HÜRDANIŞ...

Alman pasaportu alıp Türkiye’den emekli olabilir miyim
Okyay Oztuğran - Almanya

TÜRK vatandaşlığından çıkıp Alman vatandaşlığına geçerseniz, ne Türkiye’de daha önce çalıştığınız sigortalı süreleriniz kaybolur, ne de Almanya’daki emeklilik hakkınız. Çalıştığınız süreler baki kalır. Zaten Mavi Kart sahibi olarak Türkiye’de de çalışma hakkınız var. Mavi Kartlı olarak çalıştığınız süreler, daha önceki sigortalı günlerinize eklenir.
Sigortalılık süresi, yaş şartı ve prim ödeme gün şartlarını doldurduğunuz zaman, ister SGK üzerinden isterse Alman Emeklilik Sigortası üzerinden sözleşme aylığı talebinde bulunabilirsiniz. Başvurunuza istinaden, her iki ülkeden de, yatırdığınız primler oranında aylık bağlanır.

Aylık hesabında, ikamet edilen ülkenin önemi yok
Yusuf Düzel – Almanya

TÜRKİYE’deki sigortalı günlerinizin yurtdışı borçlanma yapmak suretiyle tamamladığınızı ve işlemler aylık bağlama aşamasına geldiğini, ancak sadece 400 TL aylık bağlanacağı için aylık talebinde henüz bulunmadığınızı belirtiyorsunuz. Bu bilgiler ışığında yönelttiğiniz soruları tek tek yanıtlamamaya çalışacağım.
1) Aylığınızın bu kadar düşük bağlanacak olmasının, bunun kısmi aylık olmasından kaynaklandığını düşünüyorum. Aylığınızı artırmak için, tabi olduğunuz emeklilik kademesinde aranan prim ödeme gün şartını yerine getirecek şekilde borçlanma yaparsanız, aylığınız bin liranın üzerine çıkar.
1A) Yurtdışında çalışan emeklilerden yüzde 32 oranındaki destek primi kesilemediği için, borçlanarak emekli olanların yurtdışında çalışmaları, işsizlik veya hastalık/sosyal yardım parası almaları halinde SGK’dan bağlanan emekli aylığı kesilir. 1 Ekim 2008’den itibaren, adı SGDP olan Sosyal Güvenlik Destek Primi oranı 4/a sigorta kolu için şöyle; işçi payı yüzde 7.5 ve işveren payı yüzde 24.5, toplam yüzde 32; 4/b sigorta kolu için aynı tarihten itibaren SGDP oranı yüzde 15 olarak uygulanıyor. Yurtdışın

daki hiçbir işveren, ki SGDP kesintisinden sorumludur, SGK’ya destek primi göndermez.
SERBEST ÇALIŞANLAR
1B) SGK’dan aylık bağlandıktan bir veya iki ay sonra, tabii ki dilekçe verip aylığınızın durdurulmasını talep edip, Almanya’da çalışmaya devam edebilirsiniz. 5-6 yıl sonra da tekrar dilekçe verip aylığınızın yeniden bağlanmasını talep edebilirsiniz.
2) İster Türkiye’den aylık bağlanmış olsun veya olmasın, Alman vatandaşlığına geçtikten sonra da, SGK’ya aylık talebinde bulunabilirsiniz. Aylığınız hiçbir sorun çıkarılmadan, başvuruda bulunduğunuz tarihi takip eden aybaşından itibaren bağlanır. Tek koşul, aylık talebinde bulunduğunuz sırada ve sonrasında Almanya’da sigortalı bir işte çalışmamanız, hastalık, sosyal yardım veya işsizlik yardımı almamanızdır. Çalışmama koşulu, serbest meslek icra etmeyi de kapsıyor. Her ne kadar serbest meslek sahibi olarak sadece sağlık sigortası primi yatırsanız dahi, yine de emekli aylığınızı durdurmalısınız. Serbest meslek sahibi olarak vergi mükellefi olduğunuz sürece, kağıt üzerinde de olsa aranan, Türkiye’ye kesin dönüş şartını yerine getiremeyeceğiniz gerekçesiyle, aylığınız kesilecektir.
AYLIK MİKTARI ARTIR
3) Almanya’da bir süre çalıştıktan sonra işten ayrılmanız halinde, Türkiye’den aylık talebinde bulunduğunuzda, bağlanacak aylık miktarı aynı kalmayacaktır. Çünkü arada geçen zamanda emekli aylıklarına yansıtılan zamlar, sizin 400 lira olan aylığa da yansıtılacaktır. Emekli olma koşullarını yerine getirdikten sonra bağlanacak aylığınızın miktarı, ikamet edeceğiniz ülkeye göre değişmez. Önemli olan aylık bağlandıktan sonra herhangi bir ülkenin sosyal güvenlik sistemine dahil olmamanızdır.

