2004 yılı kamu kesimi hedefleri

Bu aşamada, bu hedeflerin tutturulup tutturulamayacağını tartışmak anlamsızdır. Her şey 2004 yılı içinde uygulamaya konulacak politikaların sonucu olarak ortaya çıkacaktır.

2002 yılı başında belirlenen milli gelirin yüzde 6.5'i kadar kamu kesiminde faiz dışı fazla verme hedefi korunuyor. Geçen yıllara göre ufak bir değişiklik var. Hedefleme bazında, devlet bütçesi, milli gelire oranı olarak, 2004 yılında daha az faiz dışı fazla verirken, mahalli idareler ve Kamu İktisadi Teşebbüsleri'nin (KİT) toplam faiz dışı fazlaya olan katkılarının artırılması hedefleniyor.

ESNEKLİK

Bu stratejinin gerçekçi olup olmadığı tartışmalıdır. Gelecek yıl mahalli idareler seçimleri yapılacaktır. Belediyeler bu yıldan başlayarak harcamalarını artırdılar. Gelecek yılın ilk dört ayında artan harcamalar daha da artacaktır. Dolayısıyla, mahalli idarelerden toplam faiz dışı fazla hedefine bu yıl da, gelecek yıl da bir katkı beklemek çok gerçekçi değildir. Aksine, bu yıl faiz dışı fazla hedefinin tutmamasının en büyük nedeni mahalli idarelerin artan harcamaları olacaktır.

KİT'lerden faiz dışı fazla hedefine bir katkı beklemek için KİT'lerin ürünlerine zam yapması gerekmektedir. Birçok önemli KİT, elektrik sektörü başta olmak üzere, ürünlerine 2003 yılında zam yapmamıştır. Ama, maliyetleri artmıştır. Dolayısıyla, önemli KİT'ler zarar üretmektedirler. KİT'lerden beklenen katkının gelmesi üretimde verimlilik artışıyla olabilir. Ürünlerine zam yaparak KİT'lerin gelirlerini artırma çabası enflasyon hedefiyle çatışacak bir strateji olacaktır.

Kamu kesiminde 2004 yılı hedeflerini tutturmak için kağıt üzerinde mahalli idarelere ve KİT'lere yüklenmenin nedeni bütçede esnekliğin yok olmasından kaynaklanmaktadır. Gelinen noktada, ciddi bir siyasi bedel ödemeden bütçede harcamaları kısa dönemde kesecek ya da gelirleri artıracak bir kalem kalmamıştır. Bütçenin 2004 yılında milli gelirin ancak yüzde 4.6'sı kadar bir faiz dışı fazla vermesi hedeflenmektedir. Bir çok açıdan, bu hedef dahi iddialıdır.

Bütçe açığının milli gelire oranı 2004 yılında yüzde 13.7 olarak hedeflenmektedir. Göreli olarak, bütçe açığında önemli bir iyileşme öngörülmemektedir. Bu da bütçede bir esnekliğin kalmadığına işaret etmektedir. Dolayısıyla, kamu finansmanının kısa dönemde iyileşmesi ve ekonomik istikrarın tesisi açısından, büyük özelleştirmelerin önemi artık çok daha fazla artmıştır.

Bütçe açığında bu yıla göre ciddi bir iyileşme yapılamazken, faiz dışı bütçe harcamalarında milli gelirin 7'sine yakın bir tasarruf söz konusudur. Ayrıntılarını bilmesek de, tasarrufun büyük bir kısmının, bu aşamada çok gerçekçi olmayan önlemlerle, sosyal güvenlik harcamalarındaki tasarruf öngörüsünden kaynaklandığı anlaşılmaktadır.

BORÇ DİNAMİĞİ

2004 yılı kamu maliyesi açısından geçmiş yıllardan çok daha zor bir yıl olacaktır. Büyük bir olasılıkla, son iki yıldır hedefin altında kalan kamu sektöründeki faiz dışı fazla gelecek yıl da hedefin altında kalacaktır. Fakat, faiz dışı fazla hedefinin tutmamasına rağmen, faizlerin düşmesi ve kurların düşük düzeyde istikrar kazanmış gibi görünmesi borç dinamiklerini bu aşamada kaygı verici olmaktan uzaklaştırmaktadır.

Kamu kesimi dışı hedeflerin irdelenmesine gelecek yazıda devam edeceğim.