Adlarını ışığa doğru zıplayan mantardan aldılar

Taklalarla sahneye çıkıyor, müthiş bir uyum içinde izleyenleri şaşırtıyorlardı. 36 yıl önce dansla ilgisi olmayan bir grup genç tarafından bir üniversite aktivitesi olarak kurulan Pilobolus şimdi dünyanın en tanınmış gruplarından. Modern dansta yeni bir janr yarattıkları söyleniyor. Grup ismini ışığa aşırı duyarlı bir mantar türünden alıyor. Pilobolus 5 Kasım Pazartesi akşamı Çırağan Sarayı’nda Yapı Kredi Worldcard’ın davetlisi olarak özel bir gösteri yapacak. Gösteriden önce grubun direktörü Itamar Kubovy’yle konuştuk.

OSCAR TÖRENİNDE FİLMLERİ DANSLARIYLA SEMBOLİZE ETMİŞLERDİ, 5 KASIM AKŞAMI İSTANBUL ÇIRAĞAN’DA DANS EDECEKLER

Pilobolus nasıl kuruldu?

- Bundan 36 yıl önce ABD’nin kuzeydoğusundaki küçük bir üniversite olan Darthmouth’ta kuruldu. Grubun ilk üyeleri dansçı değildi, dans eğitimi almamıştı. Bu kişiler ilginç buldukları için seçmeli olan dans dersini almaya karar vermişti. Çünkü o zamanlar Darthmouth sadece erkeklerin alındığı bir okuldu ve dans dersini genç bir kadın veriyordu! Biraz eğleniriz diye girmişler o derse anlayacağınız.

Peki gruba niye bir mantarın adını vermişler?

- Grubun kurucularından Jonathan Walken’ın babası görüntü ve ışık üstüne araştırmalar yapan bir bilim adamıydı. Pilobolus adlı mantar da onun ilgi odağıydı. Bu mantarın tepesinde ışığı tespit eden bir göz var. Bir anda gövdesini ışığa doğru zıplatıyor. Bu şekilde sporlarını yayıp ürüyor. Grup da mantarın bu sürprizli ve oyuncu karakterinden etkilenip ismini Pilobolus koydu.

Sürpriz ve mizah Pilobolus dansları için ne kadar önemli?

-Koreografilerin merkezinde bu var yani en önemli şey. Ama buradan Pilobolus dansları komiktir düşüncesine varmayın. Haşarılık grubun çıkış noktası. Zor ve ciddi konuları haşarı bir çocuğun anlatacağı gibi anlatıyorlar.

Bir Pilobolus dansçısı olmak için ne gerekli?

- Olağanüstü bir güç, denge, zeka ve espri anlayışı. Pilobolus dansçıları dünya üstünde fiziksel olarak en iyi eğitilmiş ve en güçlü dansçılardır. O yüzden Pilobolus’a girdiklerinde kendilerini adarlar, hayatlarında başka hiçbir şey olmaz.

Sürekli birbirlerini kaldırma ve dengede durmak zorundalar. Bunun için özel bir eğitim metodu mu var?

- Bizim repertuvarımızı hazırlama sürecimiz kolektiftir. Dansçılar ve koreograflar kendilerine ilginç gelen görüntüleri ve hikayeleri toplar, sonra doğaçlama olarak bunları hayata geçirmeye çalışırız. Dansçılarımızın kaslarını güçlendirmek için özel antrenmanlarımız yok. Ama bir insan iki arkadaşını her gün 3 saat boyunca kolları ve bacaklarıyla taşımak zorunda kalırsa ya da 4 saat tepetaklak sallanırsa birkaç ay içinde olağanüstü fiziksel kondisyonunuz olur. Pilobolus’a katılan dansçılar ilk aylarında yürüyemeyecek kadar yorulur, kasları ağrır. Biz onlara birinin yükünü kaldırmayla ilgili bir şeyler öğretiyoruz.

Danslarınızdan bazı görüntülere baktığımda bir kişinin 3 arkadaşını kaldırdığını görüyorum. Bunun püf noktası nedir?

- Püf noktası, hilesi yok. Aynen gördüğünüz gibi, bir kişi üç kişiyi gerçekten kaldırıyor.

Pilobolus’un ağaç ya da yıldız gibi bir şekli oluşturması ne kadar sürer?

- Pilobolus’un kağıt üstünde ilk kez karşılaştığı basit bir şekli vücutlarıyla oluşturması 3-4 saat civarında bir süre alır. Çünkü en doğru yöntemi bulana kadar deneme yanılma yaparsınız. Önce şeklin yuvarlak ve düz kenarlarını belirlersiniz, sonra vücudun. Kollar ve bacaklarla düz kenarları, kafa ve popoyla yuvarlak kısımları, aynı legoyla ev yapar gibi oluştururuz.

Son 35 yılda Pilobolus modern dansın ruhunda bir şeyler değiştirdi mi?

- Kesinlikle. Son 50 yılda dünya dansındaki en heyecan verici gelişme Pilobolus’un kurulması bence. Ki bu fikrimde yalnız değilim. New York Times’ın dans eleştirmeni Pilobolus’un modern dansta yeni janr yarattığını söylüyor. Aynı Balanchine ve Martha Graham’ın yaptığı gibi modern dansta bir mihenk taşı oldu bu grup. Çünkü hayalleri ve rüyaları gerçekleştirmek için görsel bir dil ve mantık yarattı. Ayrıca ahlaki bir slogan da var danslarında.

Ne gibi?

- Birbirinize dayandığınızda, destek olduğunuzda, çevrenizdekilerin yükünü hafiflettiğinizde muhteşem işler başarabilirsiniz diyor. Hayallerinizi gerçekleştirmek için size yardım edecek kişilere ihtiyacınız vardır diyor, tek başına yapamazsınız.

OSCAR TÖRENİNE NASIL HAZIRLANDILAR

Törenden bir ay önce aday olan filmlerin listesi elimize ulaştı. Hepsi için özel bir imaj hazırladık. Akademi üyelerine izlettik, onların beğendiklerini tören akşamı sunduk. Bizim repertuvarımızda 100’den fazla dans ve imaj var. Ve bunların çoğunluğu törende izlediğiniz gibi perde arkasında değil. O yüzden bu gölge oyunu tarzındaki danslar için ayrıca çalıştık.