Avcıların yerleşik hayata geçtiği kalıntılara ulaşıldı

SİİRT (AA) - ZEKERİYA GÜNEŞ/RECEP ÇELİK - Siirt'te Dicle Nehri kıyısında kazı çalışmalarının yapıldığı Gusir Höyük'te, 11 bin yıl önce avcı toplayıcı topluluklarının küçük yerleşim yerleri belirlendi.

İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Prehistorya Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve Gusir Höyük Kazı Bilimsel Başkanı Doç. Dr. Necmi Karul, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Dicle Nehri kenarında Gusir Höyük'te bu yılki arazi çalışmalarının tamamlandığını söyledi.

Kazı çalışmasının yapıldığı bölgede yaklaşık 11 bin yıl önce, avcı toplayıcı toplulukların küçük yerleşim yerleri kurmaya başladığını belirten Karul, son yıllarda Göbeklitepe ile daha fazla bilgi sahibi oldukları bu döneme ait yerleşimlerin Dicle bölgesinde de olduğunu bildiklerini bildirdi.

Son yıllardaki kazılarla bu konuda daha fazla bilgiye ulaşmalarının sağlandığını dile getiren Karul, şöyle konuştu:

"Şimdilik Fırat ve Dicle havzalarında eşzamanlı ama birbirinden farklı özelliklere sahip avcı yerleşiklerden bahsedebiliyoruz. Bu dönemde Fırat bölgesinde daha anıtsal yapıları ile öne çıkan topluluklar varken Dicle'de birbirine yakın yerlerde, küçük gruplar halinde yaşayan avcılardan söz etmek mümkün. Fırat bölgesinde büyük dikilitaşların üzerinde ve Dicle bölgesinde küçük taş plakalarda yer alan çizimlerin dönem insanının sembolik dünyasını hayvanların süslediğini gösteriyor."

Yukarı Dicle Havzası'nda yerleşik hayatın ilk izlerine Gusir Höyük'te ulaşıldığını vurgulayan Karul, Gusir Höyük'ün Dicle havzasında kazı yapılan tek yerleşim yeri olmadığını, Diyarbakır'da Körtiktepe ve Batman'daki Hasankeyf Höyük'te de bu dönemi yansıtan yerleşim yerlerinin olduğunu kaydetti.

Karul, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Fırat ve Dicle havzalarında eşzamanlı ama birbirinden farklı özelliklere sahip avcı yerleşiklerden bahsedebiliyoruz. İnsanlar Toroslar'da rahatlıkla avcılık yapabiliyor, aynı zamanda büyük su kaynaklarının yanında balıkçılık ya da toplayıcılık yapabilecekleri yerleri ilk yerleşim alanları olarak seçiyordu. Nitekim bu yerleşimlerde barınağı konuta dönüşüm sürecini de izleyebiliyor, bir bakıma mimarlık tarihinin önemli keşiflerine de şahitlik ediyoruz."

Yukarı Dicle Havzası'nda, yerleşik hayatın ilk izlerine Gusir Höyük'te ulaşıldığını anlatan Karul, insanların yuvarlak, çukur kulübelerde yaşadığını ve bu insanların avcılık yaptığını vurguladı.

Karul, kazı çalışması sayesinde konutların içine dikilitaşlar yerleştirildiğini ve ölülerini taş takılarla uğurlandığının belirlendiğini sözlerine ekledi.