2007 yılının vergi iadeleri güme gidiyor

Öneri IMF’den gelince, kafalar karışıyor.

Nedenine gelince, öteden beri IMF’nin istekleri hep; vergileri artırın, yeni vergi getirin, zam yapın, ücretlilerin vergi oranlarını düşürmeyin, emeklilerden de vergi alın türünden sevimsiz istekler oldu.

500 MİLYON YTL TASARRUF

Vergi iadesi yerine, ücretlilere daha iyi bir vergi avantajı getirilmesini kimse beklemesin.

Emekliler vergi iadesi kaldırılınca, Hazine lehine yaklaşık 400 milyon YTL avantaj sağlandı.

Ücretlilere vergi iadesinin kaldırılmasında da aynı arayış var. Ücretlilere;

- 2006 yılında 2 milyar 469 milyon YTL vergi iadesi yapıldı.

- 2007 yılında ise 2 milyar 903 milyon YTL vergi iadesi yapılması öngörülüyor.

Vergi iadesi kalkmasaydı, ücretlilere 2008 yılında yaklaşık 3.5 milyar YTL vergi iadesi yapılacaktı. Şimdi, sayısı 10.5 milyon kişi civarında olan ücretliler için getirilecek "en az geçim indirimi" nedeniyle, gelir vergisinde ortaya çıkacak kayıp 3 milyar YTL civarında kurgulanacak. Sonuçta, bu düzenleme nedeniyle Maliye’nin yaklaşık 500 milyon YTL tasarrufu olacak.

İşte, IMF’nin önerisinin nedeni bu 500 milyon YTL!..

Vergi iadesinin kaldırılması senaryosu ile ilgili kişisel görüş ve tahminimiz bu...

2007 İADELERİNİN DURUMU

Bu arada ücretlilere, 2007 yılı içinde "en az geçim indirimi" ya da başka bir indirim uygulanmayacak. Uygulama 2008 yılından itibaren başlayacak.

2007’de ödenecek vergi iadesi ise 2006 yılının fişleriyle ilgili. Bu durumda, 2007 yılı vergi iadeleri güme gidiyor. 2007’de en az geçim indirimi de uygulanmıyor.

ASGARİ ÜCRETİN YARISI ZOR

En az geçim indirimi tutarının, "asgari ücretin brüt tutarının yarısı" kadar olacağı açıklamasına gelince, bu kesinleşmiş değil. Ayrıca, asgari ücretlilerin yeni sistemden avantajlı çıkmaları da kesin değil. En az geçim indiriminin, aylık 220 YTL’nin üzerinde belirlenmesi halinde avantajlı olabilirler. Asgari ücretin yarısı esas alınarak hesaplama yapıldığında, yaklaşık 5 milyar YTL’lik bir vergi azalması ortaya çıkar.

Eş ve çocukları da dahil edersek, bu tutar yaklaşık 6 milyar YTL olur. 2007’de vergi iadesi nedeniyle ödenen 3 milyar YTL tutarın, vergi iadesi kaldırılınca 2008’de 6 milyar YTL olması, mümkün değil. IMF buna kesinlikle karşı çıkar.

Özetle, asgari ücretin brüt tutarı olan 531 YTL’nin yarısı olan 265.5 YTL’nin, vergi dışı bırakılması, 3 milyar YTL’lik ilave gelir kaybı nedeniyle, mümkün değil...

Kazı-kazan çözüm olabilir

VERGİ iadesinin kaldırılması, fatura ve fiş alınmasını olumsuz yönde etkileyecek. Belge almaya yönelik vergi bilincini zayıflatacak. Kayıt dışılık artacak. Vergi avantajı, işverenin işine yarayacak. Vergi iade zarflarındaki bilgiden hareketle, konut kiralarının denetimi zayıflayacak.

Bu aşamada, pratik bir çözüm, Çin’de uygulanan "kazı-kazan" yöntemi olabilir.

Halkımız toto, loto, kazı-kazan gibi olaylara çok meraklı.

Çin’de olduğu gibi fiş ve faturalarda, "kazı-kazan" kutucuğu olsa. Çok kişi "Ya çıkarsa" diyerek, fiş ya da fatura isteyebilir. Bu da alış-verişlere belge isteme alışkanlığını artırırır.

Müşteri, fiş ya da faturadaki kutucuğu kazıyacak; 10 YTL 100 YTL ya da 1.000 YTL hatta bazen de 10 bin YTL kazanacak. Kutucuğu kazıdığında, para çıkmamışsa "Türk Maliyesine katkınızdan dolayı, teşekkürler" yazısını okuyacak. Bu kadar basit...

Hiç değilse, bir "pilot bölge" seçilip bu uygulamayı denemekte yarar var.