KAPÄ°TALÄ°ZM DE BU KADAR OLUR YANÄ°!!Merhabalar x :-)) Öğlen oniki gibi baÅŸlıyorum Hürriyet için çalışmaya... Öncesinde baÅŸladığımda kimi gazeteler güncellenmemiÅŸ oluyor çünkü. Bizlerin en uyanık olduÄŸu sabah saatlerinde Amerikalıların bir taraflarında pireler uçuÅŸuyor ve Amerikan kargaları da henüz kahvaltı etmemiÅŸ oluyor malum... Neyse, lafı fazla uzatmayayım, en önce Washingtonpost açıldı. ManÅŸet haber hayatımı kaydırdı vallahi... Okudukça gözlerim yerinden uÄŸradı; zira Internet'e baÄŸlan, parayı kazan bi durum var ve ben bugüne kadar duymamışım bile!! Åžimdiiii... Sardı mı beni bir çeliÅŸki... Bunu kısaca es geçip gazetelerin manÅŸet haberlerinin baÅŸlıklarını ve haberlerin önemli (olduÄŸunu sandığım) bir-iki ayrıntısını mı yazsam, yoksa uzun uzun bu haberi ve haberle ilgili araÅŸtırmalarımı mı anlatsam?.. (Gayet tabii uzun ve derin araÅŸtırmalar yaptım. Ve itiraf edeyim ki bunda sadece haberin kendisi deÄŸil, köpeÄŸimi gezmeye çıkardığımda posta kutusunda bulduÄŸum Internet telefonumun faturasında yazan meblaÄŸ da etken oldu.) Tamam tamam... Bu iÅŸi anlatıyorum... Bizde okuyucu memnuniyeti birinci sırada! (Ä°ÅŸime son verseler de, ÅŸimdi baÅŸka bir alanda para kazanma umudum var nasılsa. Artık reklam izleyip para kazanabilirim.) Efendim... Yazının baÅŸlığı: "Klikleri Ä°ÅŸleten Bir Pazarlama Piramidi: Firmalar Web Kullanıcılarına Göz Kirası Ödüyorlar"!!! Yazı, yukarıda da söylediÄŸim gibi manÅŸette. Washington Post'un kadrolu yazarları Ariana Eunjung Cha ile Leslie Walker birlikte araÅŸtırmış, hazırlamış ve yazmışlar haberi. Ron Streeter adlı bir vatandaÅŸları (yazarların vatandaÅŸları yani) Nisan ayında bir firmaya rastgelmiÅŸ Internette. Adı AllAdvantage. Bize üye olun, baÅŸkalarını da üye yapın, para kazanın filan diye. Ron'un da aklı yatmış, üye olmuÅŸ. KardeÅŸini ve birkaç arkadaşını da üye yapmış... Bunların bilgisayarlarına bir software göndermiÅŸ firma, tüm bu üye olan arkadaÅŸlar da yüklemiÅŸ. Yükleyince, ekranın altında özel bir bar ortaya çıkmış ve insanlar Internet'e baÄŸlı kaldıkları sürece buradan reklam yayını yapılmış AllAdvantage firması tarafından. Ron arkadaÅŸ Internete baÄŸlı olduÄŸu her saat için kendisine 50 cent (260000 TL) ve önerdiÄŸi kiÅŸilerin baÄŸlı olduÄŸu her saat için bir 50 cent daha yaza yaza kısa sürede ilk "aylık" çeki kendisine ulaÅŸmış. Toplam 2000 küsur Dolar. (Çek ve ayrıntıları da bizzat yazının sonunda yer alıyor.) Internet Reklamları Bürosunun BaÅŸkanı Rich LeFurgy (adamın adına bakar mısınız!) de bu firmanın kurucu ortaklarındanmış. DemiÅŸ ki "Televizyon reklamlarının da izlenirliÄŸini saptamak mümkün olsaydı, reklamverenler izleyiciye memnuniyetle ödeme yapabilirdi, ama Internet olayına kadar bu mümkün deÄŸildi". Ve de eklemiÅŸ "Artık geleneksel 'medya ve alıcısı' modeli deÄŸiÅŸiyor." E, haklı adam. Artık insanlar günlerinin önemli bir kısmını Internet baÄŸlantısıyla geçirir oldular. Bu Amerikalı aklıevveller de düşünüp taşınmış ve bu insanlara nasıl en çok reklam izlettirebiliriz deyip bu yöntemi icat etmiÅŸler... Bu iÅŸin öncüsü olan California'da yerleÅŸik AllAdvantage firması ÅŸimdilik 250 çalışanı olan ve 33 Milyon Dolar sermayeli bir ÅŸirket. Åžu anda sadece ABD, Kanada ve Ingiltere'deki kullanıcılara reklam barı döşeyebiliyorlar ama diÄŸer ülkelerden de üye kaydetmeye baÅŸlamışlar bile, çünkü sırayla her ülkeye sirayet edeceklermiÅŸ. EÄŸer bu ülkede yaÅŸayan eÅŸiniz dostunuz varsa onları kendi referansınızla üye kaydettirip hemen para kazanmaya baÅŸlayabilirsiniz. Ödemeler piramit modeli... Ãœye kendi