1968'de büyük ikramiyeyi Ä°smet PaÅŸa kazandı

Güncelleme Tarihi:

1968de büyük ikramiyeyi İsmet Paşa kazandı
Oluşturulma Tarihi: Aralık 24, 2001 00:00

Ä°smet Ä°nönü'nün kiÅŸisel notları, kitap olarak yayınlandı. 100 defter dolusu notlar Ä°smet PaÅŸa'nın 1968'de Milli Piyango'nun büyük ikramiyesi olan 50 bin lira kazandığını ortaya çıkardı.Åževket Süreyya Aydemir tarafından, Türk siyaset tarihinin ‘‘İkinci Adam’’ı olarak nitelendirilen Ä°smet Ä°nönü'nün, bütün bir Cumhuriyet tarihine ışık tutacak notları nihayet kitap haline geldi. Yard. Doç. Dr. Ahmet Demirel tarafından yayıma hazırlanan 100 defter dolusu notta, Ä°smet PaÅŸa'nın ruhsal dünyasını bulmak da mümkün. Şüphesiz bunlardan en ilginci, onca yıl CumhurbaÅŸkanlığı, parti liderliÄŸi, milletvekilliÄŸi ve senatörlük yapmış bir insanın, geçim sıkıntısı dolayısıyla sürekli Milli Piyango alması ve 1968 yılında da büyük ikramiyeyi kazanması... Kitabı hazırlayan Ahmet Demirel Hiçbir sansür yokÄ°smet Ä°nönü'nün muhtelif defterlere yazdığı günlükleri, ‘‘İsmet Ä°nönü - Defterler Alıntılar’’ baÅŸlığıyla yayıma hazırlayan Yard. Doç. Dr. Ahmet Demirel, Marmara Ãœniversitesi Uluslararası Ä°liÅŸkiler ve Siyaset Bölümü öğretim üyesi. ‘‘Birinci Meclis'te Muhalefet,’’ ‘‘Ali Şükrü Bey'in Tan Gazetesi’’ gibi siyasi tarihimizi yakından ilgilendiren iki ayrı çalışması daha bulunan Demirel, günlüklerle ilgili sorularımızı cevaplandırdı.Ä°smet PaÅŸa'nın notlarının bulunduÄŸu kaç defter geçti elinizden?- Her yıl için en az iki tane olmak üzere toplam yüzden fazla defter vardı. Küçük ajandalara benzeyen bu defterlerin her sayfasında matbu tarihler bulunuyor. Bunların yanı sıra iláve defterler de var. Bunlar daha çok 1950'li ve 1970'li yıllara iliÅŸkin ve daha ayrıntılı.Bu kadar defteri okuyup notlandırmak hayli zaman almış olsa gerek?- AÅŸağı yukarı iki yıl sürdü. Bu zamanın büyük bölümü okuyup bilgisayara aktarmakla geçti. Notlandırma çalışmaları da bir üç ayımı aldı. Çalışırken sizi eÄŸlendiren ayrıntılar oldu mu hiç?- Olmaz olur mu, mesela PaÅŸa, bir gece yataktan düşmüş. ‘‘Dün gece bir kaza oldu, yataktan düştüm’’ diye yazmış ertesi gün.Ailesinin veya Ä°nönü Vakfı'nın yayımlanan metinler konusunda herhangi bir müdahalesi oldu mu?- Ä°nönü Ailesi ve Ä°nönü Vakfı, hiç bir müdahalede bulunmadı. En ufak bir sansür yok.Atatürk'le ilgili duyguları nasıl bir seyir takip ediyor?- Atatürk'e her zaman sonuna kadar baÄŸlı. Bu baÄŸlılık günlükteki notlara da yansımış: ‘‘Göz göze geldik. Sonra bana küskün müsün, diye sordu. Hayır, dedim.’’Bülent Ecevit'le ilgili ifadeler de dikkat çekici ölçüde sıcak....- Ecevit'i çok seviyor. 12 Mart'tan sonra araları açılıyor ama onun hakkında hiçbir kötü sıfat kullanmıyor. Aileden biri gibi Ecevit.NOTLARDAN.SEÇMELER1922 3 Temmuz PazartesiBaÅŸkumandan. Düşmana teveccüh ileriye hareket yapıldığı halde, tahsisatın doÄŸru yapıldığı hakkında telgraf teferruatı icraiyenin istizahı. AkÅŸam tenis. Mösyö Laport bana raket ve top göndermiÅŸ.13 AÄŸustos Pazar13/14 Fevzi PaÅŸa geldi. Halide Hanım, kumandanları birbirine düşürüyormuÅŸ.1929 23 Åžubat CumartesiGündüz, akÅŸama doÄŸru, evinde yatak odasında Gazi ile dahili durumu gözden geçirdik. Aleyhimizde çalışma var; gizli; teÅŸkilat belli deÄŸil. Orduyu korumak lazım. Çaresi ‘‘Takrir-i Sükûn’’ kanununu yenilemek. Kendisini, bu kararından, yeni bir mücadeleyi açıkça göze almasından, hararetle tebrik ettim. ÅžaÅŸkın bir halde memnun.1938 Atatürk'ün hastalığı AÄŸustostan itibaren ağır istikamet aldı. Bundan sonra Atatürk'ün bana karşı muamelesinde ÅŸu noktalar karakteristiktir: Ä°stanbul'a geldiÄŸimi istemiyordu, temasa gelmekten katiyen çekiniyordu. Çok iyi muamele ediyordu, hatırımı almaÄŸa çalışıyordu. Arada bir derin bir mahcubiyet ve muhabbet nöbetine uÄŸruyordu. Fakat benden çekiniyordu.Büyük ikramiyenin hikáyesi27 Ocak Cumartesi 1968Piyangoda 50 bini hanımla bu gece gördük. [Metin Toker bunun öyküsünü. şöyle anlatır: ‘‘Bu sırada Ä°smet PaÅŸa'nın başına hiç. beklenilmeyen bir ÅŸey geldi: Milli Piyango'dan 50 bin lira kazandı. 1968'de 50 bin lira! Bu, müthiÅŸ bir rakamdı. Ä°nönü’nün Milli Piyango oynaması onun ‘masum düşkünlükleri’nden biriydi. Fakat, hiç büyük bir ikramiye ona ç.arpmamıştı. Åžimdi ise, 1968 parasıyla 50 bin lira! Duyulsa, herkes başına üşüşecekti. Bilir misiniz ki, Ä°smet PaÅŸa, hep ‘para sıkıntısı’ çekmiÅŸtir. SaÄŸlığında hep, Atatürk ona yardım etmiÅŸtir. Bundan dolayı o 50 bin lira bazı ihtiyaç.ların karşılanması iç.in gökten inmiÅŸ nimetti. Ama onu Ä°smet PaÅŸa gidip alamazdı ki... Ne yapılsın? Nihayet bizim Özden bulundu. Soyadı da 'Ä°nönü' deÄŸildi. Ä°kramiyeyi gidip o tahsil etti, babasının banka hesabına yatırdı.’’ (Metin Toker, Ä°smet PaÅŸa'nın Son Yılları, 1965-1973, s. 112)].Â
Haberle ilgili daha fazlası:

BAKMADAN GEÇME!