Yüksek okul sürelerimin emekliliğe faydası var mı
Cafer Kolaçık – Almanya

ALMANYA’da yüksek okul mezunu olmanız, öğrencilik döneminizde sigortaya tabi bir ek işte çalışmadığınız sürece, Türkiye’deki emekliliğinize bir katkısı olmaz. Eğer yüksek öğrenimin yanı sıra sigortalı bir işte çalıştıysanız, o zaman bu sigortalı sürenizi 3201 sayılı yasa kapsamında Türkiye’ye borçlanabilirsiniz.
Ancak yüksek okul süreleriniz Almanya’daki emekliliğiniz açısından önemlidir. Hatta 16 yaşının bitiminden sonraki tahlis hayatınız, Almanya’daki emekli aylığınızı artırıcı bir etkisi var. Bu nedenle, 16 yaşından sonraki eğitim ve öğrenim (ortaokul, lise ve üniversite) sürelerinizi Alman Emeklilik Sigorta Kurumu’na bildirmenizde fayda var.

Emeklilik şartlarım neye göre belirleniyor
Mehmet Güven

ÖNCE borçlanabileceğiniz sürenizi tespit edelim. Alman vatandaşlığına geçtiğiniz 19 Şubat 2002 tarihine kadar Almanya’da Türk olarak çalışıp da borçlanabileceğiniz sürenin toplamı 11 yıl 8 ay 8 gün (4 bin 208 gün) yapıyor. Türkiye’de 2006-2007 yıllarında Bağ-Kur’a tabi kendi nam ve hesabınıza çalışmışsınız, ancak prim yatıp yatmadığını bilmiyorsunuz. Ancak bu önemli bir bilgi. Çünkü, buna göre yurtdışı sürelerinizin hangi kurumda değerlendirileceği tespit edileceği gibi, emekli olma koşullarınız da tespit edilecektir. Eğer son olarak tabi olduğunuz kurum Bağ-Kur ise o zaman yurtdışı süreleriniz de bu kuruma gidecektir. Veya 9 bin gün üzerinden tam ya da 15 yıl sigortalılık süresi ve 5 bin 400 gün şartlarına göre kısmi emekli olma hakkı kazanacaksınız. Yani ya 115 bin 380 lira veya 69 bin 228 lira ödeyip, tam veya kısmi emekli olabilirsiniz. Fakat borçlanabileceğiniz bu kadar süreniz yok.
Türkiye’de bir süreliğine sigortaya tabi bir işte çalışarak 4/a sigorta koluna girişi yaptıktan sonra yurtdışı borçlanması yaparsanız, emeklilik için 52 yaş ve 5 bin 525 gün şartlarına tabi olursunuz. Bu sürelerinizi Türkiye’ye borçlansanız dahi bin 317 gün eksiğiniz çıkacak.
Mevcut olan 4 bin 208 gün için 53 bin 945 TL ödeyerek şimdiden borçlanabilirsiniz. Eksik sürenizi ileriki dönemde ya Türkiye’de çalışarak veya döndükten sonra isteğe bağlı sigorta primi yatırarak tamamlayabilirsiniz. Bağlanacak aylık bin 100 - bin 200 lira civarında olacaktır.