Internet'e baÄŸlı kalıp bilgisayar başında aktif kaldıkça da, kendi referans olduÄŸu üyeler Internet'te kaldıkça da kazanıyor... Reklamverenin en büyük avantajı, cazip bulunan ürünün bir "klik"le satınalınabilir olmasından da kaynaklanıyor kuÅŸkusuz. Televizyon reklamını izlerken, en beÄŸendiÄŸiniz bir ürünle bile karşılaÅŸsanız ona eriÅŸmek için araya belli bir zaman giriyor. Ama Internet'te, cazip bulduÄŸunuz birÅŸeyi bir "klik"le satınalabiliyorsunuz... (Ä°ÅŸte size itiraf: Ben bunu çok sık yapıyorum!) Yazıda, reklamverenlerin mecra olarak Interneti tercih etmelerinin ve bu alana her geçen gün daha da fazla kayılmasının nedeni olarak da bu gösteriliyor. 16 yaşındaki Joshua Dowden'ın üye olması için babasından onay alması gerekmiÅŸ. Baba da California Universitesi'nde Felsefe Profesörü... "Önce karşı çıktım ama ne olduÄŸunu öğrenince, bir ÅŸekilde baÅŸtan çıktım. Åžimdi bunun oÄŸlum için öğretici bir deneyim olduÄŸunu düşünüyorum" demiÅŸ. Ä°ÄŸrenç kapitalizm dışında ne öğretiyor AllahaÅŸkına? Bi' de Felsefe Profesörü olucak. Yazıklar olsun! Olayı destekleyenler olduÄŸu kadar şüpheyle karşılayanlar da varmış. Mesela Virginia Ãœniversitesi öğrencilerinden Mike Jones: "Ä°nsanların reklamdan etkilenip birÅŸey aldıklarını hiç görmedim." demiÅŸ. DiÄŸer şüphe ile bakanların da bakış açıları aynı: Bu, reklamveren için yeterince etkin ve güvenilir bir mecra mı?.. Neden derseniz, ÅŸimdiden gözü bu reklamlardan korumak üzere bunların üzerini kapatan ÅŸerit programları üretilmeye baÅŸlanmış bile. BirbaÅŸka üçkağıt da, siz bilgisayar başında deÄŸilken bilgisayarın aktif olduÄŸu izlenimi yaratacak "mouse hareketlendirme" programları. Bunlar da elaltından üretilip pazarlanmaya baÅŸlamış bile. MIT'de programcılık konusunda araÅŸtırmacı olarak da çalışan bir öğretim görevlisi, Phillip Greenspun "Öğrencilerimin hepsi bu reklam barını bertaraf edecek bir program yazabilirler. Yazamayana F veririm hatta" demiÅŸ... Bu şüphe edenler Internet kullanıcısının alacağı paradan endiÅŸe duyuyor deÄŸiller farkındaysanız. Tek endiÅŸeleri bu mecranın reklamveren açısından efektif olup olmadığı konusunda. Hayret birÅŸey! Kapitalizm bunların ciÄŸerine iÅŸlemiÅŸ. The New York Times'ın ve San Francisco Chronicle'ın manÅŸetlerinde aynı haber vardı: AteÅŸli silah üreticilerine karşı kendilerini yerleÅŸim bölgelerinden uzakta üretim yapmaya zorlamak üzere devletin yetkili organları tarafından açılacak dava... New York Post'ta TV yapımcısı Rosie O'Donnell'ın Mayor Giuliani'yi evsizleri suistimal eder nitelikte politika yapmakla suçlaması baÅŸ sıradaydı... San Francisco Examiner'da bir kadının kimliÄŸi belirsiz bir ÅŸahıs tarafından trenin önüne itilip raylar arasında uzanmayı baÅŸararak saÄŸ kaldığı haberi... Ä°ngiliz gazetelerinden Independent'ta "Ruslar YumuÅŸuyor" baÅŸlıklı Çeçenistan haberi... The Guardian'da "Hastalık Hastalarının Ruyaları Gerçek Oldu" baÅŸlıklı 'kendi kendine teÅŸhis koymayı ve gerekirse ambulans çağırmayı mümkün kılan' bir Internet Sitesi tanıtımı haberi... Bunları mı yazsaydım uzun uzun?.. Tabii ki hayır... (Bir tek The Times'ın manÅŸet haberi çok ilginçti: Thatcher Avrupa BirliÄŸi Ordusu'na ÅŸiddetle karşı çıkmış... Ama bunun yankıları daha çok sürer ve çok ısrar ederseniz de bundan sonraki geliÅŸmeleri yazarım elbette...) Siz ÅŸimdi bir an önce alladvantage.com'a bir bakmak istiyorsunuzdur. Hiç mani olmiyım... Kalkıcaktım zaten; telefon paralarını yatırmam gerekiyor... Yürüyerek gidip gelirim hem... UyuÅŸtu yine bacaklarım. Yarın görüşürüz x :* Ece S. - 9 Aralık 1999, PerÅŸembe Â