Arjantin sarsmaya devam ediyor

Latin Amerika'nın üçüncü büyük ekonomisi olan Arjantin'de yaşanan kriz Perşembe günü de piyasaları sarsmaya devam etti. Gerçi İstanbul Borsası, Çarşamba günü yaşadığı paniği bir tarafa bırakıp günü yüzde 4,9 oranında yükselişle tamamladı ama gün boyunca yabancı yatırımcılarla çalıştığı bilinen aracı kurumlardan gelen satışlar piyasanın oynaklığını had safhaya çıkardı. Endeksin oynaklık oranı, yani gün içinde gördüğü en düşük seviye ile en yüksek seviye arasındaki fark yüzde 10'un üzerine çıktı. Neyse ki ikinci seansta oynaklık biraz daha azaldı. Cuma günü ise büyük olasılıkla daha oturmuş bir piyasa ile karşılaşacağız. Ama bu endekste düşüş olmayacak anlamına gelmiyor. Yabancı satışı sürdükçe endekste gerilemeyi görebiliriz. Dolar bazında endekse baktığımızda 0.65 centte olduğunu görüyoruz. İMKB 100 endeksinin uzun vadeli desteği dolar bazında 0.60 cent 'te. Bu da TL bazında yaklaşık 8 bin 200 puan seviyelerine denk geliyor. Yani ek bir kriz gelmezse kısa vadede bu seviyenin altına inilmesi beklenmiyor. Peki Arjantin menşeyli krizde son durum ne. Perşembe günü de tüm gelişmekte olan piyasalarda Arjantin krizinin etkisi hissedildi. Uluslararası piyasalardaki analistler ve aralarında Financial Times, International Herald Tribune ve Bloomberg gibi önemli finans haber kaynakları bu krizi 1997 yılındaki Asya krizinden beri yaşanan en büyük kriz olarak niteliyor. Krizi Arjantin'in Salı günü yaptığı bono ihalesi tetikledi. Bu ihalede faiz yüzde 14 ile son 5 yılın en yüksek seviyesinde çıktı. Türkiye'nin de devalüasyondan önce kullandığı kur çıpası sistemini kullanan ülkede ikinci bir devalüasyon ya da konsolidasyondan korkuluyor. Arjantin hükümeti ise bir konsolidasyon olmayacağı konusunda açıklama üstüne açıklama yapıyor. Peki bizim dışımızda kim etkilendi? Örneğin Çarşamba günü Brezilya para birimi real yüzde 2,4 değer yitirerek dolar karşısında rekor düşük seviyelere geriledi. Brezilya bonoları ise yüzde 3.4 oranında değer yitirdi. Bunlar ilk elden aklımıza gelenler. Bunun dışında Asya'dan Balkanlara, doğu Avrupa'ya kadar tüm piyasalarda krizin etkisi hissedildi. Daha önceki krizler daha çabuk atlatılmıştı çünkü dünyadaki ekonomik büyüme hızı daha yüksek seviyelerdeydi. Oysa şimdi küresel ekonomide de sıkıntı had safhada. Bu nedenle krizin daha uzun süre etkili olması bekleniyor.
Yazarın Tüm Yazıları