Acı ama gerçek

Varlık Vergisi'nin alındığı dönemden farkımız kaldı mı?

CAHİT Kayra, 1917 doğumlu, Mülkiye mezunu... 1942'de Maliye Müfettişi olarak Varlık Vergisi'ni uygulayan ekip içinde yer aldı. Daha sonra Gelirler Genel Müdürlüğü dahil çeşitli görevlerde bulundu. Emekli olduktan sonra 1974'te CHP-MSP hükümetinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı oldu. 1980'den sonra birçok kitap yazdı.

'Salkım Hanım'ın Taneleri' kitabının yazarı Yılmaz Karakoyunlu'nun, mesleki anlamda üstadı sayılan Cahit Kayra, filmle ilgili tartışmalar üzerine 19.12.1999'da, Cumhuriyet'ten Leyla Tavşanoğlu'na şöyle diyor:

‘‘Azınlıklar zengindi, gönül rahatlığı ile daha fazla vergi verebilirlerdi. Ama vermedikleri için Varlık Vergisi geldi. Açık bir şey söylemek gerekiyorsa, Varlık Vergisi'nde açık bir ırkçılık vardır. Bir de o günün konjonktörünü düşünelim. Biz Maliye Teftiş Kurulu olarak ne ırkçıydık, ne aptaldık, ne de hırsızdık. Ama ne yazık ki, içimizde bir tek fire verdik. O verdiğimiz fire bu kampanyayı yöneten İstanbul Defterdarı Faik Ökte oldu. Ökte, Varlık Vergisi'nin toplanması sırasındaki emlak satışlarında bir Ermeni vatandaşın evini satın aldı. Bunu nasıl yaptığını anlamak mümkün değildi.

2. Dünya Savaşı nedeniyle pek çok kişi askere alınmıştı. 18 milyon nüfustan 1 milyon kişi üretimden çekilmiş, tüketici durumuna gelmişti. Sıtma, frengi, şeker hastalıklarına karşı ilaç bulunmuyordu. Haydarpaşa Lisesi'nde yatılı okuyan çocuklar sabun verilemediğinden bitlenmişti. Askeri okullardaki çocuklara kurtlu pirinçten yapılmış pilav veriliyordu. O sırada Almanlar, Yunanistan'a girdi, biz de 300 bin kişilik bir kuvveti Çatalca'ya çektik, bunun ne büyük facia olduğunu anlatamam. Bu koşullarda dönemin hükümeti finansman sağlamak durumundaydı. Bu vergiden 315 milyon lira, 'Mahsulat-ı Arziye' vergisinden 239 milyon lira, Hayvan Vergisi'nden 129 milyon lira tahsil ettik. Demek ki ikisinin toplamı Varlık Vergisi'nden çok daha fazlaydı. Bununla 5-10 bin kişiyi değil; milyonlarca insanı sıkıntıya soktuk. O zaman savaşa girmemek için bunlar gerekli görüldü. Burada yineliyorum; hiçbir neden ırkçı davranışı aklayamaz.’’

SONKU'NUN ERMENİ SEVGİLİSİ

'SALKIM Hanım'ın Taneleri'
romanı ve filmi tartışma konusu yapılırken... Türkiye'nin ticaretini elinde tutan küçük bir grubun karaborsadan kazandıkları parayı Büyük Kulüp, Moda Deniz Kulübü ve Büyükada'da kumar oynayarak yediklerini... toplumun büyük çoğunluğunun aç ve sefil yaşadığını... zengin Ermeni işadamı Parseğ Gevrekyan'ın, ünlü aktris Cahide Sonku ile yaşadığını... Türkler'in altı yıl askerlik yaptıklarını... sefil ve gariban halkın hakkını kimsenin savunmadığını, Vehbi Koç'un bile o dönem 60 bin lira vergi ödediğini... verem ve zatürreeden ölümlerin büyük artışlar gösterdiğini.... daha başka konuları öğrenmek istiyorsanız bu akşam Hulki Cevizoğlu'nu, Varlık Vergisi ve Salkım Hanım'ın Taneleri konulu programında dileriz ki izleriz.


Duydunuz mu, o kaçak cami selden gitti


MERSİN'deki sel, sorumsuz vatandaşlara ve sorumlu ama ilgisiz yöneticilere doğayla oynanmaması için bir ders verdi. Bir süre önce, Yenişehir Belediyesi'ne ait Menteş Mahallesi'nde doğal bir dere yatağı üzerinde ve çevre yolundaki bir köprünün hemen ağzına Emir Sultan isimli bir cami inşaatı başladılar. Bu yerin yapılaşmaya müsait olmadığını ve bu inşaata müsaade edilmemesini Yenişehir Belediyesi'nden defalarca talep ettik. Kulaklar sağır oldu, kimse dinlemedi. Hatta belediyeden bazı imar yetkilileri bu caminin temel atma töreninde hazır bulundu. Bizim dinletemediğimiz bu yapılaşmanın tehlikesini, son sel felaketi acı bir şekilde anlattı. Dileriz, kör gözleri bu felaketle açılmıştır.

Mehmet YAVUZ-MERSİN

Biliyor musunuz?


