ABD dinledi Fransa karıştı
Güncelleme Tarihi:
WikiLeaks sızıntı sitesinin yayınladığı belgeler, Amerikan Ulusal Güvenlik Ajansı’nın (NSA) 2006-2012 yılları arasındaki Fransa’nın üç cumhurbaşkanını dinlediğini ortaya koydu. Fransa, “Kabul edilemez” diye tepki gösterip ABD’nin Paris Büyükelçisi’ni Dışişleri’ne çağırdı. Yayınlanan beş belgede Türkiye’nin adı bir kez geçiyor.
WIKILEAKS internet sitesinin sızdırdığı belgeler Amerikan Ulusal Güvenlik Ajansı’nın (NSA) 2006-2012 döneminde Fransız cumhurbaşkanlarını dinlediğini ortaya çıkardı. İlk etapta sızan beş belgede dönemin cumhurbaşkanları Jacques Chirac ve Nicolas Sarkozy ile mevcut Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande’ın yaptığı görüşmelerden yola çıkılarak yapılan değerlendirmeler yer alıyor. Mart 2010 tarihli bir belgede Sarkozy’nin birkaç gün sonra ABD’ye yapacağı ziyaret kapsamında ele alınacak konular arasında Türkiye’nin sadece adı geçiyor.
Hollande, belgelerin sızmasının ardından istihbarat birimlerinin üst düzey yetkililerinden ve bakanlardan oluşan Savunma Konseyi topladı. Fransa Senatosu Başkanı Gerard Larcher ve Fransa Ulusal Meclisi Başkanı Claude Bartolone başkanlığındaki parlamenter heyetini de toplantıya çağırdı. Parlamenterlerle yapılan toplantıya Başbakan Manuel Valls’ın yanı sıra içişleri, adalet, dışişleri ve savunma bakanları da katıldı.
BÜYÜK ELÇİ ÇAĞRILDI
Elysee Sarayı’ndan yapılan açıklamada cumhurbaşkanlarının dinlenmesi “kabul edilemez” olarak nitelendi. Açıklamada, ABD tarafından dinleme konusunda 2013’te verilen sözler hatırlatılarak “ABD makamları tarafından taahhütlerde bulunuldu, bunlar hatırlanmalı ve tam olarak saygı gösterilmeli” denildi. Fransa, ABD’nin Paris Büyükelçisi Jane Hartley’i de tepki olarak Dışişleri Bakanlığı’na çağırarak olaydan duyduğu rahatsızlığı dile getirdi. Fransa’nın Ulusal İstihbarat Koordinatörü Didier Le Bret’yi de önümüzdeki günlerde son gelişmeleri masaya yatırmak üzere Washington’a göndereceği açıklandı.
NSA’nın Fransa’yı çeşitli düzeylerde dinlediği 2012’den bu yana biliniyor ve 2013’ten bu yana ABD’yle yapılan temaslarda konu sık sık dile getiriliyordu. WikiLeaks tarafından ele geçirilen NSA belgelerinde en yakın tarih Cumhurbaşkanı Hollande’ın Elysee’ye çıktığı 15 Mayıs 2012’den 3 gün sonraya ait.
OBAMA: ARTIK DİNLEMİYORUZ
Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, ABD ile ortaya çıkan son “telek kulak” kriziyle ilgili, Başkan Barack Obama ile telefonda görüştü. Elysee Sarayı’ndan yapılan yazılı açıklamaya göre, 15 dakikalık görüşmede, iki müttefik ülke arasındaki istihbarat ilkeleri konusu ele alındı. Görüşmede Başkan Obama, ülkesinin, müttefikler arasında casusluk faaliyetlerine son verilmesi konusundaki 2013 ve 2014 yıllarındaki kararlı taahhütlerine, hiçbir kuşkuya yer bırakmaksızın bağlı kaldığını tekrarladı. Obama’nın, müttefikler arasında “kabul edilemez” bulduğu telefon dinlemelerinin geçmişte kaldığı konusunda Hollande’a güvence verdiği bildirildi.
TÜRKİYE’NİN SADECE ADI GEÇİYOR
WikiLeaks tarafından sızdırılan beş belgeden birinde Türkiye’nin sadece adı geçiyor. 2010’da Fransa Cumhurbaşkanı’nın ABD’ye yapacağı ziyaretle ilgili olarak dönemin Fransa’nın Washington Büyükelçisi Pierre Vimont ile Sarkozy’nin danışmanı Jean David Levitte arasındaki görüşmeye dayanan belgede iki liderin İran, Ortadoğu barış süreci, Afganistan, Pakistan, Yemen, Somali, Sahel, Rusya, Çin, iklim değişikliği ve mali krizin yanı sıra Türkiye konularını ele alacağı belirtiliyor. Ancak detay yer almıyor.
HOLLANDE: MERKEL ŞOV YAPTI
* Belgeleri haber yapan Alman Bild Gazetesi’ne göre Hollande, 2012’de ilk kez görüştüğü Merkel’den pek hoşlanmamış, görüşmeyi ‘bir şova’ benzetmiş. Merkel’in Yunanistan’ın borç krizinin çözülmesiyle ilgili çabalarından umutlu olmayan Hollande, gizlice Alman SPD lideri Sigmar Gabriel’i Paris’e davet etmiş.
* 2011 tarihli bir belgede Sarkozy’nin İsrail-Filistin barışı konusunda ABD’yi dışarıda bırakan ya da ültimatom veren opsiyonlar üzerinde durduğu, 2008 tarihli bir belgede de Sarkozy’nin kendisini küresel mali krizi çözebilecek tek adam olarak gördüğü bilgisi bulunuyor.
BÜYÜKELÇİLİKTEN DİNLENİYOR İDDİASI
WikiLeaks belgelerini yayımlayan Liberation gazetesi, ABD’nin Paris Büyükelçiliği’nin en üst katında bir dinleme merkezi kurulduğunu ve özel bir iletişim ağı üzerinden etraftaki kurumları dinlediğini öne sürdü. Paris’teki ABD Büyükelçiliği, Elysee Sarayı’nın yanı sıra içişleri, dışişleri, savunma ve adalet bakanlıklarıyla Fransa Ulusal Meclisi’ne yakın mesafede bulunuyor.