Alzheimer nedir? Belirtileri neler?
Güncelleme Tarihi:
Tıp biliminde Nöroloji alanının konusu olan Alzheimer hastalığı, zaman zaman basına yansıyan gelişmeler nedeniyle gündeme geliyor. Kısaca tanımlamak gerekirse bilişsel yeteneklerin yıkımına neden olan Alzheimer hastalığında kişi yavaş yavaş çevre ile iletişim ve irtibat kurma yeteneğini ve karar verme yetisini kaybediyor. Peki, Alzheimer hastalığı nedir? İşte merak edilenler…
Alzheimer hastalığı, günlük yaşamsal aktivitelerde azalma ve bilişsel yeteneklerde bozulma ile karakterize, nöropsikiyatrik semptomların ve davranış değişikliklerinin eşlik ettiği nörodejeneratif bir hastalıktır. Demansın en sık görülen tipidir. Bu hastalığı ilk olarak Alois Alzheimer tanımlamıştır. 65 yaş üzerindeki grubun %2-4’ünde, 85 yaş üzerinde ise %20 oranında görülmektedir.
Erken semptomlardan biri hafıza kaybıdır. Bu hafıza kaybı, geçmiş hafızanın korunduğu, hastalığın ilerlemesi ile birlikte sıklıkla telaffuz edilmeye başlanan küçük unutkanlıkların başlaması şeklindedir. Bozukluğun ilerlemesi ile bilişsel (kognitif) yeteneklerdeki kayıp, frontal ve temporal lob işlevleri ile ilişkili, dil alanlarında işlev kaybı (afazi), beceri gerektiren hareketlerde işlev kaybı (apraksi) ve tanıma fonksiyonlarında bozulmaya doğru uzanım göstermeye başlar.
Altta yatan patolojik sürecin yansıması olarak beyinde limbik sistem ile frontal ve temporal loblar arasındaki bağlantılarda kopmalar olur. Patolojik süreç temporoparietal korteksin yoğun bir şekilde tutulduğu fakat frontal lobu da etkileyen amiloid plak ve nörofibriler yumaklarla karakterize inflamatuvar cevabın birlikteliğinde nöron kaybı ve atrofisini içerir.
PEKİ ALZHEİMER NEDEN OLUR?
Hastalığın kesin nedeni henüz bilinememektedir. Alzheimer vakalarının %1-5'inin nedeninin genetik faktörler nedeniyle olduğu ortaya çıkarılmıştır. Erken başlangıçlı Alzheimer hastaları ve az sayıdaki ailesel vakalarda üç farklı gende dominant mutasyon tespit edilmiştir. Daha sık görülen geç başlangıçlı Alzheimer hastalarında ApoE'nin duyarlılık genlerinden biri olduğu gösterilmiştir.
ALZHEİMER BELİRTİLERİ NELER?
Alzheimer’la ilgili ilk sinyallerin, günlük yaşamın bir parçası olan işlerde kendini gösterdiği beliren uzmanlar, eskiden pişirilen yemeklerin ve düzenli işlerin yapılamaması, yemeğe tuz yerine şeker konması, bilinen yolların karıştırılması, mevsime uygun giyinilmemesi gibi davranışlar sergileyen kişilerin kısa sürede uzmana danışmasını öneriyor.
Uzmanlar ayrıca, erken yaş döneminde de görülmeye başlayan ve kesin bir tedavisi olmayan Alzheimer’ın 65 yaş üstü 6 kadından birinde, aynı yaş grubundaki her 11 erkekten de birinde görüldüğünü vurguluyor.