doğru değildir. Çekilen bölümlerin yayına girmesinden sonra izlenme oranına göre karar verilecektir’ cevabını aldı. Şimdi filmlerin bu yıl ekrana geleceği söyleniyor. Ancak iddialara göre TRT yönetimi Nesin’den pek hazzetmiyor. O yüzden bunlar oluyor.
TRT, eski genel müdür Yücel Yener döneminde, Aziz Nesin eserlerinin tüm haklarına sahip olan Nesin Vakfı’yla bir sözleşme yaptı. Eylül 2002 tarihli sözleşmeye göre kurum, yazarın 50 öyküsünü oyunlaştırıp, filme çekme hakkını satın almıştı. Öykü başına vakfa bin dolar, toplamda 50 bin dolar telif ücreti ödendi.
Düşünülen projeye göre, telif hakları satın alınan öyküler oyunlaştırılacak ve her biri yaklaşık 30’ar dakikalık filmler halinde yayımlanacaktı. 50 hikayeden oluşan liste, TRT Repertuvar Kurulu’na sunuldu. Kurul 11 Ağustos 2003’te bunlardan ancak 15 tanesinin değerlendirilebileceğine karar verdi. TRT içinden ve dışarıdan yönetmenlerle anlaşıldı ve sekiz filmin çekimine başlandı.
Bu arada işin başka bir ilginç yanı, TRT kendine uygun 50 öykü seçmişti ama bu öykülerin hangileri olduğunu Nesin Vakfı’na bildirmemişti. Vakfın yöneticisi Ali Nesin; ‘Seçilen 50 filmin listesini en geç altı ay içinde vakfa bildireceklerini söylediler, ancak liste hiçbir zaman vakfa ulaşmadı’ diyor.
Tam o sıralarda dönemin TRT Genel Müdürü Yücel Yener, 25 Mart 2003’te görevinden istifa etti. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, aylarca boş kalan genel müdürlük koltuğuna, iki kez veto ettikten sonra 2004 Ocak ayında, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültürel ve Sosyal İşler Dairesi Başkanı Şenol Demiröz’ü atadı.
Şenol Demiröz’ün atandığı sıralarda, öyküleri filmleştiren yönetmenlerden Ömer Kavur, kendi payına düşen filmleri bitirip TRT’ye teslim etti: ‘Benden üç öyküyü filme çekmemi istediler: Beş Kollu Avize, Koltuk ve Patroniçe. Aslında yarımşar saatlik olmaları gerekiyordu ancak o kadar güzel öykülerdi ki, benim filmlerin süresi 45-50 dakika arasında oldu. Hepsini geçen sene bu zamanlar teslim ettim. TRT’den neden yayınlanmadıklarına ilişkin bir bilgi almadım.’
GÖSTERİLMEYEN FİLMİN REYTİNGİ Mİ OLUR?
Temmuz 2004’te sekiz filmin montajı tamamlanmış, yayına hazır hale gelmişti. Ancak hiçbiri yayınlanmıyordu. Filmlerin akıbetine dair iddialar dolaşmaya başladı ortalıkta. Yeni yönetimin projeyi rafa kaldırdığı söyleniyordu. Olaydan haberdar olan CHP Milletvekili Feridun Fikret Baloğlu, 23 Aralık 2004’te TBMM’ye bir soru önergesi verdi: ‘Nesin Vakfı’yla sözleşmesi yapılıp filme çekilen öykülerin yayınının durdurulduğuna, projenin rafa kaldırıldığına ilişkin haberlerin doğru olup olmadığını sordum. Çünkü Temmuz 2004’te çekilen filmlerin hepsi yayına hazır durumdaymış. TRT Genel Müdür Vekili Ali Güney imzasıyla gelen cevapta anlaşma yürürlükte ve uygulanıyor dendi. Ben TRT’den sorumlu bakan Beşir Atalay’a TRT’yi şikayet ediyorum, o bana sorumlu tuttuğum yönetimin cevabını veriyor. Bana sorarsanız meseledeki en büyük saçmalık burada.’
Üç filmde rol alan Müjdat Gezen de projenin yönetim değişikliğiyle rafa kalktığını düşünüyor: ‘Ben üç ayrı filmde rol aldım. Birinde Aziz Nesin’in kendisini, birinde mahkûmu, birinde de mahkeme başkanını canlandırdım. Bize tüm ödemeler yapıldı ve filmlerin 2004’te gösterilmeye başlanacağı söylendi. Yönetim değiştikten sonra filmler rafa kalktı. Bakan, yöneltilen sorular üzerine reytinglerle ilgili bir açıklama yaptı. Kalan hikayelerin filme çekilip çekilmeyeceğine, bu sekiz filmin reyting alıp almadığına bakılarak karar verilecekmiş. Gösterilmeyen filmin reytingi nasıl ölçülür? Tam üç aydır Müjdat Gezen Sanat Merkezi’nin okul gazetesinde konuyla ilgili kampanya yürütüyoruz.’
Milletvekili Feridun Baloğlu’na göre filmlerin gösterilmeyişinin nedeni, Aziz Nesin adının yönetimi ürkütmesi. AKP tabanının Sivas olayları nedeniyle Aziz Nesin’e tepki duyduğunu, TRT’nin de bu nedenle filmleri yayınlamadığını iddia ediyor.
TRT Basın Sözcüsü Cevdet Tellioğlu’nun yaptığı açıklama ise şöyle: ‘Çekimi yapılmış olan hikayelerin süre ve format bütünlüğünün olmaması ve teknik eksiklerinin tespit edilmesi, yeni çalışmaların yapılmasını gerektirdi. Halen bu çalışmalar devam ediyor. Senaryosu Repertuvar Kurulu tarafından kabul edilmiş diğer öykülerin ise, teknik ve senaryo altyapıları ile finansman çalışmaları henüz tamamlanmadı.’
TRT yetkilileri çektiklerimizi yayınlayacağız, kalanları da izlenme oranına göre çekeceğiz diyor ama önlerinde fazla zaman yok. Nesin Vakfı’yla yapılan sözleşmeye göre, TRT’nin oyunlaştırmakta geciktiği öyküler, vakıf tarafından sözleşmenin imzalanmasından dört yıl sonra başka kanallara devredilebiliyor. Sözleşme Eylül 2002 tarihli, yani bir buçuk yıl sonra dört yıllık süre dolmuş oluyor.
İZİN ALINAN VE FİLME ÇEKİLEN ÖYKÜLER
Öykü Film Yönetmen
Patroniçe Çekildi Ömer Kavur
Koltuk Çekildi Ömer Kavur
Peki Olur Şekerim Çekildi Fide Motan
Fişgittin Bey Çekildi Fide Motan
Taşı Sıksam Suyunu Çıkarırım Çekildi Fide Motan
Deliyle Geçen Gece Çekildi Fide Motan
Damatlık Şapka Çekildi Fide Motan
Beş Kollu Avize Çekildi Ömer Kavur
Bombanın Üstüne Gidilmez -
Bir Yılbaşı Anısı -
Genel Müdürü Temsilen -
Şakacı İnsanlar -
Bir Akıl Vereyim -
Tebelleş -
Bendegörsün Asım Bey -