Ayakkabı çıkarmadan uçağa binmek hayal mi

11 Eylül saldırısının üzerinden neredeyse 11 yıl geçti. O günden bu yana ‘maksimum’a yükseltilen güvenlikte herhangi bir gevşeme yok. Aksine eklenen yeni kurallar ve uygulamalar uçak yolculuğunu giderek kâbus haline getiriyor.Araştırmalar güvenlik sırasında geçen sürenin neredeyse üç kat uzadığını ortaya koyuyor. Yolcular beklemekten, dedektörden defalarca geçmekten, çantalarındaki sıvıları, bilgisayarı çıkarmaktan sıkılıyor. Kemerleri çıkarmak, ayakkabıları x-ray cihazına kutuda koyup çorapla yürümek yolcuyu bıktırıyor. “Neden bu gelişen teknoloji, güvenlik kontrollerini ortadan kaldırmıyor” sorusu cevabını arıyor.
Aslında bu sorunun tam cevabını vermek zor. Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) de son yıllarda bu cevabın peşinde. Yeni terminallere farklı güvenlik teknolojileri uyguluyor. İşte eziyeti azaltacak yeni teknolojiler:

BU KAMERALARDAN KAÇIŞ YOK: İlk denemesi Dallas’taki Love Field Havalimanı’nda yapılan uygulamada otoparktan köprüye tüm noktaları kontrol eden 500 adet yüksek çözünürlüklü görüntü alan kamera terminale yerleştirildi. Avigilon şirketinin geliştirdiği kameralar 16 megapiksel, yüksek çözünürlükte görüntü alıyor. Örneğin yolcunun üzerindeki tişörtün armasına kadar tüm detaylar seçilebiliyor. Riskli görülen yolcuların fotoğrafları güvenlik sistemiyle anında karşılaştırılıyor. Müdahale noktasal yapılıyor.

KİMLİK YERİNE PARMAK İZİ: Check-in veya uçağa binişte kimlik, pasaport göstermek yerine parmak izi kullanımı önümüzdeki yıllarda hızla yaygınlaşacak. Böylece sahteciliğin önüne geçilecek. Görevliler bunları kontrolle zaman kaybetmeyecek.
GÜVENLİK TÜNELİ: Artık bagajınızdan sıvıları, bilgisayarınızı çıkarmaya son verecek sistem bir tünel görünümünde. Üç boyutlu tarama yapabilen bu tünelden yürürken yolcu çantasıyla kontrol edilecek. Yani kemer çıkarma, sıvıları ayırma gibi dertler ortadan kalkacak. Herhangi bir sorunda yolcu bagajıyla birlikte şu anda kullanılan sistemdeki gibi ayrı ayrı aranacak. Hedef, kişi başına düşen güvenlik kontrol sürecinin en az yüzde 50 azaltılması.

KONTROLÜ ÖNCEDEN YAPTIRIN: ABD’de geçerli ‘PreCheck’ olarak adlandırılan sistemde, güvenlik bilgilerinizi önceden sisteme giriyorsunuz. Eğer uygun görülürseniz, ‘güvenli yolcu’ kategorisine alınıyorsunuz. Check-in’de uçuş kartınıza bir barkod yapıştırıyor. Bu yolcular ayakkabılarını çıkarmadan, bilgisayarlarını çantadan ayırmadan güvenlikten geçebiliyor. Bir benzerini Amerikan Gümrük İdaresi de uyguluyor.
İRİS KONTROLÜ: Avrupa’da ilk olarak Amsterdam Schiphol Havalimanı’nda başlayan ve hızla yayılan uygulamada pasaport geçişleri 10 saniyeye indirildi. Yolcu pasaport kontrolünde özel tarayıcının önüne geçiyor. İris taranıyor. Onayın ardından kapı açılıyor. Burada polis memurları görev yapmıyor. Ancak bunu kullanacak yolcuların daha önceden sisteme kayıt olması gerekiyor.

Hürkuş hem vuracak hem gözetleyecek

TAI’nin fabrikadan çıkardığı eğitim uçağı Hürkuş’un farklı modellerinin geliştirilmesi için düğmeye basıldı. Sivil, askeri eğitim modellerinin yanı sıra yakın hava desteği için silahlı ve sahil güvenlik için havadan gözetleme amaçlı bir model için mühendislik çalışmaları yapılıyor. Tek bir platformda farklı görevlerin bir arada yapılması Hürkuş’un ana tasarımını oluşturuyor. Askeri pazarda rakiplerine göre uçak 1600 beygirlik en güçlü motora sahip. Hürkuş’un kanatlarının profili özgün tasarımlı. ‘TAIFoil’ olarak adlandırılan kanat profili uçağın rakiplerine göre hem düşük hem de yüksek hızlarda uçmasını sağlayacak.
Tolga ÖZBEK

İŞTE MODELLERİ

SİVİL EĞİTİM: İlk geliştirilen model Hürkuş A. Tamamen sivil standartlarda, Avrupa Havacılık Birliği EASA standartlarında geliştirilen uçak, yüksek performanslı sivil pilot eğitimi için tasarlandı. Özellikle Avrupa’da piston motorlu tek motorlu uçakların ardından ara birim olmadığı için sivil pilotlar yüksek performanslı jetlere geçtiğinde ciddi zorluk çekiyor. Hürkuş A, hem glass kokpit tasarımı hem de eğitimde büyük kolaylık sağlayan düşük tutunma süratiyle bu boşluğu dolduracak.

ASKERİ EĞİTİM: İkinci model Hürkuş B’de uçağın kokpiti yeni nesil savaş uçaklarıyla uyumlu tasarlandı. Bu uçakla eğitimine başlayan pilot adayı aynı kokpit konseptiyle gelecekte görev yapacağı F-16 veya F-35’te uçabilecek.

YAKIN HAVA DESTEĞİ: Büyük ilgi gören silahlı model Hürkuş C. 1.5 ton silah taşıyabilen model, helikopterlerin menzilinin
yetmediği yakın hava desteği görevlerinde kullanılabilecek.

SAHİL GÜVENLİK: Keşif-gözetleme amacıyla bu modelin altına Aselsan’ın geliştirdiği FLIR kızılötesi kamera takılacak. Önde pilot, arkada FLIR’i kumanda eden operatör oturacak.