Arşivler Kıbrıs’a yeni bakış açısı getiriyor

400 Yıllık Miras-Kıbrıs’ta Evkaf Kayıtları Sergisi, İstanbul Modern Sanatlar Galerisi’nde (İMSG) 1 Kasım’da açılacak, 30 Kasım akşamına kadar da devam edecek.

Açılışı Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı M. Ali Talat yapacak.

Arşiv kayıtları 1615 ile 1930 yılları arasını kapsıyor. Kayıtlar 1956’ya kadar tutulmuş, İngilizlerden 1956 yılında devralınmış.

Hatice Çavlan’dan öğrendiğime göre, Kıbrıs İngiliz sömürgesi olduğu zaman bile vakıflar çalışmış, belgeler toplanmış.

Arşivdeki malzemenin restorasyonu ve kataloglanmasına TC Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü ve Tüm Arşivciler Derneği’nin işbirliğiyle 2004 yılında başlanmış.

Bu çalışmaların sonucunda ortaya çıkan belgeler sergide kronolojik ve tematik biçimde sunuluyor.

Arşiv malzemeleri içinde; şer’i kayıtlar, ferman ve beratlar, fotoğraflar, diğer görsel malzeme de yer alıyor.

Sergi 2008 yılı boyunca Avrupa’nın çeşitli sergi salonlarına taşınacak. Gideceği ilk yer Belçika’nın başkenti Brüksel.

Çavlan, arşiv malzemelerinin bazılarının onarılmasında çekilen güçlüklerden, iyi korunamayan malzemenin yeniden kazanılması için yapılan çalışmalardan söz etti.

* * *

HATİCE ÇAVLAN, serginin asıl önemini şöyle özetliyor:

Şimdiye kadar hep yakın tarihimizle ilgilendik, uzun geçmişimize eğilmedik. Oysa Kıbrıslıların dört yüz yıllık geçmişi, bu topraklara kattıkları bu belgelerle aydınlığa çıkıyor.

Bakın malzemeler hangi konulara tarihi bir perspektif getiriyor: Osmanlı döneminde kuralları ve uygulamalarıyla genel hukuk, hukukta kadının yeri ve hakları; anlaşmazlıkları, kurumları ile ekonomi-ticaret dünyası; vakıflar.

Bütün bu çalışmalar, daha sonra araştırmacıların yararına sunulmak üzere dijital ortama aktarılıyor, mikrofilme de çekiliyor.

Bu belgeler aracılığıyla yapılacak araştırmalar, tarihteki birçok karanlık noktanın aydınlanmasını sağlayacaktır.

Sergi boyunca ayrıca konferanslar, söyleşiler düzenlenecek. Ziyaretçiler sergiyi gezerken orijinal Kıbrıs müziklerini dinleyebilecekler.

Böylece Kıbrıslıların tarih içindeki yaşamları, kültürleri hakkında da bilgi sahibi olacağız.

* * *

BEN özellikle bir ulusa, hele Kıbrıs’a ait arşivin çok önemli olduğu kanısındayım. Kıbrıs’a ve Kıbrıslıya bakış bu belgelerden sonra değişecek, anlam kazanacaktır.