(Okurlarımızdan)

ÖZAL'ın bacanağı, İçişleri eski Bakanı ve Galatasaray Kulübü eski Başkanı Ali Tanrıyar'ın (83), boş bulunan Türkiye'nin en büyük kuruluşu TÜPRAŞ'ın Yönetim Kurulu üyeliğine atandığını; Özal döneminde de Ali Tanrıyar'ın PETKİM, oğlu Mustafa Tanrıyar'ın da İGSAŞ Yönetim Kurulu üyeliğinde bulunduklarını...

YILMAZ Karakoyunlu'nun 5.2.2001'de Sabah Gazetesi'ndeki köşesinde yaptığı bir çağrı ile ‘‘... Türk halkı bir kampanya başlatmalıdır; adını da 'TRT'mi geri istiyorum' koymalıdır. (...) Artık RTÜK de TRT'yi uyaracak veya cezalandıracak cesareti kazanmalıdır’’ dediğini...

GÜNÜN SÖZÜ


‘‘Komünist baykuşu ötmesin, ezanlar susmasın, bayrak inmesin diye kavga ederek Türkiye'yi paylaşmadığımız insanlarla 3 metrelik hücreleri paylaştık. Her solcu, her devrimci düşmanınız değil. Hepimizin dedeleri bu ülke için kan döktü. Kavga etmeden, konuşarak, tartışarak birbirimize yaklaşalım.’’

(Büyük Birlik Partisi Genel Başkanı Muhsin Yazıcıoğlu)


AÇIKLAMALAR


SİYASİ araştırma uzmanı Erhan Göksel'in açıklaması: Sayın İlhan Kesici'nin dünkü sözleri FIR hattını da, Yunanistan'la çözülecek sorunlar arasında gösteriyor. Sorunun, 12 Eylül'den sonra Evren tarafından çözüldüğünü bilmiyor mu? Ayrıca bir siyaset uzmanı olarak kendisine soruyorum; Türkiye'nin 110 milyar dolar dış, 90 milyar dolar üzerinde iç borcu var; peki bunlara ne diyecek Kesici...

MİLLET
Partisi Genel Sekreter Yardımcısı İsa Keleş'ten: Sayın Gökçek eski 'Yeniden Milli Mücadele'cidir, doğru. Yalnız bunların Büyük Doğucular'la hiç ilişkileri olmamıştır. Sayın Aykut Edibali, İslahatçı Demokrasi Partisi'nin devamı olan Millet Partisi'nin genel başkanıdır. Gökçek, 1977-78 yılları arasında 'Bayrak' Gazetesi'nin parlamento muhabirliğini yapmıştır. Sayın Gökçek'le ilgili geniş bilgi isterseniz verebiliriz.

ELEKTRONİK postadan gelen notlardan bazı bilgiler: ‘‘Melih Gökçek 1984-89'da Keçiören Belediye Başkanlığı yaptı, 1989-91'de SHÇEK Genel Müdürlüğü (çok olaylıdır) yaptı. 1991'de milletvekili seçildi. Milletvekiliyken 1994'te belediye başkanı oldu. (...) Mücadeleciler ile Akıncılar pek anlaşamazlar O yıllarda MTTB'nin ele geçirilmesi konusuna bu iki grup arasında çok büyük çekişmeler ve kavgalar yaşanmıştı. (...) Gaffar Yakın'ın (şimdi Fethullahçı olarak bilinen DSP Afyon Milletvekili) da eski bir 'Mücadeleci' olduğunu bilir misiniz? (...) Gökçek'e sorar mısınız; 20 milyon dolar tutarında yeni bir sayaç ihalesi açıyor. İhaleye Alfagazcılar'dan başka katılacak firma olacak mı?’’


MESAJ


SODEV'in koordinasyonluğunda 40'ın üzerinde sivil toplum örgütünün katılımıyla düzenlenen 'İnsan Hakları 2001' etkinlikleri 9-14 Aralık tarihleri arasında yapılacak. 'İnsan Hakları Gecesi' yarın akşam 19.00'da AKM Konser Salonu'nda... 'İnsan Hakları Bağlamında Ekonomik ve Sosyal Haklar' konulu panel ise Muammer Karaca Tiyatrosu'nda pazartesi 15.00'te; Etkinlikler hakkında ayrıntılı bilgi: 0532- 277 74 38.

KASIMPAŞA,
Zincirlikuyu Caddesi'ndeki 35 işyeri sahibinden: Beyoğlu Belediyesi, caddemizi trafiğe kapatmıştır. Ekonomik kriz içinde ayakta kalmaya çalışan bizler siftah yapamaz olduk. Durumu belediyeye bildirmemize rağmen esnafın halinden anlayan çıkmadı. Valilik'ten yolumuzun yeniden açılmasını istiyoruz.

MALTEPE Belediyesi'nin Marmara Koleji'nde pazar günü 13.30'daki Şiir Günü'ne, kendisi de bir şair olan belediye başkan vekili Sinan Gedik'le birlikte Ali Gültekin, Ahmet Selçuk İlkan ve Bekir Sıtkı Erdoğan katılacaklar. (0216-441 35 74)

Yazarın Tüm Yazıları