Avrupa ekonomik krizle boğuşuyormuş, kimin umurunda

Konu, Avrupa’daki ekonomik kriz, bankaların içine düştüğü durum ve krizin Türkiye’ye olası etkileri. Sohbet sırasında dostlarımdan biri, “Bankacılar her gün bir şeyler söylüyor, sizin sigortacıların ise hiç sesi çıkmıyor, keyifleri yerinde herhalde” diyerek, sözü sigorta sektörüne getirdi. Açıkçası, 5-6 yıl önce bu soru sorulsaydı hiç tereddütsüz şu cevabı verirdim: Neden huzursuz olsunlar ki. Kriz Avrupa’yı ve Avrupalı finans şirketlerini sarsıyor. Türkiye, Avrupa ülkelerine nazaran iyi durumda. Finans sektörü de güçlü. Sigorta şirketlerinin çoğu da yerli sermayeli. Keyiflerini kaçıracak bir durum yok.
Şimdi öyle mi? Sigorta sektöründe 60 şirket faaliyet gösteriyor, bunun 40 tanesi yabancı sermayeli. Bunların çoğunluğu da Avrupa’nın sigorta devleri. Ve yabancı sermayenin bugün Türk sigorta pazarındaki payı, yüzde 70’yakın. Bankacılık sektöründe ise oran bu kadar yüksek değil.
SERMAYEDAR KRİZLE BOĞUŞUYOR
Anlayacağınız durum, 5-6 yıl öncekinden çok farklı. Hal böyleyken, Türkiye’deki sigorta şirketlerinin, “Avrupa krizdeymiş, bana ne kardeşim” demesini kimse bekleyemez. Daha basit şöyle anlatayım. Avrupa’daki ana sermayedar krizle boğuşurken, Türkiye’deki şirketin yöneticisi; “Bizim ülkenin bütçe açığı ve borç sorunu yok. Devlet büyükleri de her platformda ekonomimizin sağlam olduğunu anlatıyor, sıkıntı olmaz. Sermayedar kendine baksın” diyerek, keyif çatamaz; ilgisiz kalamaz. Daha vahimini söyleyeyim. Finans sektöründen bahsediyorsak. Son 5-6 yılda şirket satın alarak, Türkiye’ye gelen yabancı sermaye, bankacılıktan ciddi karlar elde etti. Buna 2009 yılındaki global kriz de dahil. Oysa, sigortacılığa yatırım yapanların büyük bir kısmı, pazara girdiklerinden bu yana; Türk sigorta sektörünün kendine has yapısından dolayı, para kazanamadıkları gibi sürekli zarar ettiler. Halen de ediyorlar ve zarar, her geçen yıl katlanarak artıyor.
Başlarda, belki bu zarar, Avrupa’nın büyük sigorta devlerinin gözüne batmadı? Bir şekilde tolere ettiler. Ama önce 2009 krizi, ardından bugünkü kriz. Artık tolere edebilirle mi? Onu zaman gösterecek.
PAZARDAN ÇIKIŞLAR OLABİLİR
Finans sektöründen dostlarımla olan sohbetime gelirsek? Yaptığım birkaç tespiti sizlerle de paylaşayım. Daha doğrusu, öngörüyü. öncelikle şunun altını çizeyim. Avrupa’da krizle boğuşan sermayedar yurtdışındaki yatırımına artı bir sermaye koymak istemeyeceğinden; şirketinin, zarar etmesine sıcak bakmayacak, izin vermeyecektir. Daha açık bir anlatımla, sıkı bir tasarruf tedbiri uygulayacak ve yatırımını daha yakın denetim altına alacaktır. Peki, bu ne anlama geliyor? En basit şekliyle, önümüzdeki dönem Türk sigorta pazarında, sigorta fiyatlarının ister istemez artacağı anlamına geliyor.
Eğer, Avrupa’daki kriz derinleşirse bu sefer, tıpkı bankacılıkta konuşulmaya başladığı gibi varlık satışı gündeme gelebilir. Yani; Avrupa’daki krizle boğuşurken, Türkiye’de zarar eden yatırımı ile uğraşıp, kafa yormak istemeyen sermayedar, pazardan çekilmek isteyebilir. Bunlar, Avrupa’daki ekonomik krize bağlı olarak, Türk sigorta pazarında yaşanacak olası gelişmeler. Anlayacağınız, şu sıralar sigortacıların sesinin çıkmaması, keyiflerinin yerinde olduğu anlamına gelmiyor.