Ayrılan krallık
Güncelleme Tarihi:
DÜNYA bu sabah yeni bir döneme uyandı. İngiltere’nin Avrupa Birliği referandumu ‘Brexit’ten (British Exit) ‘ayrılık’ kararı çıktı. Son güne kadar anket şirketleri kalma yönünde karar çıkacağını ortaya koymuş oylamanın yapıldığı gün tüm dünya piyasaları baharı yaşamıştı. Türkiye’de de perşembe günü dolar 2.84 liraya kadar düşmüş Borsa İstanbul yükselmiş, iki yıllık gösterge faizi 14 ayın dibini görmüştü. Ancak dün sabah her şey tersine döndü.
Brexit’in yarattığı belirsizlik tüm dünyayı sarstı. Borsa İstanbul yüzde 5 düşerek açıldı, Avrupa borsaları açılışta yüzde 10’a varan kayıplar yaşadı. En büyük kayıp bankalarda oldu. İngiliz bankaların üçte biri bir anda piyasalarda buhar olup uçtu. Dolar tüm dünyada güçlendi, Türk Lirası karşısında sabaha karşı uluslararası işlemlerde 3 lirayı aşsa da gün içinde 2.93 lira seviyelerinden işlem gördü. Altın ise güvenli liman olarak zirveye çıktı. Altının ons fiyatı 1358 dolara fırladı, Türkiye’de serbest piyasada gram altın 130 lirayı gördü. Brent petrol daralma endişeleriyle yönünü yine aşağıya çevirdi ve 48 dolara kadar geriledi. Sterlin dolar karşısında 1.32’ye kadar gerileyerek en son 1985’te gördüğü dip seviyelere indi. Euro’da da kan kaybı var. Yüzde 3’ü aşkın değer kaybıyla Euro dolar paritesi 1.09’a kadar düştü.
KORKU ENDEKSİ FIRLADI
Piyasalardaki korkunun derecesini ölçen Volatility Index’te (VIX) inanılmaz yükseliş yaşandı. VIX endeksi karar sonrası önceki güne göre yüzde 52 yükseldi ve ardından 24.25 civarına geriledi. Belirsizlikten kaynaklanan endişe ve bu durumun ekonomik durgunluğa yol açacağı kaygısı yatırımcıları korkutuyor.
‘İHRACATA ETKİSİ SINIRLI OLACAK’
İNGİLTERE Türkiye’nin ikinci en büyük ihracat pazarı. Geçen yıl 10.6 milyar dolarlık ihracat yaptığımız İngiltere ile dış ticaret hacmimiz ise 16 milyar dolar. Türkiye’nin toplam ihracatında ingiltere yüzde 7 pay alıyor. Şimdi yeni dönemde belirsizlik ve sterlin ile Euro’daki değer kaybı nedeniyle Türkiye’nin ihracatı da olumsuz etkilenecke. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi TİM olarak yaptıkları çalışmalarda Brexit’in Türkiye’nin ihracatına kısa vadede etkisinin sınırlı olacağını belirterek “İngiltere’nin AB’den ayrılması ile birlikte İngiltere’nin Gümrük Birliği’nden çıkarılması sonucunda Türkiye ile İngiltere arasındaki gümrük duvarları yeniden yükselişe geçebilir” diye konuştu.
HAZIR GİYİM: Türkiye’nin İngiltere’ye ihracatın başında hazır giyim, tekstil, otomotiv ve beyaz eşya geliyor. Hazır giyimciler ihracatın yüzde 13’üne yakınını İngiltere’ye yapıyorlar ve yıllık 2.2 milyar dolar.
BEYAZ EŞYA: İngiltere yüzde 16 pay ile 2015 yılında beyaz eşya ihracatımızda birincilik koltuğunda. Toplam 2.5 milyar dolar toplam beyaz eşya ihracatının 410 milyon doları bu ülkeye. Ve Türk markaları bu ülkede pazar lideri konumunda.
OTOMOTİV: Türkiye otomotiv sektörü geçtiğimiz yıl İngiltere’ye 2.6 milyar dolarlık ihracat yaptı. Almanya’dan sonra İngiltere Türkiye’nin en fazla otomotiv ihraç ettiği ikinci ülke konumunda bulunuyor.
PANDORA’NIN KUTUSU ÇOKTAN AÇILDI
BAŞBAKAN Yardımcısı Mehmet Şimşek Brexit yorumunu Twitter adresinden paylaştı. Başbakan Yardımcısı Şimşek, Twitter hesabında “Brexit” etiketiyle İngilizce olarak, “You don’t want to open Pandora’s box... oh but it already has...” yazdı. Şimşek “Pandora’nın kutusunu açmak istemezsin ama çoktan açılmıştır” ifadesini kullandı.
