Azerilerden sonra Karabağ'ı fareler basmış

Benim net bir bilgim yok ama 11 Eylül'den sonra ortaya çıkan yeni durumda Kafkasya'da istikrarın daha da önem kazandığı kesin. ‘‘Bu konuyu ele alabilirler’’ diyorum. Yani Dağlık Karabağ'ı.

TEHLİKELİ SESSİZLİK

MİG helikopter 2 bin 400 metre yükseklikte Dağlık Karabağ üzerinden uçarken, biz Türkiye'den giden gazeteciler aşağıda gördüğümüz yerler hakkında ayrıntılı bilgi alıyoruz.

Dağların sivri zirveleri de dahil her yer bembeyaz. Kar altında. İsviçre görünümü. Ama biraz daha dikkat edince hayat belirtisi olmayan birçok köy, yarı terk edilmiş kasaba ve kahırlı iki kent.

İşgal altındaki Azerbaycan topraklarının iadesi ve Nahcıvan'ın Ermenistan topraklarından geçen bir koridorla Azerbaycan'a bağlanması karşılığında Karabağ'ı Ermenistan'a bağlaması öngörülen Laçin Koridoru.

Bu, on yıldır tartışılan senaryolardan sadece biri. Senaryolar yapıldı. Rusya, ABD, Azerbaycan ve Ermenistan'ın temsil edildiği Minsk grubu yıllardır bu sorunun çözümü için çaba harcadı. Türkiye de bir ara bu grubun etkili bir üyesiydi ama sonradan etkisini kaybetti.

Dağlık Karabağ sorunu, Azerbaycan'da sefalet içinde yaşayan bir milyon civarındaki göçmenin acıları ve ilan ettiği bağımsızlığı kimse tarafından tanınmayan Stepanakert Yönetimi'nin yokluk ve yoksunluğu ile sürüp gidiyor.

Kafkasya'da enerji yollarının güvenliği açısından en riskli sorun Karabağ sorunu.

Türkiye'yi de yakından ilgilendiriyor. Bu sorun yüzünden Türkiye, Azerbaycan, Ermenistan ve Gürcistan arasında kurulacak işbirliği ve barış ortamı sayesinde refah bölgesi haline gelebilecik bir coğrafyanın olanakları heba ediliyor.

Helikopterimiz yüksek dağların arasından ilerleyerek, Azerilerin terk ettikleri hayatsız köyler, yarı yaşayan kasabalar üzerinden süzülerek, Şuşa ve Hocali'yi aşıp Stepanakert'e buz üstüne iniyor.

Güneş batmadan geri dönmemiz gerekiyor ama beceremiyoruz. Konuşmalar uzun sürüyor ve gece burada Stepanakert'teyiz.

Ama garip bir şey var burada. Yaşam bir bekleyiş olmuş. Konuşmalar bir yere varmıyor, kendi yüzünü bize gösterecek bir resim bile çekemiyoruz. Çekecek bir şey bulamıyoruz. Sessiz film izliyoruz sanki. Ürkütücü bir sessizlik var bu dağlarda.

FERELERE KARŞI ORTAK SAVAŞ

DAĞ insanı sert oluyor. Dağlık Karabağ'ın Cumhurbaşkanı Ğukasyan'ın sorunu, Karabağ görüşmelerine alınmıyor olması. Bu Ermenistan ile Azerbaycan arasında bir sorun denmesinden rahatsız oluyor. ‘‘Biz savaştık, biz kazandık. Altında bizim imzamız olmayan bir anlaşmayı kabul etmeyeceğiz’’ diyor.

Dışişleri Bakanı Naira Melkonyan genç bir hanım. ‘‘Barış istiyoruz’’ diyor ve Azerbaycan'a ilginç bir çağrıda bulunuyor.

Azerilerin terk etmesinden sonra bomboş kalan köyleri ve depoları basan farelere karşı ortak mücadele. Geçen yıl, fareler depolara dalıp buğday, tahıl ne varsa yiyip bitirmişler. Büyük bir felaket yaşanmış. Hatta bir ara ‘‘farelerin üzerine askeri birlik göndermeyi’’ bile düşünmüşler.

Başa çıkamamışlar. Azeriler de işgal altındaki topraklar iade edilmeden farelere karşı ortak mücadele teklifini kabul etmemişler.

Azerilerden sonra Karabağ'ı fareler basmış. Karabağ'dan dönüşte verebileceğim tek haber bu.