ABD’ye kötü haber: İran’da nükleer silah yok

Bu cümle önceki gün Viyana’da Uluslarası Atom Enerjisi Ajansı’nın (UAEA) üç yetkilisi tarafından bizden birine söyleniyor:

‘Nükleer silah üretimi için İran’da gerekli teknik altyapı var, bilgi var, ancak şu anda donmuş bulunuyor, İran’ın nükleer silah üretmesi için, en az üç-dört yıla ihtiyacı var.’

Söyleyen Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın yetkilisi. Kime söyleniyor?.. Avrupa Konseyi’nin bu alanda görev verdiği raportörü CHP Gaziantep Milletvekili Abdülkadir Ateş’e, Konsey’in Siyasal İşler Komisyon Başkanına.

VİYANA BULUŞMASI

Amerika şimdi de, İran’a takıyor. Tıpkı Irak’a yönelttiği gibi, İran’ın nükleer silah ürettiği iddiasını ortaya atıyor. Irak’ta olduğu gibi, teknik inceleme için, devreye Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı giriyor.

ABD-İran kapışması sürerken, Rusya kendine göre yorum getirir ve İran yanında yer alırken, soruna Avrupa Konseyi de, el atıyor. Bir raportör belirliyor. O raportör Abdülkadir Ateş.

Ateş önceki gün Viyana’da UAEA’nın üç yetkilisiyle bir araya geliyor. Yaklaşık üç saat süren görüşme, UAEA’nın İran’daki sürdürdüğü incelemelerle ilgili. Bugün için olay belki henüz olgun değil, ancak ABD ısrar eder ve gerilim daha da tırmanırsa, Viyana’da söylenen sözler, dünya kamu oyunu aydınlatacak türde.

URANYUMA GÖZLEM

Uluslarası bir anlaşma var. Nükleer Silahlardan Arınma Anlaşması. Bunu 180 ülke imzalıyor. İsrail, Pakistan, Hindistan ve Kuzey Kore katılmıyor. İran’ın anlaşmada imzası var.

Anlaşmayı UAEA uyguluyor, yani ülkelerin nükleer enerjiyi barış amaçlı mı kullanıyor, yoksa silah üretimine geçiyor mu, sorusunu denetliyor. Bunun için de, İran’ın nükleer enerji ürettiği tesislere kameralar yerleştiriyor. Başka araçlarla denetimini yoğunlaştırıyor. Kamera ve araçlar o tesislerde şu anda kayıt yapmakla meşgul!.. Kısaca, İran’daki nükleer tesisler son bir kaç aydır UAEA’nın deneteminde. Yetkili şunu söylüyor:

‘Uranyum zenginleştirilmesini gözlem altında tutuyoruz. İran’ın bizim denetimimize açtığı yerler dışında, başka tesisleri var mı, araştırıyoruz. Ancak, şu ana kadar nükleer silah üretimine ilişkin bir bulguya rastlamadık.’

Kameralar sürekli film çekiyor, teknik araçlar projektör gibi sürekli tarama halinde, şu anda bile!.. UAEA’nın bugün vardığı sonuç bu!.. Amerika için kötü haber!..

İHBAR İRAN KARŞITLARINDAN

Ajansın yetkilileri ilginç bir ayrıntıyı dile getiriyor. Aslında, İran’daki denetim Amerika’nın iddiasıyla başlamıyor.

Yirmi ay kadar önce, İran’daki rejim karşıtları ki, bunların önemli bölümü Avrupa’da yaşıyor, Viyana’ya başvurarak, ‘İran’ın nükleer silah ürettiğini’ ihbar ediyor. Ajans bu ihbarı dikkate alarak, İran’a teknik ekip gönderiyor. Ekipten gelen raporlar, ihbarı yalanlıyor.

Gerçi, nükleer silah üretimi için İran’da altyapı var, ama henüz silah yok. Buna karşılık, nükleer programları hayli güçlü.

Dün Ateş’le konuşurken, vurguladığı bir nokta var:

‘Savaş ya da bir başka gerilimi önlemek açısından, diplomatik girişimler şart. Bu girişimler içinde, ABD’nin de yer alması gerek. Nükleer Anlaşma’nın ve Atom Enerjisi Ajansı’nın yaptırımı yok. Oysa, anlaşmayı ihlal edenlere karşı, yaptırım gerek.’

Anılan anlaşma beş yılda bir gözden geçiriliyor. Mayıs’te yeniden ele alınıyor. Belki Mayıs’ta bu boşluk giderilebilir, Amerika razı gelmese bile!..