GEMİYİ İLK TERK EDEN İNGİLTERE OLDU
BAŞBAKAN Yardımcısı Nurettin Canikli de Twitter hesabından oylama sonucuna ilişkin görüşlerini açıkladı. Canikli, İngiltere’nin AB’den ayrılma kararı ile Birliğin dağılma sürecinin başladığını söyledi. Canikli, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Avrupa Birliği’nin dağılma süreci başladı, gemiyi ilk terk eden İngiltere oldu” diye konuştu.
ÇATLAK BÜYÜYECEK GİBİ GÖRÜNÜYOR
KALKINMA Bakanı Lütfi Elvan, İngiltere’de yapılan referandumda seçmenlerin ülkenin Avrupa Birliği’nden (AB) ayrılması yönünde aldığı kararı değerlendirdi. Elvan, “Avrupa’nın ‘birliği’ çatırdıyor. İlk kopuş İngiltere’den geldi. Çatlak büyüyecek gibi gözüküyor. Bunun en büyük nedeni AB’nin, kendinin ortaya koyduğu değerlerden sapmasıdır” görüşünü paylaştı.
ÜLKELER BAĞIMSIZ HAREKET EDECEKLER
EKONOMİ Bakanı Nihat Zeybekci bu gelişmenin belki de AB’nin yapısında köklü değişiklikleri ortaya çıkarabileceğine işaret etti. Zeybekci, “Avrupa, Brüksel’den ayrı siyasi karar mekanizmalarına doğru ilerleyecektir. Orta-uzun vadede ekonomik birliktelik ve ortaklıkta bir zayıflama olmadan ülkelerin daha bağımsız hareket etme ve karar alma sonuçları kaçınılmaz olacak” dedi.
MERKEZ BANKASI FAİZ İNDİREBİLİR
CUMHURBAŞKANI Başdanışmanı Bülent Gedikli İngiltere’nin AB’den ayrılma kararının Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın faiz indirimi yapmaması için bir gerekçe olmadığını söyledi. Gedikli TL’nin aşırı değerli olmaması gerektiğini vurguladı. Gedikli ayrıca Türkiye’nin İngiltere’yle ticareti açısından Brexit’ten yarar sağlayacağını belirtti.
TÜSİAD: TÜRKİYE’NİN ÜYELİĞİNDEN BAĞIMSIZ DÜŞÜNÜLMELİ
TÜSİAD’tan yapılan açıklamada “Uluslararası alanda pek çok sorunun yaşandığı bu dönemde Birleşik Krallık’ın AB’den ayrılma kararı, AB’yi küresel alanda ekonomik ve siyasi olarak daha güçlü bir yapı olma hedefinden alıkoymamalı, uzun dönemli refah perspektifini tehlikeye atan bir politika izlenmemelidir. Birleşik Krallık’ın AB üyeliğinden ayrılma kararının Türkiye’nin AB üyeliği sürecinden bağımsız değerlendirilmesi gerekir” denildi.
19 MİLYAR LİRA ERİDİK
Borsa İstanbul yüzde 5.02 ile Ağustos 2015’ten sonra en sert düşüşle açıldı. Endeksteki 100 hisseden 98’i de açılışta düştü, sadece iki hissenin değeri değişmedi. Ayrılıktan etkilenebilecek şirketler düşüşte etkili oldu. Ford Otosan, Arçelik, Tofaş gibi ihracatında İngiltere’nin önemli yer tuttuğu şirketlerde düşüş yüzde 7’ye yaklaştı. Borsa İstanbul günü yüzde 3.36 düşüşle kapattı, değeri 19 milyar lira eridi.
DOLAR EN GÜVENİLİR
Brexit sorasında dolar başta olmak üzere Yen, İsviçre Frangı gibi güvenli liman para birimleri değer kazanıyor. Dolar tüm dünya para birimlerine karşı dün yüzde 3-8 arasında değer kazandı. Türk Lirası karşısında gece uluslararası işlemlerde 3 lirayı aşan dolar 2.97 lira seviyelerinden güne başladı. Gün içinde kar satışlarının da etkisiyle 2.93 lira seviyelerine kadar gerilese de tek günlük değer kazancı yüzde 3’ü buldu. Analistler 2.9700 liranın üzerinde kalıcılık olmazsa dolarda 2.9200 seviyelerinin önemli olacağını belirtiyor. 2.9700 lira aşılırsa doları yeniden 3.00 lirayı aşabilir.
STERLİN 31 YILIN DİBİNDE
Sterlin tarihi günlerinden birini yaşadı. Sterlin yüzde 10’un üzerinde düşerek dolar karşısında 1.3325 seviyesine kadar indi ve 1985’ten bu yana en düşük seviyesini gördü. Sterlin Türk Lirası karşısında da değer kaybetti. Yüzde 5’i aşan kayıpla sterlin 4.02 liraya kadar indi. Analistler sterlinin dolara ve diğer para birimlerine karşı kaybının bununla sınırlı kalmayacağı görüşünde. Kısa vadede sterlin ve İngiliz varlıkları satılacak.