Antalya Eğitim ve Araştırma'da Ölümcül İddia

CUMHURİYET Başsavcılığı'na yapılan bir suç duyurusu Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Radyasyon Onkolojisi kliniğinde yaşanan bir tıbbi tehlikeyi gündeme getirdi. Eylül ayında yıllık izne ayrılan yetkili sağlık fiziği uzmanı Y.B.’nin yerine başka bir uzmanın görevlendirilmediği ve klinikte staj yapan fizik öğrencileri R.G. ile M.K.’nin ‘uzman’ gibi kullanıldığını belirten bir doktor, ışın tedavisi gören 80 civarında hastanın hayatının risk altında olduğu iddiasıyla suç duyurusunda bulundu.

‘GERİ DÖNÜŞÜ OLMAZ’

Yasal olarak sağlık fiziği uzmanı tarafından yapılması gereken doz ayarı, planlaması ve radyoterapi cihazının hassas ölçümlerinin stajyerlere bırakıldığını söyleyen bazı doktorlar da, bu uygulama nedeniyle hastalarda geri dönüşü olmayacak tehlikelerin oluşabileceği konusunda Antalya Kamu Hastaneleri Birliği’ni dilekçeyle uyardı. Yapılan şikayetlere yanıt veren Kamu Hastaneleri Birliği, dilekçelere cevap yazısında soruşturma açıldığını dile getirdi. İl Sağlık Müdürlüğü ise soruşturma dosyasına rastlanmadığını açıkladı.

‘YÖNETİM GÖZ YUMDU’

3153 sayılı Radyoloji Kanunu gereği sağlık fiziği uzmanı olmadan bir radyasyon onkolojisi kliniği çalıştırılamayacağı, tedavilere başlanamayacağı, mevcut tedavilerin de devam ettirilemeyeceği belirtilen savcılık suç duyurusunda, “Sağlık fizikçilerinin günlük veya haftalık cihaz ölçümlerini yapıp, gerektiğinde tedavilere müdahale görevleri vardır. Geçen yıl uzman fizikçi izne çıkınca cihazı sağlayan firma yetkili bir fizikçi görevlendirmişti. Bu sene görevlendirme yapılmadı ve buna sorumlu hekimlerle hastane yönetimi göz yumdu. Fark ettiğimizde ‘Bu tedavilerin durması lazım’ uyarımız dikkate alınmadı” denildi.

‘HASTALARA NE OLACAK?’

Bütün uyarılara rağmen öğrenci fizikçilerin yetkiliymiş gibi gösterilip tedavilerin sürdürüldüğü kaydedilen suç duyurusunda, “Kanser hastaları 1 ay boyunca sağlık fizikçisi olmadan tedavi edilmeye devam edildi. İleride ve yakın dönemde olabilecek komplikasyonlar konusundaki uyarılar dikkate alınmadı. Öğrenci fizikçinin hazırladığı planla tedavi olmaz. Bu planlar çok ince bir çalışmayla hazırlanmalı. Planlamalarda yapılmış olma ihtimali olan hataların geri dönüşü yok. Biz bir ay boyunca hastalara ne doz verdik? Bunlar nasıl onaylandı? Işın yanlış yerden verilmiş olabilir. Bu hastalara ileride ne olur, hiç kimse bilemez” ifadeleri yer aldı.

‘STAJYERİ UZMAN SANDIK’

Sağlık ihmaliyle ilgili dilekçe yazan klinikte görevli başka bir doktor da, “Stajyer fizikçileri başlarda uzman sanıyorduk. Tedaviye aldığımız çok kanamalı hastalar oldu. Bu kişilerin uzman olmadığını anlayınca yönetimi uyardık, ama iş işten geçmişti. Bu tedavilerin erken dönem ya da 6 aydan sonra ortaya çıkan yan etkileri var. Bu hassas planlamaları yapan ve bize uzman oldukları söylenenlerin imza yetkisi bile yokmuş. Buraya gelen fizikçinin Türkiye Atom Enerjisi Kurumu’na (TAEK) bildirilmesi gerekiyor. TAEK’in haberi olmadan fizikçi değişimi yapılamaz. Radyasyon fiziği çok hassas bir konudur. Akciğeri planlarken kalbin tolerans dozunu aşmamak gerekiyor. Aşıldığı takdirde hasta yetmezliğe gider. Bütün dozları fizik uzmanı belirlediği için verdiği kararlar hayati önem taşıyor” şeklinde bilgi verdi.

‘RUH HASTASI HEKİMLER’

Işın tedavisinde uzman fizikçiye gerek bulunmadığını, bu görevi doktorların da yapabildiğini savunan Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekim Yardımcısı Mehmet Kanpolat, stajyer diye bahsedilen iki kişinin de yüksek öğrenim görmekte olan fizikçiler olduğunu söyledi. Yıllık izne giden uzman fizikçinin yerine firmanın gönderdiği iki kişiyle ilgili bir sıkıntı varsa, hastane yönetimini değil, hizmet veren şirketi bağlayacağını belirten Kanpolat, “Devlet hizmet alım şartnamesine ‘fizikçi olmak zorunda’ diye şart koymuş. Firma fizikçi koymazsa, şartnameye uymamış olur. Ortada ruhsal dengesi bozulmuş bazı hekimlerin kendi aralarındaki kavga nedeniyle dışarı yansıyan bir durum var. Bu kliniğe hastalar kalp krizi, travma, boğulma, darp gibi acil bir durumla değil, ışın tedavisi için geliyor. Uzman fizikçilik görevi anjiyo teknisyenliği gibi acilen müdahale gerektiren bir iş değil. Işın tedavisinde nasıl bir hayati risk oluşabilir ki?” ifadelerini kullandı.

UZMANI FİRMA SAĞLIYOR

Radyasyon Onkolojisi biriminde, cihazları temin eden firmanın personelinin çalıştığını ve işlerin hizmet alımıyla yürütüldüğünü bildiren İl Sağlık Müdürlüğü, “Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Radyasyon Onkolojisi Bölümünde radyoterapi yapmak üzere alanında uzman hekimlerimiz görev yapmaktadır. Her hastanın tedavi planı hekimi tarafından yapılmakta ve takip edilmektedir. Fizik uzmanının izne ayrıldığı dönemde hizmet alımı yapılan firma yerine uzman temin etmek zorundadır. Fizik uzmanının yerine mutlaka bir uzman vardır” açıklamasında bulundu.

UZMAN KONTROLÜNDE YAPILMALI

Onkoloji kliniklerinde çalışma sisteminin sağlıklı işlemesi için tedavide esas alınması gereken görev tanımlarıyla ilgili Antalya Tabipler Odası Başkanı Adnan İş şöyle bilgi verdi: “Radyasyon onkolojisinde uzman doktor planlama yapar. Konulan teşhise göre belirlenen dozlarla fizik uzmanı kontrolünde teknisyenler çekim yapar. Uzman kontrolü altında stajyerlerle yapılabilir. Onlar uzmanın yanında görerek ve yaparak öğrenirler. Ama kontrolsüz bir çalışmanın yapılmaması gerekir.”