Akraba evlikleri erkekleri kısır bırakıyor
Güncelleme Tarihi:
Araştırmalar akraba evliliği yapan çiftlerin çocuklarında erkek kısırlığı görülme riskinin daha yüksek olduğunu ortaya koyuyor. Menide hiç sperm bulunmaması ve şiddetli sperm azlığı şeklinde görülen sorun, bu ailelerde birden fazla kardeşte çıkabiliyor.
Erkek cinsel ve üreme sağlığı uzmanı Doç. Dr. Emre Bakırcıoğlu Türkiye’de ise azoospermi(menide sperm bulunmaması) nedeniyle başvuran ve mikro TESE operasyonu(testisten biyopsi) ile sperm araştırma işlemi gerçekleştirdiği 512 üretim bozukluğuna bağlı azoospermik erkeğin, 112’sinin anne ve babasında kan bağı bulunduğunu belirtti.
Duyunca duvara çarpmış gibi oluyorlar
Doç. Dr. Bakırcıoğlu, “Öncelikle kendini sağlıklı bir birey olarak düşünürken günün birinde bir sperm analizi sonrasında hiç spermin olmadığının ortaya çıkmasının erkekte yarattığı etki yine bu durumda olan bir erkeğin tabiriyle ‘hızla giderken duvara çarpmak’ gibi. Yeni evli, hayata yeni atılmış ve birçok beklentisi olan bu çiftler bir anda hiç sperm olmadığını öğreniyorlar. Toplumda çocuğu olmayan erkeğin üzerindeki baskı ağır” diyor.
HEM ANNE HEM DE BABADAN GEÇİYOR
Türkiye’de bazı bölgelerde akraba evliliği oranlarının yüzde 22’ye ulaştığını hatırlatan Doç. Dr. Bakırcıoğlu, “Her çocuk anne ve babasının özelliklerini taşıyor. Anne ve babanın özellikleri kromozomlar üzerindeki genlerle çocuklara aktarılıyor. Bu genler çift. Aynı soydan gelen kişilerin gen özellikleri benziyor. Anne ve babada hastalığa yol açmayan ve taşıyıcı olarak sahip oldukları bozuk genin çocuğa geçmesiyle hastalıklı çocuk sahibi olma riski artıyor” dedi.
HEDEF SPERM ÜRETİMİ BOZAN GENLERİ BULMAK
Aslında genetik olarak hastalıkların kuşaklara aktarılmasında akraba evlilikleri büyük risk oluştursa da araştırma yapmak ve hastalıkların nedenleri hatta belki de tedavisini bulmak açısından bu aileler bilim adamlarına büyük imkan da sağlayabilir. Doç. Dr. Bakırcıoğlu, şunları söyledi:
Sperm testisde de yoksa sorun büyük
Toplumda genel olarak infertlite(kısırlık) görülme oranı yüzde 15. Bu çiftlerin yü zde 15’inde infertelitenin nedeni bilinmiyor. Geriye kalanların yarısı erkek, diğer yarısı da kadından kaynaklanıyor. Şu anda TESE’de (testisten biyopsiyle) sperm elde edilemeyen erkeklerde çocuk sahibi olmalarını sağlayacak bir yöntem bulunmuyor. Türkiye’de yasak olsa da yurtdışında sperm donasyonu yapılıyor. Kök hücre araştırmaları da sürüyor.
“Kısırlığa yol açan genler her iki ebeveynden gelebiliyor. Hangi kromozom üzerindeki, hangi genlerin sperm yapımından sorumlu olduklarını tanımaya çalışıyoruz. Halen Y kromozomu üzerinde bazı genlerin sperm yapımından sorumlu olduğunu ve bu genlerin kaybı durumunda erkekte üretim bozukluğuna bağlı azoospermi ortaya çıktığını biliyoruz. Hatta ‘Y kromozomu mikrodelesyon testi’ dediğimiz bu testi tüm üretim bozukluğu olan azoospermik erkeklere yaptırıyorum. Y kromozomu üzerinde bazı bölgelerdeki genler kritik öneme sahip, bu genlerin olmaması sperm bulamayacağımız anlamına geliyor. Dolayısıyla başka anne veya babadan gelen kromozomlar üzerinde de böyle kritik öneme sahip genler olabilir. Bu genlerin olmaması veya başkalaşım geçirmeleri, sperm üretim bozukluğunda önemli rol oynayabiliyor. Yeni genetik araştırma imkanlarının oluşmasıyla akraba evliliği sonrası birden fazla erkekte kısırlık problemi oluşan aileler bizim sperm üretiminden sorumlu genleri bulmamızda çok büyük önem taşıyor.“
Akraba evliliklerinde en sık rastlanan hastalıklar:
* Kan Hastalıkları,
* Göz, kulak, kalp ve şeker hastalıkları,
* Zekâ geriliği, fenilketonüri,
* Vücut yapısındaki bozukluklar.